Με δημοσίευμα του το Bloomberg επιχείρησε να αναλύσει το νέο σκηνικό που έχει διαμορφωθεί στη Μέση Ανατολή μετά την απ’ ευθείας σύγκρουση ανάμεσα στο Ισραήλ και το Ιράν. Όπως γράφει οι δύο αντίπαλοι φαίνονται πιο πρόθυμοι να πολεμήσουν ο ένας τον άλλον απευθείας και όχι μέσω αντιπροσώπων, και αυτό, όπως φοβούνται κυβερνητικοί αξιωματούχοι των ΗΠΑ και ειδικοί, θα μπορούσε να οδηγήσει σε ανοιχτό πόλεμο.
«Η περασμένη εβδομάδα άλλαξε τα δεδομένα» μετά τις επιθέσεις μεταξύ Ισραήλ και Ιράν
«Η περασμένη εβδομάδα ήταν άλλαξε τα δεδομένα», δήλωσε η Σουζάν Μαλόνι, πρώην αξιωματούχος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ που τώρα είναι αντιπρόεδρος στο Ινστιτούτο Brookings. Η μαζική πυραυλική επίθεση του Ιράν στο Ισραήλ πριν από έξι ημέρες «άλλαξε τη φύση αυτής της σύγκρουσης και δεν βλέπω να αλλάζει ξανά, παρόλο που οι Ισραηλινοί ήταν πολύ, πολύ μετρημένοι στην απάντησή τους», είπε.
Οι τιμές του πετρελαίου υποχώρησαν την Παρασκευή και οι αγορές εμφανίστηκαν σχετικά αμετάβλητες αφού κατέστη σαφές ότι το χτύπημα στο Ιράν ήταν πολύ πιο περιορισμένο από ό,τι αρχικά φαινόταν. Δημόσια, οι σύμμαχοι του Ισραήλ χαιρόντουσαν που τα πλήγματα της Παρασκευής ήταν τόσο μικρά, ακόμη και αν ο πρωθυπουργός Νετανιάχου είχε απορρίψει τις εκκλήσεις τους να μην προβεί καθόλου σε αντίποινα, αφού κατάφερε να εξουδετερώσει σχεδόν εξ ολοκλήρου τις πρωτοφανείς πυραυλικές επιθέσεις του Ιράν το περασμένο Σαββατοκύριακο.
Ανησυχία για τις επόμενες κινήσεις Ιράν και Ισραήλ
Ωστόσο, αυτή η ηρεμία υποκρύπτει μια βαθύτερη ανησυχία μεταξύ Αμερικανών και άλλων αξιωματούχων. Ένας ανώτερος Ευρωπαίος αξιωματούχος προειδοποίησε ότι η κατάσταση παραμένει πολύ τεταμένη, χωρίς να υπάρχει καμία βεβαιότητα ότι μια νέα ανάφλεξη μπορεί να περιοριστεί εάν η σύγκρουση αναζωπυρωθεί και πάλι μεταξύ του Ιράν και του Ισραήλ τις επόμενες ημέρες.
Οι ανησυχίες των επιχειρήσεων για την κατάσταση αυξήθηκαν στα υψηλότερα επίπεδα αυτή την εβδομάδα από τις επιθέσεις της 7ης Οκτωβρίου, σύμφωνα με έρευνα της Oxford Economics.
«Εάν υπάρξει μια σοβαρή κλιμάκωση – που σημαίνει μια πολύ ευρύτερη περιφερειακή κλιμάκωση από αυτή που έχουμε δει μέχρι στιγμής – τότε ναι, θα μπορούσαμε να έχουμε ένα σοβαρό πετρελαϊκό σοκ», δήλωσε η Γκιτά Γκοπίνατ, πρώτη αναπληρώτρια διευθύντρια του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, στην τηλεόραση του Bloomberg. «Αλλά δεν έχουμε φτάσει ακόμη εκεί».
Αλλά στις ετήσιες συνεδριάσεις του Ταμείου στην Ουάσινγκτον αυτή την εβδομάδα, ορισμένοι αξιωματούχοι ανησυχούσαν ότι οι συνάδελφοί τους αρνούνταν τους κινδύνους που εγκυμονούσε η σύγκρουση, η οποία θα μπορούσε ακόμη να επεκταθεί ευρύτερα.
Ένα από τα μεγάλα ερωτήματα τώρα είναι αν η κυβέρνηση Νετανιάχου θα αισθανθεί υποχρεωμένη να συνεχίσει να πλήττει το Ιράν. Η τελευταία ανάφλεξη ακολούθησε μια πυραυλική επίθεση την 1η Απριλίου που σκότωσε Ιρανούς στρατιωτικούς διοικητές σε διπλωματικό συγκρότημα στη Δαμασκό. Η Τεχεράνη κατηγόρησε γι’ αυτό το γεγονός το Ισραήλ, το οποίο δεν έχει επιβεβαιώσει ότι ήταν υπεύθυνο.
Το Ιράν κατέστησε σαφές ότι ήταν έτοιμο να κάνει κάτι που δεν είχε τολμήσει ποτέ στο παρελθόν: να εκτοξεύσει εκατοντάδες πυραύλους και μη επανδρωμένα αεροσκάφη στο Ισραήλ από το έδαφός του. Αν και πολλά από τα όπλα απέτυχαν, χρειάστηκε η βοήθεια των ΗΠΑ και του Ηνωμένου Βασιλείου για να εξουδετερώσει το Ισραήλ την επίθεση. Αυτό έστειλε το δυσοίωνο μήνυμα ότι το Ισραήλ δεν θα ήταν σε θέση να αποκρούσει μια εισβολή μόνο του.
Οι ΗΠΑ είχαν εργαστεί μανιωδώς για να πείσουν τον Νετανιάχου να δεχτεί ότι νίκησε και να μην συνεχίσει. Και δεδομένης της περιορισμένης φύσης της επίθεσης το βράδυ της Πέμπτης, μπορεί να το άκουσε, τουλάχιστον προς το παρόν. Ωστόσο, ο Νετανιάχου έχει επίσης δείξει μια συνήθεια να αγνοεί τις ΗΠΑ στο παρελθόν, γράφει το Bloomberg.
Αυτό ήταν πιο ξεκάθαρο στον συνεχιζόμενο πόλεμο στη Λωρίδα της Γάζας, τον οποίο το Ισραήλ ξεκίνησε μετά την επίθεση της 7ης Οκτωβρίου που στοίχισε τη ζωή σε περίπου 1.200 ανθρώπους. Τα αντίποινα των ισραηλινών δυνάμεων έχουν σκοτώσει περισσότερους από 30.000 ανθρώπους, σύμφωνα με τη Χαμάς, και υπέβαλαν το Ισραήλ σε έντονη κριτική από τον υπόλοιπο κόσμο.
Μια «νέα Μέση Ανατολή»
Η πυραυλική επίθεση του Ιράν είχε εκτρέψει κάποιες από αυτές τις ανησυχίες, αλλά μια επικείμενη επίθεση στη Ράφα, την επόμενη πόλη της Γάζας στη λίστα στόχων του Ισραήλ, θα μπορούσε να τις αναζωπυρώσει. Οι συνομιλίες για κατάπαυση του πυρός, εν τω μεταξύ, έχουν κολλήσει. Ακόμα και ο διαμεσολαβητής Κατάρ δήλωσε αυτή την εβδομάδα ότι επανεκτιμά τον ρόλο του.
Οι εκκλήσεις για αυτοσυγκράτηση δεν περιορίστηκαν στους συμμάχους του Ισραήλ. Η Ρωσία χαιρέτισε την περιορισμένη αντιπαράθεση αυτής της εβδομάδας ως απόδειξη ότι καμία πλευρά δεν επιθυμεί κλιμάκωση. Αλλά ακόμη και αν οι χορογραφημένες επιθέσεις προκάλεσαν σχετικά μικρή ζημιά, έστειλαν δυσοίωνα μηνύματα.
«Είναι μια νέα Μέση Ανατολή, μια Μέση Ανατολή στην οποία το Ισραήλ πρέπει καθημερινά να αναρωτιέται αν κάποια ενέργεια μπορεί να προκαλέσει μια ιρανική πυραυλική επίθεση ή μια επίθεση με μη επανδρωμένα αεροσκάφη στο έδαφος του Ισραήλ άμεσα», δήλωσε ο Norman Roule, πρώην ανώτερος αξιωματούχος των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών, στην τηλεόραση του Bloomberg.
Μεταξύ των σημείων που έθεσαν οι διπλωμάτες στο Τελ Αβίβ για να αποκλιμακώσουν την αναμενόμενη αντίδραση του Ισραήλ στο χτύπημα του Ιράν την περασμένη εβδομάδα ήταν το ενδεχόμενο μιας πλήρους κλιμάκωσης των εχθροπραξιών στα σύνορα με τον Λίβανο, όπου δραστηριοποιείται η Χεζμπολάχ, σύμφωνα με ανώτερο δυτικό αξιωματούχο.
«Με το Ιράν και το Ισραήλ να εμπλέκονται σε άμεσες αμοιβαίες επιθέσεις, ο κίνδυνος ενός ευρύτερου πολέμου έχει αυξηθεί», έγραψε του ο οικονομολόγος του Bloomberg Ziad Daoud. «Αυτό θα μπορούσε να συμβεί εκ προμελέτης -μέσω μιας σταδιακής κλιμάκωσης του κύκλου της βίας- ή ως αποτέλεσμα λανθασμένων υπολογισμών. Όποια και αν είναι η αιτία, οι επιπτώσεις στην παγκόσμια οικονομία θα είναι τεράστιες».