Αναφορά προς την Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα κατέθεσε ο ΟΙΕΛΕ για την προστασία των προσωπικών δεδομένων εκπαιδευτικών και μαθητών μετά την ψήφιση τροπολογίας του Υπουργείου Παιδείας που επιτρέπει την απευθείας μετάδοση μαθημάτων με οπτικές και ακουστικές συσκευές παρακολούθησης.
Στην ανακοίνωση του ο ΟΙΕΛΕ αναφέρει ότι συνεργάστηκε με τους νομικούς της συμβούλους και κατά την εκτίμηση των ειδικών-νομικών, πρόκειται για τη μεγαλύτερης έκτασης και σημασίας παραβίαση προσωπικών δεδομένων που έχει καταγραφεί στην Ελλάδα και αφορά εκατομμύρια φυσικών προσώπων.
Ο ΟΙΕΛΕ ζήτησε από την Αρχή να παρέμβει και να ασκήσει τις κατά νόμον αρμοδιότητές της, γνωμοδοτώντας ως προς τη νομιμότητα της ψηφισθείσας διάταξης, ερευνώντας τη νομιμότητα της επεξεργασίας δεδομένων που ήδη εκτελέστηκε, που τώρα λαμβάνει χώρα και η οποία πρόκειται να συνεχιστεί με την απευθείας μετάδοση των μαθημάτων από τις σχολικές τάξεις.
Επιπλέον, ζητάει να διερευνήσει, εάν το Υπουργείο Παιδείας έχει συμμορφωθεί με το νομοθετικό πλαίσιο (4624/2019 και ΚανονισμόGDPR) και να προβεί η Αρχή σε προσωρινή απαγόρευση της συγκεκριμένης επεξεργασίας δεδομένων τουλάχιστον μέχρι να εκδοθεί σχετική απόφασή της. Λόγω της εξαιρετικής σημασίας του ζητήματος, η ΟΙΕΛΕ εξετάζει παρέμβαση στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Προστασίας Δεδομένων (European Data Protection Board), ενώ η αναφορά εστάλη και στις άλλες δύο εκπαιδευτικές Ομοσπονδίες (ΔΟΕ-ΟΛΜΕ) για το συντονισμό των κινήσεών μας.
Σύμφωνα με δεκάδες καταγγελίες συναδέλφων μας όπως αναφέρει η ανακόινωση της ΟΙΕΛΕ « από τη Δευτέρα 11/5 σε μεγάλο αριθμό ιδιωτικών εκπαιδευτηρίων πραγματοποιείται παρανόμως η απευθείας μετάδοση μαθημάτων σε απόντες μαθητές με τη χρήση καμερών, ή άλλων μέσων, (ανάλογες ενέργειες επιχειρήθηκαν και σε δημόσια σχολεία) παρά το γεγονός ότι ακόμη δεν έχει εκδοθεί η Υπουργική Απόφαση κατ’ εξουσιοδότηση της τροπολογίας, σύμφωνα με την οποία, μετά την εκτίμηση αντικτύπου σχετικά με την προστασία δεδομένων, θα ορίζονταν ο τρόπος και τα μέσα μετάδοσης. Πέραν όμως αυτών, προκύπτουν σοβαρότατα ζητήματα από το γεγονός ότι η συντριπτική πλειονότητα των δημόσιων και των ιδιωτικών σχολείων δεν εμφανίζουν ενδείξεις συμμόρφωσης με το νομοθετικό πλαίσιο (Ν. 4624/2019 και Κανονισμός GDPR), σύμφωνα με το οποίο ο νόμιμος εκπρόσωπος (το Υπουργείο Παιδείας για τα δημόσια σχολεία και ο νόμιμος εκπρόσωπος για τα ιδιωτικά) θα έπρεπε να έχουν προβεί τουλάχιστον στις παρακάτω ενέργειες:
· Συμμόρφωση με το GDPR (έλεγχος απόκλισης GDPR, αρχείο δραστηριοτήτων κ.λπ.)
· Ορισμό Data Protection Officer, όπου απαιτείται. Δέον να σημειωθεί για ορισμένα σχολεία που ενδεχομένως έχουν ορίσει συνάδελφο ως D.P.O. ότι αυτό παραβιάζει τόσο την εκπαιδευτική νομοθεσία, όσο και τη νομοθεσία προστασίας προσωπικών δεδομένων.
· Εκτίμηση αντικτύπου στα προσωπικά δεδομένα εργαζόμενων και μαθητών (D.P.I.A.–Data Protection Impact Assessment), ιδίως για επεξεργασίες όπως οι προαναφερθείσες
Από τις παραλείψεις αυτές τόσο του Υπουργείου Παιδείας, αλλά και σημαντικού μέρους, αν όχι του συνόλου των ιδιωτικών σχολείων, που εφαρμόζουν παράνομα τη μετάδοση οπτικοακουστικού υλικού χωρίς να τηρούνται οι στοιχειώδεις προβλέψεις της νομοθεσίας για τα προσωπικά δεδομένα, προκύπτουν τα εξής:
· Σοβαρός κίνδυνος προσβολής προσωπικότητας μαθητών και εκπαιδευτικών
· Σοβαρός κίνδυνος διακρίσεων
· Σοβαρός κίνδυνος αποκάλυψης δεδομένων που ανακοινώνονται εντός της τάξης
· Σοβαρός κίνδυνος παρακολούθησης των εκπαιδευτικών, μέσω των λεγόμενων μεταδεδομένων
· Σοβαρός κίνδυνος ασφάλειας των υποκειμένων
Η ΟΙΕΛΕ με αίσθημα ευθύνης, συγχρόνως με την κατάθεση της αναφοράς στην Αρχή Προστασίας Δεδομένων, ζητά άμεσα:
Ø από την πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας την κατάργηση της τροπολογίας για την απευθείας μετάδοση μαθημάτων από την τάξη και τη διενέργεια ενός ανοιχτού επιστημονικού διαλόγου τόσο για την ουσία της ρύθμισης όσο και για την εκτίμηση αντικτύπου προστασίας δεδομένων με τους φορείς της εκπαιδευτικής κοινότητας, όπως προβλέπει ρητά ο νόμος.
Ø από τα ιδιωτικά εκπαιδευτήρια να συμμορφωθούν με όσα προβλέπει το νομοθετικό πλαίσιο
Σκοπός της σημερινής ενέργειας της ΟΙΕΛΕ όπως αναφέρει χαρακτηρίστηκα η ανακοίνωση ήταν είναι να διαπιστωθεί εάν και σε ποιο βαθμό είναι δυνατή στο πλαίσιο του νόμου η συγκεκριμένη (εξαιρετικά επικίνδυνη) επεξεργασία και υπό ποιες προϋποθέσεις. Σε διαφορετική περίπτωση, η Ομοσπονδία μας θα υποχρεωθεί, αν και το θεωρεί έσχατο μέσο λόγω των εξοντωτικών ποινών που προκύπτουν με βεβαιότητα για τα σχολεία, να προσφύγει κατά των ιδιωτικών εκπαιδευτηρίων που παρανομούν.
