Μισθοί και προνόμια βουλευτών Vs ευρωβουλευτών.
Η βουλευτική αποζημίωση και τα διάφορα προνόμια των Ελλήνων βουλευτών ήταν πάντοτε αιτία κριτικής από τους πολίτες, ειδικά στα χρόνια της οικονομικής κρίσης. Και παρότι στην εποχή των μνημονίων έγιναν περικοπές τόσο στις απολαβές των βουλευτών όσο και σε κάποια προνόμια που απολάμβαναν ανέξοδα, οι βουλευτές παραμένουν οι πλέον προνομιούχοι μεταξύ των κρατικών λειτουργών, ακόμη και αν –υποτίθεται– έχουν ημερομηνία λήξης…
Παρ’ όλα αυτά, υπάρχει και μια κατηγορία πολιτικών την οποία ζηλεύουν πολλοί βουλευτές: οι ευρωβουλευτές. Οχι μόνο γιατί τα χρήματα και τα προνόμια είναι περισσότερα, αλλά και επειδή οι ευρωβουλευτές εξακολουθούν να απολαμβάνουν ένα κύρος που οι βουλευτές σχεδόν έχουν απολέσει! Επιπλέον, η πολιτική φθορά που υφίσταται ένας βουλευτής, καθώς ζει τα προβλήματα στον τόπο του και δη στην εκλογική του περιφέρεια, είναι κάτι που δεν αγγίζει τους συναδέλφους τους του Ευρωκοινοβουλίου, οι οποίοι περιφέρονται μεταξύ Βρυξελλών και Στρασβούργου αλλά κάνουν και τα δωρεάν ταξιδάκια τους στην Ελλάδα, στην οποία εξάλλου διατηρούν πολιτικά γραφεία τα οποία δεν πληρώνουν από την τσέπη τους!
Βουλευτές
Με βάση λοιπόν τα στοιχεία από την αρμόδια διεύθυνση της Βουλής των Ελλήνων ως προς τη βουλευτική αποζημίωση των μελών του Κοινοβουλίου (στοιχεία 2016), οι βουλευτές λαμβάνουν 5.135 ευρώ μεικτά, ενώ ανάλογα με την κατηγορία –έχει να κάνει με την εκλογική τους περιφέρεια– η Βουλή τους δίνει για δαπάνες οργάνωσης γραφείου ποσό που κυμαίνεται από 664,99 έως 831,36 ευρώ μηνιαίως. Παράλληλα έχουν ταχυδρομική ατέλεια ύψους 909,31 ευρώ, ενώ για τα έξοδα κίνησης εισπράττουν από 291 έως 648 ευρώ τον μήνα, ανάλογα με την απόσταση που έχει η εκλογική τους περιφέρεια από την Αθήνα.
Επιπλέον, παίρνουν αποζημίωση ύψους 75 ευρώ ανά συνεδρίαση κοινοβουλευτικής επιτροπής, ενώ απολαμβάνουν συγκοινωνιακή και τηλεφωνική ατέλεια, η έκταση της οποίας καθορίζεται με απόφαση της Ολομέλειας του Κοινοβουλίου. Η Βουλή πάντως έχει προνοήσει και για τους «κοπανατζήδες» από τα μέλη της, αφού εάν ένας βουλευτής απουσιάσει αδικαιολόγητα σε περισσότερες από πέντε συνεδριάσεις τον μήνα, κρατείται υποχρεωτικά για κάθε απουσία το ένα τριακοστό της μηνιαίας αποζημίωσής του. Πάλι καλά!
Και φυσικά, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι το ελληνικό δημόσιο εξασφαλίζει σε κάθε βουλευτή δύο μετακλητούς υπαλλήλους, οι οποίοι μισθοδοτούνται από τις υπηρεσίες τους (οι περισσότεροι εκ των οποίων έχουν να πατήσουν το πόδι τους σε αυτές τις υπηρεσίες χρόνια και ζαμάνια!), αλλά και δύο επιστημονικούς συνεργάτες που πληρώνονται από τη Βουλή. Επίσης, όλοι οι βουλευτές έχουν το δικαίωμα να λαμβάνουν άτοκο δάνειο από τη Βουλή σε 48 μηνιαίες δόσεις, μέσω παρακράτησης του ποσού που τους αναλογεί από τον μισθό τους.
Οι παροχές βέβαια δεν τελειώνουν με τους συνεργάτες και τα άτοκα δάνεια, καθώς οι περισσότεροι βουλευτές μετακινούνται με αυτοκίνητα που είναι νοικιασμένα (leasing) και τα πληρώνει η Βουλή, το κόστος των οποίων είναι ανάλογο με τον κυβισμό τους (1.400 και 1.800 κ.εκ.) και κυμαίνεται, έπειτα από διαπραγμάτευση που έκανε ο σημερινός πρόεδρος της Βουλής Νίκος Βούτσης, μεταξύ 500 και 800 ευρώ τον μήνα! Τέλος, οι βουλευτές της περιφέρειας η περιοχή των οποίων διαθέτει αεροδρόμιο δικαιούνται περισσότερα από 100 δωρεάν αεροπορικά εισιτήρια τον χρόνο, αλλά και διαμονή στην Αθήνα που καλύπτεται είτε με εφάπαξ ποσό που τους δίδεται για ενοίκιο (περίπου 1.000 ευρώ τον μήνα) είτε με ξενοδοχείο που τους πληρώνει η Βουλή!
Ευρωβουλευτές
Από τον Ιούλιο του 2017 και μέχρι σήμερα ο μηνιαίος μισθός των ευρωβουλευτών ανέρχεται σε 8.611 ευρώ μεικτά, ενώ καταλήγουν στην τσέπη τους καθαρά 6.710 ευρώ. Οι μισθοί των ευρωβουλευτών είναι άρρηκτα συνδεδεμένοι με αυτούς των δικαστών του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου. Συγκεκριμένα ο βασικός μισθός ενός ευρωβουλευτή ορίζεται στο 38,5% του βασικού μισθού του δικαστή, γεγονός που σημαίνει ότι οι ευρωβουλευτές δεν μπορούν να αποφασίζουν για τον μισθό τους αυτόνομα!
Τα μέλη του Ευρωκοινοβουλίου έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν τους συνεργάτες τους. Το 2018 το ανώτατο μηνιαίο ποσό που διέθεσε η Ευρωβουλή για τους συνεργάτες κάθε ευρωβουλευτή ανήλθε σε 24.526 ευρώ, ποσό ωστόσο που δεν καταβάλλεται προσωπικά στους ευρωβουλευτές, οι οποίοι μπορούν να έχουν το ανώτερο τρεις συνεργάτες – υπό ορισμένες προϋποθέσεις μέχρι και τέσσερις. Τα έξοδα μετακίνησης των ευρωβουλευτών αντιστοιχούν στις μετακινήσεις προς τις Βρυξέλλες ή το Στρασβούργο αεροπορικώς (εισιτήριο business!), σιδηροδρομικώς (εισιτήριο πρώτης θέσης) ή οδικώς. Η αποζημίωση αντιστοιχεί σε 313 ευρώ ανά ημέρα παρουσίας στο Κοινοβούλιο στις Βρυξέλλες ή στο Στρασβούργο για την κάλυψη εξόδων στέγασης και διατροφής.
Η αποκαλυπτική έρευνα
Τι γίνεται όμως με τα «εθνικά» γραφεία των ευρωβουλευτών; Μια μεγάλη έρευνα που δημοσιοποιήθηκε το 2017 στην οποία μετείχαν δημοσιογράφοι από όλα τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης είναι ιδιαίτερα αποκαλυπτική! Η έρευνα διεξάχθηκε από το MEPs Project (Πρότζεκτ Ευρωβουλευτές) σε συνεργασία με το Vice Greece για την Ελλάδα και ένα από τα βασικά της συμπεράσματα ήταν ότι «κάθε ευρωβουλευτής παίρνει 4.342 ευρώ τον μήνα για τα έξοδα ενός γραφείου που κάποιοι δεν… νοικιάζουν καν»!
Μάλιστα, δημοσιογράφοι και δημοσιογραφικές ενώσεις προσέφυγαν στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ενωσης επειδή εμποδίστηκε η πρόσβασή τους σε στοιχεία. Το δικαστήριο κατέληξε, όπως αναφέρει το Vice Greece, ότι οι δημοσιογράφοι που ζήτησαν πρόσβαση στα εν λόγω έγγραφα «δεν κατόρθωσαν να αποδείξουν τον λόγο για τον οποίο η πρόσβαση σε αυτά ήταν αναγκαία για τη διασφάλιση επαρκούς ελέγχου των δαπανών». Αλίμονο!
Παρά τις δυσκολίες, όμως, η έρευνα έγινε και είναι ενδιαφέρον να δούμε τι απάντησαν οι Ελληνες ευρωβουλευτές, αλλά και πως σχεδόν 200 από αυτά τα «εθνικά» γραφεία για τα οποία ευρωβουλευτές εισπράττουν αποζημίωση από το Ευρωκοινοβούλιο δεν υπάρχουν ούτε στον χάρτη!
Κάθε ευρωβουλευτής λαμβάνει τη λεγόμενη «αποζημίωση γενικών εξόδων», η οποία κοστίζει στην Ευρωπαϊκή Ενωση περίπου 40 εκατ. ευρώ τον χρόνο και αποσκοπεί κυρίως στο να βοηθήσει τους ευρωβουλευτές να ανοίξουν και να διατηρούν εθνικό γραφείο στη χώρα εκλογής τους. Η έρευνα από τους δημοσιογράφους του MEPs Project έδειξε ότι πιθανότατα σε πολλές περιπτώσεις γίνεται κατάχρηση αυτών των ευρωπαϊκών κονδυλίων.
Συγκεκριμένα, έρευνες στα 28 κράτη-μέλη της ΕΕ αποκάλυψαν τουλάχιστον 42 περιπτώσεις στις οποίες ευρωβουλευτές διέθεταν τα χρήματα στο πολιτικό τους κόμμα ή ακόμη και τα κατέθεταν σε προσωπικούς τους λογαριασμούς! Σε 249 περιπτώσεις ευρωβουλευτές είτε είπαν ότι δεν διατηρούν καθόλου εθνικό γραφείο στη χώρα εκλογής τους είτε αρνήθηκαν να αποκαλύψουν τη διεύθυνσή του ή η τοποθεσία του γραφείου τους ήταν αδύνατο να εντοπιστεί.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πάντως δεν ελέγχει τον τρόπο με τον οποίο οι ευρωβουλευτές ξοδεύουν την αποζημίωσή τους. Σύμφωνα με την έρευνα του MEPs Project όμως δεν ελέγχεται ούτε αν οι ευρωβουλευτές ανοίγουν εθνικό γραφείο, όπως οφείλουν, ούτε αν τηρούν τους όρους χρηματοδότησής τους! Οι δημοσιογράφοι του MEPs Project ζήτησαν πληροφορίες από όλους τους ευρωβουλευτές και εξέτασαν σχετικά έγγραφα του Ευρωκοινοβουλίου, κρατικά αρχεία και άλλες πηγές. Μέχρι τον Μάιο του 2017, μόνο 133 ευρωβουλευτές ανέφεραν το ποσό που πληρώνουν για την εκμίσθωση του γραφείου τους και μόνο 53 είπαν ότι ήθελαν να κοινοποιήσουν έγγραφα για τα έξοδά τους.
Για παράδειγμα, μόνο στη Γερμανία βρέθηκαν οκτώ ευρωβουλευτές από διαφορετικά πολιτικά κόμματα που είναι ιδιοκτήτες του χώρου στον οποίο στεγάζεται το εθνικό γραφείο τους! Ανάμεσά τους και ο… φίλος μας (του Κυριάκου Μητσοτάκη βασικά) Μάνφρεντ Βέμπερ, επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος και υποψήφιος διάδοχος του Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, το γραφείο του οποίου στεγάζεται στο σπίτι που διατηρεί σε ένα μικρό χωριό της βαυαρικής επαρχίας. Οπως αναφέρεται στην έρευνα, ο Μ. Βέμπερ ρωτήθηκε σχετικά με το θέμα, «όμως άφησε αναπάντητα όλα τα ερωτήματα»…
Επιπλέον, οι ευρωβουλευτές συχνά φέρονται να υπομισθώνουν γραφεία που είναι ήδη μισθωμένα σε τοπικά παραρτήματα των κομμάτων τους! Συνολικά 38 ευρωβουλευτές επιβεβαίωσαν τις πληρωμές ενοικίων σε τοπικές ή εθνικές οργανώσεις των κομμάτων τους. Σε άλλες περιπτώσεις ευρωβουλευτές μεταβιβάζουν ολόκληρο το ποσό της αποζημίωσης γενικών εξόδων στο κόμμα τους, ενώ σε σημαντικό αριθμό περιπτώσεων παραμένει άγνωστο πώς διαχειρίζονται την αποζημίωσή τους οι ευρωβουλευτές και αν τελικά καταλήγει στους προβλεπόμενους σκοπούς.
Σε αρκετά κράτη-μέλη οι ευρωβουλευτές αρνήθηκαν να απαντήσουν στα ερωτήματα της έρευνας του MEPs Project. Μάλιστα, η χειρότερη περίπτωση άρνησης να απαντήσουν στις ερωτήσεις των δημοσιογράφων σχετικά με τις δαπάνες τους καταγράφηκε στην Πολωνία, όπου κανείς από τους 51 εκπροσώπους στο Ευρωκοινοβούλιο δεν ανταποκρίθηκε στα αιτήματα των δημοσιογράφων!
Τι απάντησαν οι Ελληνες ευρωβουλευτές
Από τον Οκτώβριο του 2016 έως τον Μάιο του 2017 οι 21 Ελληνες ευρωβουλευτές έλαβαν επανειλημμένα αιτήματα παροχής πληροφοριών ή/και συνεντεύξεων σε σχέση με τα γραφεία που διατηρούν στην Ελλάδα και την αποζημίωση γενικών εξόδων των 4.342 ευρώ. Στα αιτήματα παροχής πληροφοριών, ανάμεσα σε άλλα, ερωτήθηκαν εάν διατηρούν γραφείο, πού βρίσκεται και πόσα ξοδεύουν για τη λειτουργία του, καθώς και εάν θα μπορούσαν να παραχωρήσουν στους ερευνητές δημοσιογράφους τα τιμολόγια των γενικών εξόδων τους και το μισθωτήριο για το γραφείο τους σε περίπτωση που πληρώνουν ενοίκιο. Χαρακτηριστικό είναι λοιπόν ότι η μόνη που παρείχε τιμολόγια και αποδείξεις στο πλαίσιο της έρευνας για την Ελλάδα –και μάλιστα από το πρώτο στάδιο της διαδικασίας, τον Νοέμβριο του 2016– ήταν η ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Κωνσταντίνα Κούνεβα. Στο σχετικό ντοκιμαντέρ του Vice, πάντως, εκτός από την Κ. Κούνεβα παραχώρησαν συνεντεύξεις για το θέμα και δέχθηκαν να προβληθούν ο ευρωβουλευτής του Ποταμιού Μίλτος Κύρκος και ο ευρωβουλευτής του ΚΚΕ Σωτήρης Ζαριανόπουλος. Συνέντευξη παραχώρησε αρχικά και η ευρωβουλευτής της ΝΔ Μαρία Σπυράκη, η οποία μετά, όπως αναφέρει το Vice, «ζήτησε να αποσυρθεί»! Αργότερα πάντως σε αίτημα παροχής πληροφοριών που έλαβε έδωσε προφορικά τις σχετικές απαντήσεις.
Στα αιτήματα παροχής πληροφοριών αποκρίθηκαν επίσης ο ευρωβουλευτής της ΝΔ Μανώλης Κεφαλογιάννης και ο ευρωβουλευτής της Δημοκρατικής Συμπαράταξης Νίκος Ανδρουλάκης. Αντίθετα, οι ευρωβουλευτές Νικόλαος Χουντής (ΛΑΕ), Κώστας Χρυσόγονος (ανεξάρτητος), Γεώργιος Επιτήδειος και Λάμπρος Φουντούλης (Χρυσή Αυγή), Γιώργος Γραμματικάκης (Ποτάμι), Εύα Καϊλή (ΔΗΣΥ), Στέλιος Κούλογλου (ΣΥΡΙΖΑ), Γεώργιος Κύρτσος (ΝΔ), Νότης Μαριάς (Ελλάδα – Εναλλακτικός Δρόμος), Κωνσταντίνος Παπαδάκης (ΚΚΕ), Δημήτρης Παπαδημούλης (ΣΥΡΙΖΑ), Σοφία Σακοράφα (ανεξάρτητη), Ελευθέριος Συναδινός (Χρυσή Αυγή), Ελισάβετ Βόζενμπεργκ και Θεόδωρος Ζαγοράκης (ΝΔ) δεν αποκρίθηκαν στα αιτήματα παροχής πληροφοριών στο πλαίσιο της έρευνας.