Στον αέρα εξαιτίας της επικείμενης εξόδου του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαΐκή Ενωση (ΕΕ) βρίσκονται χιλιάδες ερευνητικά επιστημονικά προγράμματα τα οποία διεξάγονται αυτή τη στιγμή στο Ηνωμένο Βασίλειο και είναι συγχρηματοδοτούμενα (ή και εξ ολοκλήρου χρηματοδοτούμενα) από τις Βρυξέλλες.
Αυτό τόνισε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Έρευνας (ERC) Ζαν Πιέρ Μπουργκινιόν, μιλώντας σε δημοσιογράφους στο περιθώριο επιστημονικής ημερίδας που οργανώθηκε στη Στοκχόλμη με την ευκαιρία της συμπλήρωσης 10 χρόνων από την ίδρυση του ERC.
Σύμφωνα με παλαιότερο δημοσίευμα του BBC, την πρώτη πενταετία λειτουργίας του ERC, βρετανικά Ιδρύματα είχαν διαχειριστεί ευρωπαϊκά κονδύλια για έρευνα ύψους 8,8 δισεκατομμυρίων ευρώ.
«Οφείλουμε να σεβαστούμε την απόφαση των Βρετανών να φύγουν από την Ευρωπαϊκή Ένωση αλλά είμαι απολύτως πεπεισμένος ότι από αυτή την απόφαση θα βγουν ζημιωμένοι κυρίως οι ίδιοι και όχι οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι. Καθώς η όλη διαδικασία είναι πολιτική δεν υπάρχουν πολλά πράγματα που μπορούμε να κάνουμε εμείς» είπε ο ευρωπαίος αξιωματούχος.
Πέρα από το οικονομικό, τίθεται και ένα ζήτημα διαχείρισης της επιστημονικής γνώσης. «Σήμερα πολλά στοιχεία από κοινά ερευνητικά προγράμματα που βρίσκονται σε εξέλιξη τα έχουν στα χέρια τους επιστήμονες σε βρετανικά ιδρύματα. Τι θα γίνουν αυτά τα στοιχεία μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας εξόδου;» αναρωτήθηκε ο κ. Μπουργινόν.
Το ERC είναι ευρωπαϊκός οργανισμός με βασική αρμοδιότητα την επιχορήγηση και τον συντονισμό ερευνητικών προγραμμάτων πενταετούς διάρκειας. Οι έρευνες που επιχορηγεί θα πρέπει να διεξάγονται από Ιδρύματα τουλάχιστον δύο κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Έως σήμερα, χώρες όπως η Νορβηγία και η Ελβετία, οι οποίες δεν είναι μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καταβάλουν ειδική συνδρομή στο ERC ώστε τα επιστημονικά ιδρύματα τους, να μπορούν να υποβάλουν προτάσεις για χρηματοδότηση ερευνών. Σε ένα τέτοιο καθεστώς αναμένεται να ενταχθεί μελλοντικά και το Ηνωμένο Βασίλειο. Το ποσό της συνδρομής καθορίζεται από το ΑΕΠ της κάθε χώρας. Αυτό το στοιχείο αποτελεί αντικείμενο προς διαπραγμάτευση πριν το τελικό Brexit.
Την ανησυχία τους όμως για τις συνέπειες του Brexit στην ευρωπαϊκή έρευνα δεν την εκφράζουν μόνο επιστήμονες, Βρετανοί ή άλλοι Ευρωπαίοι. Εκπρόσωποι εταιρειών του τεχνολογικού τομέα που συμμετέχουν σε μεγάλα προγράμματα όπως το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πυρηνικών Ερευνών-CERN, ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος-ESA και το Ευρωπαϊκό Νότιο Αστεροσκοπείο-ESO, φοβούνται ότι θα βρεθούν σε μειονεκτική θέση έναντι των ανταγωνιστών τους από άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
