Αντισυνταγματική κρίνει την πρόταση της ΝΔ για τον τρόπο εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας η αξιωματική αντιπολίτευση, κάνοντας λόγο για απόπειρα αλλοίωσης του πολιτεύματος και μετατροπής του ανώτατου άρχοντα του ελληνικού κράτους άθυρμα της κυβερνητικής πλειοψηφίας.
Κατά την έναρξη της συζήτησης στην Ολομέλεια της Βουλής για το επίμαχο άρθρο, ο εισηγητής του ΣΥΡΙΖΑ, Γ. Κατρούγκαλος, κατέθεσε ένσταση αντισυνταγματικότητας εναντίον της πρότασης της ΝΔ, η οποία προβλέπει εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας ακόμα και με σχετική πλειοψηφία.
Τα επιχειρήματα
Η πρόταση της πλειοψηφίας προβλέπει συνολικά πέντε ψηφοφορίες για την εκλογή ΠτΔ. Οι τρεις πρώτες απαιτούν διευρυμένη πλειοψηφία (200, 200, 180 ψήφους), η επόμενη 151 ψήφους και η τελευταία σχετική πλειοψηφία. Δηλάδη, σε κάθε περίπτωση κάτω από τις 151 ψήφους, γεγονός που προκαλεί ενστάσεις περί αλλοίωσης του υπερκομματικού ρόλου που καλείται να διαδραματίσει ο ΠτΔ.
Ο κ. Κατρούγκαλος κατηγόρησε τη ΝΔ για «κόλπα» και «κοινοβουλευτικά τερτίπια» εξαιτίας της υπερψήφισης της πρότασης του ΣΥΡΙΖΑ -που προέβλεπε προσφυγή στο λαό ως έσχατη λύση- στην προηγούμενη Βουλή και όχι της δικής της προκειμένου να μην χρειάζεται στην παρούσα Βουλή 180 ψήφους αλλά 151 για να εγκριθεί η αναθεώρηση του εν λόγω άρθρου. Χαρακτήρισε δε την πρακτική της κυβερνητικής πλειοψηφίας «γελοιοποίηση και εκφυλισμό της πολιτικής» και έκανε λόγο για αλλοίωση της φυσιογνωμίας του πολιτεύματος, καθώς «ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας θα είναι παιχνιδάκι της πλειοψηφίας και δεν θα εκτελεί το συνταγματικό του ρόλο». Και κατέληξε λέγοντας για την πρόταση της ΝΔ επί της συγκεκριμένης διάταξης: «Θίγει τα θεμέλια του πολιτεύματος και ζητούμε την απόσυρσή της ως αντισυνταγματική».
Στον αντίποδα, ο εισηγητής της ΝΔ, Κ. Τζαβάρας, κατηγόρησε την αξιωματική αντιπολίτευση για «κυνήγι εντυπώσεων», ενώ αποκάλεσε «τυραννική» τη σχέση που είχε ο ΣΥΡΙΖΑ στην προηγούμενη Βουλή με τη μειοψηφία, κάτι που -κατά τα λεγόμενά του- δεν ισχύει απ’ όταν αντιστράφηκαν οι ρόλοι και η ΝΔ αναδείχθηκε κυβερνητική πλειοψηφία.
Πιο συγκεκριμένη ήταν η απάντηση του προέδρου της Βουλής από τα βουλευτικά έδρανα, καθώς ο Κ. Τασούλας αρνήθηκε τα περί κοινοβουλευτικού κόλπου που καταλόγισε στη ΝΔ ο κ. Κατρούγκαλος, συμπληρώνοντας πως «το κάναμε για να βελτιώσουμε τη συνταγματική διατύπωση».
Η ένσταση αντισυνταγματικότητας
Η αντισυνταγματικότητα αφορά τόσο την παραβίαση της αναθεωρητικής διαδικασίας, όσο και την παραβίαση των ουσιαστικών ορίων της αναθεώρησης.
1. Η πρόταση της ΝΔ παραβιάζει τα διαδικαστικά όρια της αναθεώρησης, εφόσον είναι αντίθετη με την απόφαση της πρώτης αναθεωρητικής Βουλής με την οποία προσδιορίσθηκε η κατεύθυνση και οριοθετήθηκε το εύρος της αναθεωρητικής εξουσίας της παρούσας Βουλής, ορίζοντας σε περίπτωση αδυναμίας κοινοβουλευτικής εκλογής άμεση εκλογή του Προέδρου.
2. Η πρόταση παραβιάζει και τα ουσιαστικά όρια της αναθεώρησης. Η υποβάθμιση της νομιμοποίησης του Προέδρου της Δημοκρατίας, λόγω της δυνατότητας εκλογής του ακόμη και από τη σχετική πλειοψηφία της Βουλής, παρά την εκπεφρασμένη ή έμμεση αποδοκιμασία της απόλυτης πλειοψηφίας των βουλευτών προς το πρόσωπό του, είναι ασύμβατη με την μη αναθεωρήσιμη προεδρευόμενη μορφή του πολιτεύματος, από την οποία απορρέει η υποχρέωση αυξημένης νομιμοποίησης του Προέδρου της Δημοκρατίας, επομένως και εκλογής του με αυξημένη πλειοψηφία.
Η ένσταση ασκείται σύμφωνα με τον Κανονισμό της Βουλής (ΚτΒ), δεδομένου ότι το άρθρο 119 ΚτΒ που ρυθμίζει τα σχετικά με την διαδικασία αναθεώρησης προβλέπει ότι η διαδικασία της συζήτησης διέπεται από αναλογική εφαρμογή των άρθρων 95 έως 104, άρα έχει έδαφος εφαρμογής σε αυτήν και το άρθρο 100, που προβλέπει την ένσταση αντισυνταγματικότητας.
