Από τις 26 έως τις 30/10 η Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση φιλοξενεί δημιουργούς με ριζοσπαστική ματιά που τολμούν να εκφράσουν τις καλλιτεχνικές και κοινωνικοπολιτικές ανησυχίες τους μέσα από το σώμα τους.
Το φεστιβάλ «Body Politics» περιλαμβάνει έξι χορογραφικά σόλο καλλιτεχνών που προέρχονται από μη δυτικές χώρες: Ακτή Ελεφαντοστού, Λίβανος, Ινδία, Ιράν, Φιλιππίνες και Νότιος Αφρική.
«Εχοντας αφετηρία τις συνθήκες του τόπου από τον οποίο προέρχονται, οι καλλιτέχνες αυτοί θίγουν θέματα που κυριαρχούν σήμερα στην παγκόσμια συζήτηση περί φύλου και ταυτότητας χωρίς ταμπού και με μια τόλμη που δεν γίνεται να μας αφήσει αδιάφορους. Δουλεύουν συχνά στα όρια του ακτιβισμού, παίρνοντας αποστάσεις από τις επιταγές της πολιτικής ορθότητας και τις κυρίαρχες ρητορικές αυτοπροσδιορισμού» λέει η Κάτια Αρφαρά, επικεφαλής προγραμμάτων θεάτρου & χορού της Στέγης και καλλιτεχνική επιμελήτρια του φεστιβάλ.
Το σώμα ως μέσο διεκδίκησης, ως πεδίο αντιπαραθέσεων, χειραφέτησης, δικαιωμάτων. Το φύλο, η ταυτότητα, οι ανισότητες, οι διακρίσεις, η ετερότητα και η ανοχή. Θέματα που οφείλουν να δεχτούν περαιτέρω συζήτηση θίγει η Στέγη, επιλέγοντας τους κατάλληλους εκπροσώπους: «Το δικαίωμα στον αυτοπροσδιορισμό και στη χειραφέτηση είναι ιδιαίτερα ηχηρό σε χώρες που υφίστανται τις συνέπειες της αποικιοκρατίας και του παγκοσμίως ανερχόμενου θρησκευτικού και κοινωνικού ρατσισμού. Συνδέεται άρρηκτα με θέματα ισότητας και δικαιωμάτων, φεμινισμού και ελευθερίας έκφρασης. Οι δημιουργοί του “Body Politics” (με εξαίρεση ίσως τη Ρόμπιν Ορλιν) δεν αποτελούν κυρίαρχες φωνές στην παγκόσμια σκηνή. Αυτές τις φωνές που συχνά είναι αναγκασμένες να σιωπήσουν στη χώρα τους ήθελα να γνωρίσουμε στην Αθήνα, όπου η συνομιλία μας με το εξωτερικό είναι ως επί το πλείστον ευρωκεντρική» συνεχίζει η κ. Αρφαρά.
Οι 6 παραστάσεις του φεστιβάλ «Body Politics»
«Βe careful»
26-27/10, 19.30
Η Ινδή καλλιτέχνιδα Μαλίκα Τανίζα με το έργο της «Be careful» μιλάει για τη δύναμη του γυμνού σώματος ως όπλου διαμαρτυρίας, για την ταυτότητά της ως γυναίκας σε μια χώρα όπου το ίδιο το γυναικείο σώμα είναι τεράστιο ταμπού. Το 2016 καταγγέλλονταν στις αρχές της Ινδίας περισσότεροι από 100 βιασμοί την ημέρα. Σε ένα τέτοιο περιβάλλον η αντίσταση είναι απαραίτητη και έντονη. Μπορεί ένα έργο τέχνης να προκαλέσει κοινωνική αλλαγή; Η Τανίζα βρίσκει το θάρρος να μιλήσει για όλα αυτά χρησιμοποιώντας το ύστατο καταφύγιό της, αποκαλύπτοντας το ίδιο της το σώμα με το πείσμα αυτού που τον πνίγει το δίκιο και το διεκδικεί με κάθε τίμημα.
«Macho dancer»
26-27/10, 22.00
Το «Macho dancer» της Φιλιππινέζας Αϊζα Χόκσον έρχεται να μιλήσει για το σώμα ως αντικείμενο στον χώρο εργασίας της βιομηχανίας της ηδονοβλεψίας. Το macho dancing είναι τοπικό φαινόμενο στις Φιλιππίνες: ένας χορός που στη βιομηχανία του θεάματος της ηδονής χορεύεται αποκλειστικά από άντρες σε κλαμπ για γυναίκες ή ομοφυλόφιλους, ένας χορός επίδειξης «ανδρισμού» μέσα σε ένα πλαίσιο οικονομικής συναλλαγής. Η καλλιτέχνιδα βάζει τον εαυτό της σε αυτήν τη θέση ώστε να εγείρει ερωτήματα για την κατασκευή των ρόλων των φύλων, για το πώς αντιλαμβανόμαστε τα κλισέ του «σέξι», για την ηδονοβλεψία και για το σώμα-αντικείμενο.
«Farci.e»
26-27/10, 20.30
«Στη μητρική μου γλώσσα, τα περσικά (φαρσί), δεν δηλώνεται το γένος των λέξεων. […] Ούτε τα άρθρα, τα ρήματα ή τα επίθετα έχουν αρσενικές ή θηλυκές εκδοχές. […] Τα πράγματα στη φύση, τα αντικείμενα και οι ιδέες δεν έχουν φύλο. Και γιατί να έχουν; Αλλά από τότε που ήρθα στη Γαλλία και άρχισα να μιλώ γαλλικά νιώθω άβολα με το γεγονός ότι η ίδια η γλώσσα απαιτεί από μένα να δηλώνω το φύλο μου σε κάθε πρόταση. Τι είναι αυτό που κάνει τη δήλωση του γένους υποχρεωτική;». Ετσι περιγράφει την εμπειρία του ο/η Σορούρ Νταραμπί, αυτοδίδακτος/η διεμφυλικός/ή Ιρανός/ή καλλιτέχνης που πλέον ζει και εργάζεται στο Παρίσι. Στην performance «Farci.e» επιχειρεί να μιλήσει για την ταυτότητά του κάποιος/α που δεν επιθυμεί να έχει φύλο.
Ολόκληρο το αρχείο Καβάφη ελεύθερο και ανοιχτό για όλους από το Ίδρυμα Ωνάση
«And so you see…»
29-30/10, 19.30
Ο εκρηκτικός συνδυασμός μιας ιδιοφυούς χορογράφου (Ρόμπιν Ορλιν) και ενός μοναδικού ερμηνευτή (Αλμπερτ Κόζα). Η Ορλιν γράφει στο σημείωμά της για την παράσταση: «Στα πρώτα βήματα της δημοκρατίας μας όλα έμοιαζαν πιθανά τόσο για το έθνος όσο και για τα άτομα.
Τελικά όμως είναι πραγματικά ελεύθερο το άτομο στη Νότιο Αφρική; Μπορεί να αποτινάξει τα χαλινάρια των συντηρητικών προσδοκιών μιας στενόμυαλης αντίληψης περί “αφρικανικής ταυτότητας”;».
O Κόζα είναι ταυτόχρονα τα πάντα: και άντρας και γυναίκα και ομοφυλόφιλος και χορευτής και ηθοποιός και τραγουδιστής και χριστιανός και sangoma (παραδοσιακός θεραπευτής). Με το τεράστιο σώμα του ερμηνεύει ένα σόλο με την πλάτη γυρισμένη στο κοινό, κοιτώντας προς το είδωλό του που προβάλλεται στην οθόνη εμπρός του. Θα βρει αυτό το σώμα τον τρόπο να υπάρξει σε έναν κόσμο που αρνείται να το αποδεχτεί;
«Quartiers libres»
29-30/10, 20.30
Στην περφόρμανς της «Quartiers libres» η Ιβοριανή Νάντια Μπεγκρέ αναζητώντας την ελευθερία του λόγου της παγιδεύεται διαρκώς, τη μια στο ατέλειωτο καλώδιο του μικροφώνου της, την άλλη σε ένα βουνό από πλαστικά μπουκάλια, μα πιο πολύ στον ίδιο της τον εαυτό. Η εικόνα των πλαστικών μπουκαλιών παραπέμπει στην αφρικανική καθημερινή πραγματικότητα λόγω της έλλειψης πόσιμου νερού. Καθώς η Αφρική πνίγεται από πλαστικά απόβλητα και τα υπόλοιπα απόβλητα του δυτικού κόσμου, ο τελευταίος βυθίζεται ολοένα και περισσότερο σε μια καθηλωτική απάθεια.
«To rest on a slope»
29-30/10, 22.00
Τι είναι αυτό που δεν αφήνει τον άνθρωπο να αναπαυτεί; Η Λιβανέζα χορογράφος και περφόρμερ Ντάνια Χαμούντ διερευνά τα βάθη της ανθρώπινης κίνησης. Στην περφόρμανς «To rest on a slope» το ανθρώπινο σώμα προσπαθεί να αναπαυτεί αλλά βρίσκεται διαρκώς σε μια κατάσταση έντασης που το αναγκάζει να σηκωθεί, να κινηθεί, να αντιπαρατεθεί. Αυτή η κατάσταση έντασης δίνει διάσταση σε κάθε λεπτομέρεια της κίνησης και δημιουργεί ένα τοπίο μέσα στο οποίο ο χρόνος σταματά για να χωρέσουν ο θεατής και η σκέψη του.
*To ρεπορτάζ δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Documento
