Το Κρεμλίνο και η ρετσινιά της ρωσικής παρέμβασης στις ευρωεκλογές είναι ίσως το μοναδικό ζήτημα που διχάζει την ακροδεξιά στη γηραιά ήπειρο.
Το σκάνδαλο Στράχε στην Αυστρία φώτισε μια πλευρά της ρωσικής διείσδυσης στην Ευρώπη η οποία είναι προφανής, αλλά το ακριβές μέγεθός της δεν είναι γνωστό ακόμη
Αλλο η πολιτική υποστήριξη, άλλο η χρηματοδότηση κάτω απ’ το τραπέζι με ανταλλάγματα, όπως έδειξε το βίντεο όπου ο πρώην αντικαγκελάριος της Αυστρίας Χάιντς
Κρίστιαν-Στράχε παζαρεύει δημόσια έργα και επιρροή σε ΜΜΕ με την ανιψιά, υποτίθεται, ενός Ρώσου ολιγάρχη, εκλεκτού του Βλαντίμιρ Πούτιν.
Από τα Χάιλαντς της Σκωτίας μέχρι τις πεδιάδες της Ουγγαρίας και από τη Σικελία μέχρι τη Σουηδία, ο Ρώσος πρόεδρος επιχειρεί να διεισδύσει στην Ευρώπη διεκδικώντας τον ρόλο του επίδοξου «πατερούλη» των ακροδεξιών. Προς το παρόν έχει γοητεύσει ορισμένους, έχει προβληματίσει άλλους και τους έχει διχάσει όλους.
Μπορεί να κατεβαίνουν στις ευρωεκλογές με παρόμοια συνθηματολογία για τις απειλούμενες εθνικές ταυτότητες, για την «εισβολή» προσφύγων και την ανάκτηση της εθνικής κυριαρχίας απ’ τις Βρυξέλλες και το Βερολίνο, αλλά τουλάχιστον σε ένα θέμα οι Ευρωπαίοι ακροδεξιοί είναι διχασμένοι: στη σχέση τους με το Κρεμλίνο.
Πλανώνται όσοι νομίζουν ότι η ευρωπαϊκή ακροδεξιά είναι συμπαγής σαν σιδερωμένο μπετόν. Μπορεί ο Ιταλός υπουργός Εσωτερικών Ματέο Σαλβίνι να φοράει μπλουζάκια με τη φάτσα του Πούτιν και να ζητάει να πάψουν οι οικονομικές κυρώσεις της Ευρωπαϊκής Ενωσης (ΕΕ) εναντίον της Ρωσίας, αλλά για τους ομοϊδεάτες του Ιταλού στις τρεις χώρες της Βαλτικής η Μόσχα είναι η προσωποποίηση του εχθρού.
Μπορεί η Γαλλίδα ακροδεξιά ηγέτιδα Μαρίν Λεπέν να ζητάει να αναγνωρίσει η ΕΕ την προσάρτηση της Κριμαίας στη Ρωσία το 2014, αλλά είναι αδιανόητο για την κυβερνώσα δεξιά της Πολωνίας, δηλαδή για το κόμμα Νόμος και Δικαιοσύνη (Pis) του Γιάροσλαβ Κατσίνσκι, να αντιληφθεί τους Ρώσους έξω από το απλοϊκό στερεότυπο των παλαιών εισβολέων που θέλουν να υψώσουν ξανά ένα «σιδηρούν παραπέτασμα».
Μετά τις ευρωεκλογές του 2014 συγκροτήθηκε στην Ευρωβουλή η όχι και τόσο πολυάριθμη ακροδεξιά και εθνικιστική ομάδα Ευρώπη των Εθνών και της Ελευθερίας. Η Λεπέν και ο Σαλβίνι, όπως και ο πολιτικά νεκρός Στράχε, μετείχαν στην ομάδα.
Ομως η Βαρσοβία αποκλείει κάθε προοπτική συνεργασίας εφόσον περιλαμβάνει θαυμαστές του Πούτιν όπως ο ακροδεξιός πρωθυπουργός της Ουγγαρίας Βίκτορ Ορμπάν.
Επίσης οι Πολωνοί βγάζουν το… ακροδεξιόμετρο. «Δεν εγκρίνουμε τη στάση της Ουγγαρίας απέναντι στον Πούτιν. Και δεν συνεργαζόμαστε με τη Λεπέν. Οχι μόνο γιατί χρηματοδοτείται από τη Μόσχα αλλά και γιατί σε κοινωνικά ζητήματα είναι πολύ ακροδεξιά. Είναι πολύ ακραία για μας» δήλωσε από τα… αριστερά (!) τον περασμένο Φεβρουάριο στη βρετανική εφημερίδα «Guardian» ο Πολωνός Ραντοσλάβ Φόγκιελ, εκ των συμβούλων του Κατσίνσκι.
«Πολλοί στην Ευρώπη συζητούν με τους Ρώσους. Καταλαβαίνουμε τις θέσεις τους. Αλλά ούτε έχουν 25% ρωσικό πληθυσμό στο έδαφος των κρατών τους ούτε πέρασαν 50 χρόνια ρωσική κατοχή» τόνισε ο Ζακ Μάντισον, βουλευτής του ακροδεξιού κόμματος της Εσθονίας EKRE το οποίο συμμετέχει στην κυβέρνηση του Ταλίν.
Η ρωσική απόπειρα διείσδυσης στην Ευρώπη με πολιορκητικό κριό την ακροδεξιά είναι προφανής. Το ακριβές μέγεθός της δεν είναι ακόμη γνωστό. Το σκάνδαλο Στράχε φώτισε μια πλευρά της. Μια άλλη ίσως να κρύβεται στην καρδιά της οικονομικής ατμομηχανής της γηραιάς ηπείρου, τη Γερμανία. Στις βουλευτικές εκλογές του 2017 η Μόσχα δεν έκρυψε την προτίμησή της στον νέο παίκτη: την εθνικιστική Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD).
Αλλά και στις γαλλικές προεδρικές εκλογές την ίδια χρονιά «ψήφισε» εμμέσως πλην σαφώς ο Πούτιν. Χρηματοδοτούμενα από το Κρεμλίνο ψηφιακά μέσα ενημέρωσης προπαγάνδιζαν συστηματικά κατά του Εμανουέλ Μακρόν, ενώ υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις ότι πίσω από τη μαζική υποκλοπή e-mails του νυν Γάλλου προέδρου κρύβεται το μακρύ χέρι Ρώσων χάκερ. Ακριβώς όπως ρωσικός δάχτυλος υπέκλεψε τα e-mails της Χίλαρι Κλίντον το 2016 γέρνοντας την πλάστιγγα υπέρ του Ντόναλντ Τραμπ στην κούρσα για τον Λευκό Οίκο.
Τελευταίο –αλλά όχι έσχατο– μέτωπο στη ρωσική επικοινωνιακή επίθεση είναι η χρήση πολυάριθμων λογαριασμών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης οι οποίοι αναπαράγουν ειδήσεις, ψευδείς ειδήσεις, παραπλανητικές λεπτομέρειες και μισές αλήθειες σχετικά με το ΝΑΤΟ, την ΕΕ, τους πρόσφυγες, τις συγκρούσεις στην ανατολική Ουκρανία και τη Μέση Ανατολή. Στην Ιταλία, για παράδειγμα, κάποιοι από τους σέρβερ που χρησιμοποιούν συμπίπτουν με τους σέρβερ της Λέγκας του Σαλβίνι.
Το μοντέλο και ο Κίσινγκερ
Ηδη από το 2014 ο Ολλανδός κοινωνιολόγος Μαρσέλ Φαν Χέρπεν, ειδικός σε θέματα μετασοβιετικής ανατολικής Ευρώπης, είχε διαπιστώσει πρώτος ότι «τα δυτικοευρωπαϊκά ακροδεξιά κόμματα απομακρύνονται από την παραδοσιακή αντικομμουνιστική και αντιρωσική τους ιδεολογία και πολλά εξέφραζαν θαυμασμό, ακόμη και απροκάλυπτη υποστήριξη, προς το καθεστώς Πούτιν». Γιατί συνέβη αυτό; Διότι, όπως εξηγεί ο Φαν Χέρπεν, «το καθεστώς Πούτιν ούτε απέρριψε ευθέως τη δημοκρατία ούτε υιοθέτησε μονοκομματικό κράτος.
Συνεπώς μπορεί να λειτουργήσει ως μοντέλο για τα ακροδεξιά κόμματα. Μέσω των συγκεκριμένων πολιτικών και πρακτικών του το καθεστώς Πούτιν μπορούσε να δείξει στις αντιφιλελεύθερες (σ.σ.: τις προοδευτικές, όχι τις αντινεοφιλελεύθερες) πολιτικές δυνάμεις της Ευρώπης πώς να εκμεταλλεύονται τους κανόνες λειτουργίας της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας για την επίτευξη απολυταρχικών στόχων».
O Ολλανδός αναλυτής, επικεφαλής της συντηρητικής δεξαμενής σκέψης Ιδρυμα Κικέρων (Cicero Foundation), είχε επίσης τονίσει τον Ιανουάριο του 2016 τις αγαστές «προσωπικές, πολιτικές και ενδεχομένως οικονομικές σχέσεις» ανάμεσα στον πρόεδρο Πούτιν και τον 95άχρονο σήμερα Χένρι Κίσινγκερ, πρώην υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ επί Νίξον. Οι δύο άντρες έχουν συναντηθεί τουλάχιστον δεκαπέντε φορές και έχουν επανειλημμένα εκφραστεί θετικά ο ένας για τον άλλο.
Οι μισοτελειωμένες δουλειές του Στιβ Μπάνον
Ο πρώην σύμβουλος του προέδρου Τραμπ Στιβ Μπάνον με τη Μαρίν Λεπέν. Ο Αμερικανός έχει κάνει δεύτερο σπίτι του το Παρίσι, από όπου προσπαθεί να καθοδηγήσει την ευρωπαϊκή ακροδεξιά
Με προϋπολογισμό γύρω στα 2 εκατ. δολάρια (μόνο;), όπως λέει ο ίδιος, ο πρώην σύμβουλος στρατηγικού σχεδιασμού του Ντόναλντ Τραμπ, ο Αμερικανός ακροδεξιός Στιβ Μπάνον, συχνάζει στο Παρίσι τους τελευταίους μήνες προωθώντας τη δράση της οργάνωσής του Το Κίνημα (The Movement).
«Είναι ένα κλαμπ, μια χαλαρή σχέση» ισχυρίζεται ο 65άχρονος Μπάνον αλλά δύσκολα πείθει για τις αγαθές του προθέσεις. Ο διακηρυγμένος στόχος του Κινήματος είναι να συμβάλει ώστε να αναδειχτούν στις ευρωεκλογές –και να στείλουν όσο γίνεται πιο πολλούς εκπροσώπους στο Στρασβούργο– κόμματα που συμφωνούν σε τέσσερα βασικά σημεία. Πρώτον, αύξηση των κυριαρχικών δικαιωμάτων των κρατών-μελών της ΕΕ. Δεύτερον, πιο αυστηροί έλεγχοι στα σύνορα. Τρίτον, λιγότεροι μετανάστες. Και, τέταρτον, εξάλειψη του ριζοσπαστικού ισλάμ από τη γηραιά ήπειρο.
Τα καταφέρνει; Οχι ακριβώς. Οι ακροδεξιές δουλειές του διαβόητου ρατσιστή, μισογύνη, ομοφοβικού και εθνικιστή Μπάνον κινδυνεύουν να μείνουν μισές. «Κάποιες φορές χρειαζόμαστε έναν καταλύτη, συνεπώς κάθε πρωτοβουλία από τον κ. Μπάνον είναι ευπρόσδεκτη» είπε ο Ολλανδός ακροδεξιός ηγέτης Γκέερτ Βίλντερς όταν πρωτοσυναντήθηκε μαζί του. Πίσω όμως από τα χαμόγελα με τον Βίλντερς και τον Ιταλό υπουργό Εσωτερικών Ματέο Σαλβίνι φαντάζει υπερβολική η φιλοδοξία να ενωθούν όλοι οι εκ δεξιών ευρωσκεπτικιστές της ΕΕ σε μια γροθιά με λίγη βοήθεια απ’ τους Αμερικανούς φίλους τους.
Ο Σαλβίνι και ο Ούγγρος πρωθυπουργός Βίκτορ Ορμπάν θέλουν μεν να αποδυναμώσουν την Ευρωπαϊκή Ενωση αλλά όχι να την εγκαταλείψουν. Ο Βίλντερς θέλει να τη δει να διαλύεται σαν πύργος από τραπουλόχαρτα. Και η Λεπέν θέλει μεν να τη «μεταρρυθμίσει» ξεδοντιάζοντας τους ευρωγραφειοκράτες, αλλά αμέσως μετά να θέσει στον γαλλικό λαό το ερώτημα: «μένουμε ή φεύγουμε;» με δημοψήφισμα.
First he takes Berlin
Σημειωτέον ότι ο Μπάνον ξεκίνησε απ’ το Βερολίνο την (αντι)ευρωπαϊκή εποποιία του και μάλιστα με την κρυφή ευλογία, όπως λέγεται, του εκεί Αμερικανού πρεσβευτή. Προ ημερών τον είχε καλέσει στη γερμανική πρωτεύουσα το κόμμα της γερμανικής ακροδεξιάς Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) σε διεθνή διάσκεψη για τα «Ελεύθερα μέσα ενημέρωσης».
Κι αν στην κεντρική Ευρώπη κάτι καταφέρνει, στον Βορρά –και όχι μόνο– έχει σοβαρά προβλήματα, τόσο επικοινωνίας όσο και πολιτικά. «Εμείς δεν παρακολουθούμε την πολιτική δουλειά που κάνει ο Στιβ Μπάνον. Είναι ένα πρόσωπο που δεν μας ενδιαφέρει» ανακοίνωσε εκπρόσωπος των Σουηδών Δημοκρατών, ακροδεξιών στην καρδιά αλλά συστημικών στα λόγια, ώστε να έχουν τα εκλογικά οφέλη που τους εξακόντισαν σε ποσοστό 17,5%, με 62 έδρες στις τελευταίες εκλογές και την προοπτική να συμμετάσχουν σε κυβέρνηση συνασπισμού.
Την πιο βαριά «πόρτα» όμως ο Μπάνον την έφαγε κατάμουτρα από την ίδια τη Μαρίν Λεπέν. «Βρίσκω πολύ αξιοσημείωτη την ανθεκτικότητά της, αφού κατάφερε να επιστρέψει μετά την αποτυχία της το 2017 (σ.σ.: στις γαλλικές προεδρικές εκλογές απέναντι στον Μακρόν). Εδωσε νέα ταυτότητα στο Εθνικό Μέτωπο με όλα όσα έκανε στην ηγεσία του κόμματός της» είπε ο Αμερικανός εθνικιστής. Και έλαβε την ακόλουθη απάντηση από την αρχηγό του Εθνικού Συναγερμού: «Ο Μπάνον δεν έχει ρόλο στην εκστρατεία μας. Δεν ήξερα καν ότι βρισκόταν στο Παρίσι για δουλειές. Δεν έχει καμία σχέση με την εκστρατεία μας». Κατά τη συνήθη πρακτική της μάλιστα έριξε μέρος της ευθύνης για την προβολή του made in USA Κινήματος στα ΜΜΕ. «Εσείς, τα μέσα ενημέρωσης», είπε, «είστε αυτοί που τον σέρνουν στην προεκλογική εκστρατεία».
Ρούβλια για τη Λεπέν
Το 2014 το Εθνικό Μέτωπο (σήμερα Εθνικός Συναγερμός) της Μαρίν Λεπέν πήρε στα μουλωχτά ένα δάνειο από τη μικρή ρωσική τράπεζα First Czech-Russian Bank. Τα ρούβλια –ποσό ισοδύναμο με περίπου 9 εκατ. ευρώ– έδωσαν μια ανάσα στα οικονομικά του ιστορικού ακροδεξιού κόμματος. Αλλά η συναλλαγή έμεινε κρυφή. Η Λεπέν αναγκάστηκε να την παραδεχτεί όταν την αποκάλυψαν τα ΜΜΕ. Εκτοτε μεσολάβησαν δύο εξελίξεις. Αφενός το 2016 η τράπεζα χρεοκόπησε και η διοίκησή της διώκεται για ατασθαλίες. Αφετέρου το δάνειο του Εθνικού Μετώπου πουλήθηκε δύο φορές, τη μία σε χρηματοπιστωτικό ίδρυμα του Ρωσικού Στρατού. Κανείς δεν ξέρει αν κουρεύτηκε, αν εξυπηρετείται ή αν εξοφλήθηκε. Οταν τη ρωτάνε για το θέμα, η Λεπέν… θυμώνει. «Βρίσκω την ερώτησή σας προσβλητική! Δυσκολεύομαι να καταλάβω γιατί επιμένετε να ρωτάτε για τη Ρωσία!» είπε προ ημερών στην Εσθονία, κατακεραυνώνοντας δημοσιογράφο που τόλμησε να ζητήσει πληροφορίες για το δάνειο-φάντασμα.
Ο συνεργάτης της που μεσολάβησε για τη ρωσική χρηματοδότηση ήταν ο ευρωβουλευτής ΖανΛικ Σαφχάουζερ. Σύμφωνα με την εφημερίδα «Washington Post» ο Σαφχάουζερ είχε ένα όνειρο: «να οικοδομήσει μια συμμαχία ανάμεσα στην Ευρώπη και τη Ρωσία που θα δρα ως χριστιανικό ανάχωμα στην Ασία και τη Μέση Ανατολή».
