Mπλόκο στην –αναπόφευκτη;– σύμπλευση οικονομικού νεοφιλελευθερισμού – ακροδεξιάς
«Η εκλογή του συγκεκριμένου πρωθυπουργού είναι πράξη ανήκουστη, καθώς η Χριστιανοδημοκρατική Ενωση αθέτησε μια βασική αρχή τόσο του κόμματος όσο και δική μου: δεν πρέπει να δημιουργούνται πλειοψηφίες με τη βοήθεια της AfD» σχολίασε η Ανγκελα Μέρκελ και χαρακτήρισε «ασυγχώρητη διαδικασία» την εκλογή ως νέου πρωθυπουργού της Θουριγγίας του επικεφαλής των φιλελευθέρων (FDP) με τη στήριξη της ακροδεξιάς Εναλλακτικής για τη Γερμανία (AfD) και των Χριστιανοδημοκρατών (CDU) στις 6 Φεβρουαρίου μετά το αδιέξοδο στο οποίο είχε περιέλθει το κρατίδιο από τις εκλογές του Οκτωβρίου του 2019.
Ο κυβερνητικός συνασπισμός Σοσιαλδημοκρατών (SPD) – Αριστεράς (Die Linke) – Πρασίνων (Grüne), που κυβερνούσε το κρατίδιο των 2,1 εκατομμυρίων κατοίκων την προηγούμενη πενταετία, δεν συγκέντρωσε τις απαιτούμενες για σχηματισμό κυβέρνησης έδρες καθώς Πράσινοι και σοσιαλδημοκράτες υπέστησαν εκλογικές απώλειες, αν και το πρώτο κόμμα, η Αριστερά, αύξησε τα ποσοστά του κατά τρεις μονάδες. Δεύτερο κόμμα (23,4%) αναδείχθηκε η Εναλλακτική με επικεφαλής τον Μπιερν Χέκε, τον χαρακτηρισμό του οποίου ως «φασίστα» είχε κρίνει αποδεκτό διοικητικό δικαστήριο τον περασμένο Σεπτέμβριο. Οι φιλελεύθεροι του σημερινού πρωθυπουργού Τόμας Κέμεριχ μόλις που μπήκαν στο κοινοβούλιο συγκεντρώνοντας το όριο του 5% των ψήφων, ενώ οι Χριστιανοδημοκράτες κατέγραψαν 21,7%. Η συγκρότηση κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας από το πρώτο κόμμα απαιτούσε τη συνεργασία Χριστιανοδημοκρατών – Αριστεράς, δηλαδή την υπέρβαση βαθιών και σοβαρών ιδεολογικών φραγμών στη βάση του αντιφασισμού και της δημοκρατικής συνείδησης ως ελάχιστου κοινού παρονομαστή.
Ο πρόεδρος των Χριστιανοδημοκρατών στη Θουριγγία Μάικ Μέρινγκ είχε δηλώσει αρχικά ότι «για μένα η ύπαρξη σταθερών πλειοψηφιών στο κρατίδιο είναι πιο σημαντική από το κομματικό συμφέρον. Δεν έχουμε ανάγκη το Βερολίνο για να απαντήσουμε στο ερώτημα πώς θα αναλάβουμε τις ευθύνες μας στη Θουριγγία και πώς θα συνομιλήσουμε με όσους βρίσκονται μαζί μας στον χώρο της συνταγματικής τάξης». Ωστόσο το Βερολίνο, η κεντρική διοίκηση του CDU δηλαδή, είχε άλλη άποψη. Επικαλούμενο συνεδριακή απόφαση του 2018, σύμφωνα με την οποία αποκλείεται κατηγορηματικά κάθε συνεργασία με το κόμμα της Αριστεράς και την AfD, κατέστησε σαφές ότι η απόφαση δεσμεύει και τη Θουριγγία, εξισώνοντας έτσι την Αριστερά με δυνάμεις που αγωνίζονται για την κατάλυση του δημοκρατικού πολιτεύματος.
Κανονικοποίηση της ακροδεξιάς
Μετά την άρνηση των φιλελευθέρων να συνεργαστούν με την Αριστερά ο επικεφαλής της Μπόντο Ράμελο σε συνεργασία με Πράσινους και Σοσιαλδημοκράτες αποσκοπούσε στον σχηματισμό κυβέρνησης μειοψηφίας, εκλεγόμενος με απλή πλειοψηφία από το τοπικό κοινοβούλιο στον τρίτο γύρο. Εκτός από τον Ράμελο και τον προτεινόμενο από την ακροδεξιά AfD υποψήφιο, στον τρίτο –και μόνο– γύρο έθεσε υποψηφιότητα και ο φιλελεύθερος Κέμεριχ, τον οποίο ψήφισαν σύσσωμες οι κοινοβουλευτικές ομάδες Χριστιανοδημοκρατών, AfD και φιλελευθέρων. Ο Κέμεριχ αποδέχτηκε την εκλογή του με μόλις μία ψήφο διαφορά έχοντας επίγνωση της προέλευσης των εκλογέων.
Αντιφασιστικές διαδηλώσεις ξέσπασαν έξω από το κυβερνητικό μέγαρο της Θουριγγίας και στα γραφεία των CDU και FDP σε όλη τη χώρα. Χάρη στην κατακραυγή των δημοκρατικών πολιτών, η ηγεσία των φιλελευθέρων επέβαλε στον Κέμεριχ να παραιτηθεί – παραμένει υπηρεσιακός πρωθυπουργός.
Τα επιχειρήματα εκείνων που προσπάθησαν να παρουσιάσουν ως ατύχημα όσα αποτέλεσαν συνειδητή προσπάθεια συγκεκριμένων δυνάμεων του πολιτικού φάσματος να κανονικοποιήσουν τη συνεργασία με την ακροδεξιά ως δημοκρατικά νομιμοποιημένη δεν φαίνεται να πείθουν. Το ενδεχόμενο εκλογής του Κέμεριχ από την AfD είχε συζητηθεί, όπως αναγκάστηκαν να ομολογήσουν τα στελέχη των εμπλεκόμενων κομμάτων.
Με σταθερή παρουσία η ακροδεξιά ατζέντα
Οι εξελίξεις φανέρωσαν τη βαθιά και πολλαπλή κρίση στην οποία βρίσκεται το πολιτικό σύστημα της Γερμανίας από το 2015. Η AfD ιδρύθηκε το 2013 με βασικό αίτημα και αφορμή τον τερματισμό των προγραμμάτων διάσωσης της Ελλάδας και άλλων PIGS. Στο έδαφος των οξυμένων κοινωνικών ανισοτήτων και ως επακόλουθο μιας ακραία αντιδραστικής ρητορικής κατά την περίοδο της ελληνικής κρίσης, η ατζέντα της άκρας Δεξιάς απέκτησε σταθερή παρουσία στη δημόσια σφαίρα της Γερμανίας και η κοινωνία εξοικειώθηκε με τη ρητορική μίσους.
Απειλούμενα από την αύξηση της ακροδεξιάς, όλο και περισσότερα στελέχη των Χριστιανοδημοκρατών, ιδίως στα ανατολικά κρατίδια, συνηγορούν υπέρ της συνεργασίας με το ακροδεξιό μόρφωμα. «Η αδιευκρίνιστη σχέση τμημάτων του κόμματος» με την AfD ήταν ένας από τους λόγους που επικαλέστηκε η υπουργός Αμυνας Ανεγκρετ Κραμπ Καρενμπάουερ όταν προ ημερών ανακοίνωσε την αποχώρησή της από την προεδρία των Χριστιανοδημοκρατών.
Ενάμιση χρόνο πριν από τις εκλογές στη Γερμανία και 75 χρόνια μετά το τέλος του ναζισμού, η Θουριγγία αποκάλυψε –όσο κανένα άλλο πολιτικό συμβάν στη μεταπολεμική ιστορία της χώρας– ότι τα κόμματα του οικονομικού φιλελευθερισμού εκτός από αδιευκρίνιστη σχέση με την AfD έχουν και αδιευκρίνιστη σχέση με τη δημοκρατία.