Ο Τζον Κασσαβέτης είχε πει κάποτε ότι «ο καλύτερος τόπος γυρισμάτων είναι το πρόσωπο». Και ήταν η ταινία του «Πρόσωπα» (1968) αυτή που άλλαξε τον αμερικανικό κινηματογράφο. Και ήταν το γυναικείο πρόσωπο της σπουδαίας Τζίνα Ρόουλαντς, που πέθανε στις 15 Αυγούστου, αυτό που με τα περίφημα close ups (κοντινά) που έκανε ο σκηνοθέτης έγινε ο καμβάς αποτύπωσης των συναισθημάτων όλων των αποχρώσεων της θηλυκής ψυχοσύνθεσης, φωτισμένων στην κάθε λεπτομέρεια και την κάθε υπερβολή.
Νομίζω ότι η γυναικεία ρυτίδα δεν έχει υμνηθεί ποτέ άλλοτε στο σελιλόιντ τόσο πολύ στην ουσία της, ως καταγραφέας των χρόνων στο πέρασμα στη ζωή αλλά και ως καθρέφτης συναισθημάτων. Η απόγνωση μιας νοικοκυράς στα πρόθυρα κατάρρευσης, το μητρικό ένστικτο που βγάζει ιαχές ύαινας, η χαρά της ανεξαρτησίας, όλα μικρά ψηφιδωτά σαρωτικής έντασης στο μωσαϊκό των συγκλονιστικών ερμηνειών της Ρόουλαντς. Το καλλιτεχνικό αυτό δίδυμο μας άφησε κληρονομιά τους πιο πολύπλοκους, ενίοτε και δαιδαλώδεις, αληθινούς και ανθρώπινους γυναικείους χαρακτήρες, που είναι προϊόντα σεναριακής φαντασίας και την ίδια ώρα πέρα για πέρα αληθινοί, κάπου εκεί δίπλα μας, στην πραγματική ζωή, χωρίς φίλτρα, στρογγυλέματα, ωραιοποιήσεις. Κάθε έκφραση της Ρόουλαντς και κάθε ρυτίδα της στοίχειωναν την οθόνη και έγραφαν ιστορία στην έβδομη τέχνη. Το πρόσωπό της έγινε πεδίο δημιουργίας για τον Κασσαβέτη, εργαλείο υποκριτικής για τη Ρόουλαντς.
Σήμερα είναι ελάχιστες οι ηθοποιοί που θα διέθεταν τις ρυτίδες τους στα χέρια ενός σκηνοθέτη. Δεν βλέπουμε όμως πια και πολλές ρυτίδες. Στο Χόλιγουντ σίγουρα όχι. Το ευρωπαϊκό σινεμά αντιστέκεται. Η Κέιτ Γουίνσλετ, η Ναόμι Γουότς, η Τζούντι Ντεντς, η Βανέσα Ρεντγκρέιβ λάμπουν μέσα στις γραμμούλες ή τις βαθιές χαρακιές στο μέτωπό τους. «Δεν μεγαλώνω εγώ, οι ταινίες μικραίνουν» έλεγε η Γκλόρια Σουάνσον στη «Λεωφόρο της Δύσης» του Μπίλι Γουάιλντερ ως ξεχασμένη ντίβα του βωβού κινηματογράφου…
