Ο Αντιπρόεδρος της Βουλής και πρώην υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής, Δημήτρης Βίτσας, μίλησε στο κανάλι της Βουλής και στην εκπομπή «Πρωινή Ενημέρωση» και επικεντρώθηκε στην περίπλοκη, διεθνή και ευρωπαϊκή διάσταση του προσφυγικού – μεταναστευτικού ζητήματος.
«Το μεταναστευτικό είναι ευρωπαϊκό θέμα, δεν αφορά διμερώς την Ελλάδα και την Τουρκία», τόνισε. «Εμείς από την πρώτη στιγμή της νέας διακυβέρνησης, επισημάναμε ότι η Κυβέρνηση σημείωσε καθυστέρηση στο να αντιληφθεί την πραγματικότητα σε σχέση με το προσφυγικό. Σήμερα φεύγουν 1500 ευάλωτα άτομα από τη Λέσβο προς τις εσωτερικές δομές. Η ΝΔ ως αντιπολίτευση έβαζε ζητήματα ως προς τον χαρακτηρισμό της ευαλωτότητας. Οι άνθρωποι αυτοί ήταν προγραμματισμένο να φύγουν προς την ενδοχώρα αρχές Ιουλίου και φεύγουν τώρα».
Αναφερόμενος, εξάλλου, στα πρώτα δείγματα γραφής της κυβέρνησης, ο κ. Βίτσας υπογράμμισε: «Ξεκίνησαν λάθος με την κατάργηση του Υπουργείου Μεταναστευτικής Πολιτικής. Ο κ. Χρυσοχοΐδης είπε, στην τελετή παράδοσης – παραλαβής του Υπουργείου ότι η ευρωπαϊκή πρακτική είναι να υπάγονται τα ζητήματα μετανάστευσης στο Υπουργείο Εσωτερικών, με τη διαφορά όμως ότι, όπως του επεσήμανα, ο ίδιος δεν είναι Υπουργός Εσωτερικών, αλλά Προστασίας του Πολίτη. Η σημαντικότερη διεύθυνση του Υπουργείου για ζητήματα ένταξης και στέγασης, η Διεύθυνση Μετανάστευσης καταργήθηκε με μόνο σκοπό την απομάκρυνση του Γενικού Γραμματέα. Η Αντιστράτηγος της Ελληνικής αστυνομίας που είχε γνώσεις για το θέμα όσο λίγοι στην Ευρώπη, αποστρατεύτηκε. Εμείς επισημαίνουμε ότι το ζήτημα έχει πολιτική και διεθνή διάσταση. Κανείς δεν θέλει να είναι πρόσφυγας και μετανάστης. Εξαναγκάζονται από τους πολέμους, τη φτώχεια και την κλιματική αλλαγή. Τι εννοούν, λοιπόν, ως γρήγορες διαδικασίες επιστροφών; Οι διεθνείς συνθήκες επιβάλλουν την εξέταση του αιτήματος ασύλου σε ατομική βάση και σε δυο βαθμούς. Αν καταργήσουν τις επιτροπές προσφυγών, τότε όλες οι υποθέσεις θα πηγαίνουν στα δικαστήρια με ακόμα μεγαλύτερη καθυστέρηση. Το πιο πετυχημένο πρόγραμμα επιστροφών είναι οι οικειοθελείς, αφού 17.000 άνθρωποι έχουν επιστρέψει με βάση τα στοιχεία του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης. Τι κάνεις, λοιπόν, όταν η χώρα επιστροφής δεν δέχεται πίσω τα άτομα που είναι προς υποχρεωτική επιστροφή; Δεν είναι αυτή η αποτελεσματική προσέγγιση, η εμμονή στις επιστροφές και μόνο».
Εξάλλου, ο Αντιπρόεδρος της Βουλής αναφέρθηκε εκτενώς στη διαχείριση της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ: «Υπήρχε συνολικός σχεδιασμός μεταφοράς του υπουργείου σε ένα σύγχρονο κτήριο, στο κτήριο Κεράνη για λόγους λειτουργικότητας. Αυτό εγκαταλείφθηκε. Το βασικό στον δικό μας σχεδιασμό ήταν να μεταφερθεί στο Υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής η διαχειριστική αρχή χρηματοδότησης, αλλά αντί αυτού καταργήθηκε το ίδιο το Υπουργείο. Στην απορρόφηση των ευρωπαϊκών κονδυλίων για το μεταναστευτικό είχαμε εξαιρετικά αποτελέσματα, το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας είχε ποσοστά απορρόφησης που άγγιζαν το 100%. Η Ύπατη Αρμοστεία και ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης ομοίως. Η συνολική απορρόφηση της δικής μας διακυβέρνησης αυτήν τη στιγμή δεν είναι στο 100%, διότι υπάρχουν εγκεκριμένα κονδύλια ως το 2021 για έργα που όμως πλέον δεν προχωρούν, όπως το νέο Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης της Σάμου. Μπορούμε να συμφωνήσουμε σε κάτι: παραλάβαμε το τίποτα και έχουμε δημιουργήσει ένα ολοκληρωμένο σύστημα. Στο μεταναστευτικό, όσα και να κάνεις δεν μπορείς να είσαι ποτέ ικανοποιημένος. Όμως, τη στιγμή που μιλάμε, 25.000 άτομα μένουν σε σπίτια, έχουμε 28 κέντρα φιλοξενίας στην ενδοχώρα, το πρόγραμμα ΦΙΛΟΞΕΝΙΑ με 8000 άτομα σε ξενοδοχεία, το πρόγραμμα για τη φιλοξενία των ασυνόδευτων ανήλικων που έμεινε ανολοκλήρωτο και διαχειριζόμαστε ως χώρα περίπου 60.000 αιτήσεις ασύλου ετησίως. Δημιουργήσαμε ένα κλίμα στην Ευρώπη με σημαντικό ρολό για την Ελλάδα. Κρατήσαμε το μεταναστευτικό σε ένα διαχειρίσιμο επίπεδο. Θα παρατηρήσατε ότι το μεταναστευτικό δεν ήταν στην ατζέντα της πολιτικής αντιπαράθεσης των εκλογών και των ευρωεκλογών. Αυτό οφείλεται στο ότι είχαν τακτοποιηθεί μια σειρά ζητήματα που βέβαια επανέρχονται».
Τονίζοντας την κεντρική σημασία των ροών προς τη χώρα και την ευρωπαϊκή διάσταση του ζητήματος, ο πρώην Υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής δήλωσε: «μας κατηγορούσαν ότι φέρναμε κόσμο, αλλά είναι γελοίο να το υποστηρίζει κανείς, όπως φαίνεται ξεκάθαρα τώρα. Εμείς παραδώσαμε αναλυτικούς φακέλους με τα πεπραγμένα μας, με το σχέδιο μας και με τις εκκρεμότητες. Τη στιγμή της παράδοσης – παραλαβής, στη Μόρια υπήρχαν 5.600 άτομα με 1500 ευάλωτους, επιλέξιμους για μεταφορά στην ενδοχώρα. Αυτήν τη στιγμή η Μόρια έχει ιστορικό ρεκόρ πληθυσμού, σχεδόν 11.000. Άρα, δεν έφυγε κανένας. Πέρυσι είχα το ίδιο πρόβλημα, με αυξημένες ροές και Μόρια 7.000 άτομα που τα φτάσαμε στους 4.000. Η ΝΔ είχε πλήρη εικόνα και για 3 χρόνια υποστήριζε ότι είναι έτοιμη να διαχειριστεί το ζήτημα, κάτι που στην πράξη κάθε άλλο παρά αποδείχτηκε. Δεν καταλαβαίνουν το κύριο πρόβλημα. Κοιτάνε μόνο προς την Τουρκία και όχι και προς βορρά. Εφόσον δεν υπάρχει συμφωνία της ΕΕ με την Τουρκία, για να είναι η FRONTEX παρούσα στα τουρκικά παράλια, το μόνο που μπορεί να κάνει η FRONTEX είναι διάσωση στη θάλασσα, όπως άλλωστε και το Λιμενικό μας. Διάσωση και μεταφορά στην ελληνική πλευρά. Όμως, τα σύνορα προς βορρά είναι κλειστά από τον Μάρτιο 2016. Ως τον Σεπτέμβρη του ‘17 υπήρχε ένα πρόγραμμα καταμερισμού. Από τότε παλεύουμε για να ένα νέο πρόγραμμα, ή για έναν μεταβατικό μηχανισμό ως το Δουβλίνο 4 που, όμως δεν προχωρά με ευθύνη των χωρών Βίσεγκραντ. της Ιταλίας και της Αυστρίας. Αυτό είναι το τρίτο κομμάτι, ο δίκαιος καταμερισμός του αντικειμένου βάρους σε όλες τις χώρες της Ευρώπης. Το μεταναστευτικό πρέπει να συνδεθεί με το μεσοπρόθεσμο χρηματοδοτικό πρόγραμμα της ΕΕ, στη λογική της κατανομής κονδυλίων της ΕΕ με κριτήριο και τη στάση κάθε χώρας στο μεταναστευτικό. Εκεί πρέπει να πιέσει η Ελλάδα. Μπορεί να υπάρχουν παραλείψεις και αστοχίες σε ένα τόσο περίπλοκο ζήτημα που πρέπει κανείς να είναι συνεχώς on alert, όπως λένε. Το σημαντικό είναι ότι εμείς δουλέψαμε αποτελεσματικά με βάση το διεθνές δίκαιο και τα ανθρωπινά δικαιώματα. Η περίφημη Δήλωση ΕΕ – Τουρκίας μιλά για επιστροφή μετά από πλήρη και νομότυπη εξέταση. Τότε, οι Σύριοι μπορούν να επιστραφούν στην Τουρκία και από εκεί να φύγουν για άλλες ευρωπαϊκές χώρες, για παράδειγμα τη Γερμανία. Πουθενά δεν μιλάει η Δήλωση για αυτόματη επιστροφή. Το δεύτερο καίριο σημείο της Δήλωσης είναι ότι η Τουρκία αναλαμβάνει να περιορίσει τις ροές. Όμως, γεωπολιτικά μιλώντας, στα νότια της Τουρκίας αναζωπυρώνεται ο πόλεμος, ενώ αυξάνονται οι είσοδοι στην Τουρκία από το Αφγανιστάν. Χρειάζεται, επομένως, συνεννόηση με την Τουρκία. Εμείς φτιάξαμε έναν σύνδεσμο με τον ομόλογο μου και προσωπικά υπερασπίστηκα το δικαίωμα της Τουρκίας να έχει πρόσβαση στα ευρωπαϊκά κονδύλια με βάση τη Δήλωση, έχοντας ως αντίπαλο μου τον Σαλβίνι και άλλους που ήθελαν τα χρήματα να πάνε στη Λιβύη και στο Μαρόκο».
Κλείνοντας την ανάλυση του για το προσφυγικό – μεταναστευτικό, ο κ. Βίτσας υπογράμμισε: «εμείς είμαστε ανοικτοί, προσωπικά έφερα στη Βουλή όλα τα οικονομικά στοιχεία και δεν μπορούν να φοβερίσουν κανέναν. Αν η Κυβέρνηση συνεχίσει στο σχέδιο που είχαμε ξεκινήσει, θα έχει αποτελέσματα και εμείς είμαστε εδώ για να συμβάλουμε εποικοδομητικά. Μην καταργήσει τις επιτροπές προσφυγών, θα βρεθούμε εκτεθειμένοι διεθνώς». Ολοκλήρωσε, εξάλλου, τη συνέντευξη του αναφερόμενος στις διεργασίες στον ΣΥΡΙΖΑ: «Εμείς στον ΣΥΡΙΖΑ συζητάμε και μάλιστα πολύ. Όμως, ούτε εμφυλίους έχουμε, ούτε διενέξεις. Ο στόχος μας είναι να προστατέψουμε όσα κάναμε ως κυβέρνηση από τη θέση τις αντιπολίτευσης, να φτιάξουμε το πρόγραμμα της επομένης μέρας με βάση τις συνθήκες που αλλάζουν και να κλείσουμε την αναντιστοιχία των μελών μας με εκείνους που μας εμπιστεύτηκαν. Ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να είναι ο φορέας που θα εκφράζει πολιτικά όλο το φάσμα από την αριστερή σοσιαλδημοκρατία ως την ριζοσπαστική αριστερά. Να γίνει ένα πολυσυλλεκτικό κόμμα με σαφή ιδεολογική ταυτότητα, αυτή της ριζοσπαστικής Αριστεράς».
