Ο μινιμαλιστής Βέλγος συνθέτης μιλάει στο Documento λίγο προτού έρθει στην Ελλάδα για δύο συναυλίες.
Πρωτοπόρος, ανατρεπτικός, µε περισσότερα από 80 άλµπουµ στη δισκογραφία του και σίγουρα ιδιαίτερος στο στιλ του, ο Βιµ Μέρτενς µας µίλησε µε αφορµή τις επικείµενες συναυλίες του στη χώρα µας. Αλλωστε η σχέση του µε την Ελλάδα είναι γνωστή – η σύνθεση «Dust of truths» είναι εµπνευσµένη από τη Νικόπολη στην Πρέβεζα.
Μουσικά κινείστε µε προσανατολισµό στον µινιµαλισµό. Νιώθετε ότι η µουσική σας απευθύνεται σε όλους ή περισσότερο στους κατοίκους των µητροπόλεων του κόσµου;
Με την πάροδο του χρόνου και έχοντας κυκλοφορήσει πολλά άλµπουµ το ζητούµενο πάντα είναι να ανακαλύπτω αλλά και να µε ανακαλύπτει νέο κοινό. Να το εµπνέω και να µε εµπνέει. Το ίδιο ισχύει και για την τελευταία µου δουλειά «Certain nuances excepted» στην οποία η αναζήτηση γίνεται σε όλο το φάσµα της δηµιουργίας και όχι µόνο στη σύνθεση. Η παραγωγή, η ενορχήστρωση και η εκτέλεση είναι µεγάλη εξέλιξη στο καινούργιο άλµπουµ. Πολύ βασικό ρόλο παίζει και η φωνή, την οποία δεν θεωρώ ακόµη ένα µουσικό όργανο αλλά κάτι τελείως ξεχωριστό, άµεσα συνδεµένο µε τον άνθρωπο και φυσικά µε το σώµα του. Η φωνή είναι το σηµείο αναφοράς για τις δηµιουργίες µου και η µεγαλύτερη πηγή έµπνευσης για όσα συνθέτω.
Σε παλαιότερη συνέντευξή σας είχατε πει ότι είστε ένας «ενδιάµεσος» συνθέτης. Θα θέλατε να µας το εξηγήσετε;
∆εν θέλω να κινούµαι εντός ασφυκτικού πλαισίου και να ακολουθώ τα στιλ τα οποία γνωρίζουµε. Θέλω πάντα να ανακαλύπτω νέους συνδυασµούς µουσικών οργάνων και καινούργιες δυναµικές της ίδιας της µουσικής. Το «ενδιάµεσο» είναι η φιλοσοφία µου στη µουσική που θα την περιέγραφα µε την εξής φράση: «Οχι ακόµη, όχι πλέον» το οποίο σηµαίνει ότι δεν έχει ακουστεί µία νότα αλλά όταν ακουστεί δεν είναι πλέον εκεί. Η σχέση του ρυθµού µε τα µέτρα της µουσικής είναι πάντα σε κάτι ενδιάµεσο και αυτό γίνεται ακόµη πιο έντονο στις ζωντανές εµφανίσεις. Ο λόγος είναι ότι το κοινό αντιλαµβάνεται τα πάντα: από την παρουσία των µουσικών µέχρι την εκτέλεση της κάθε δηµιουργίας.
Ξεχωριστό σηµείο στην καριέρα σας ήταν το σάουντρακ της ταινίας «Η κοιλιά του αρχιτέκτονα». Ποια είναι η σχέση σας µε τον κινηµατογράφο;
Εδώ και αρκετό καιρό ασχολούµαι περισσότερο µε µουσική για ντοκιµαντέρ. Αυτός ο τρόπος έκφρασης µου παρέχει µεγαλύτερη ελευθερία στο πώς θα λειτουργήσω· φυσικά οι πολλές και διαφορετικές εικόνες και η ποικιλία θεµάτων είναι το ζητούµενο για µένα. Ωστόσο δηµιουργώ µε τον ίδιο τρόπο είτε πρόκειται για προσωπικό άλµπουµ είτε για ταινία ή ντοκιµαντέρ. Γενικά µιλώντας πάντως δεν είµαι τυπικός συνθέτης για σάουντρακ οποιουδήποτε είδους.
Πώς είναι η Ευρώπη σήµερα µουσικά;
Ζω στη βόρεια Ευρώπη, συγκεκριµένα στις Βρυξέλλες. Γενικά τα πράγµατα ήταν πάντα περίεργα µεταξύ βορρά και νότου και ως µουσικό αυτό πάντα µε εντυπωσίαζε. Πίστευα ότι η µουσική µου ακούγεται περισσότερο στα βόρεια αλλά από την πρώτη µου συναυλία εκτός συνόρων, στην Ιταλία, κατάλαβα ότι σε κάθε γωνιά της γης υπάρχουν άνθρωποι µε τους οποίους δηµιουργείται ιδιαίτερη σχέση παρόλο που οι στίχοι πολλές φορές δεν είναι απόλυτα κατανοητοί. Η Ελλάδα είναι αγαπηµένος µου προορισµός και πηγή έµπνευσης. Την επισκέφτηκα για πρώτη φορά τη δεκαετία του ’90 και υπήρξε άµεση και αυθόρµητη σύνδεση µε τη χώρα αλλά και µε τους ανθρώπους της. Σε όλες τις περιοχές του νότου υπάρχει κάτι το διαφορετικό και το νιώθω έντονα κάθε φορά που τις επισκέπτοµαι.
Η τελευταία σας δουλειά έχει τίτλο «Certain nuances excepted» (ορισµένες αποχρώσεις εξαιρούνται). Τι µουσικές αποχρώσεις να περιµένει το κοινό σας στην Ελλάδα;
Θα έρθω µε µια εξαιρετική Ρωσίδα βιολίστρια, την Τατιάνα Σαµουήλ, µε την οποία θα παίξουµε τελείως διασκευασµένα έργα από την έως τώρα δισκογραφία µου. Οι αποχρώσεις του ρυθµού και της παράστασης θα είναι τελείως διαφορετικές από αυτές των ηχογραφηµένων έργων. Τα «δεν και µην» είναι βασικά στοιχεία στη γενικότερη φιλοσοφία µου πάνω στη µουσική και αυτός είναι ο λόγος που δεν µπορώ ποτέ να ερµηνεύσω τι είναι πραγµατικά η µουσική για µένα. Η µουσική είναι ένα από τα ελάχιστα πράγµατα στα οποία δεν πρέπει να υπακούµε.
Ο αγώνας για την ευχαρίστηση («Struggle for pleasure», το εµβληµατικό άλµπουµ του που κυκλοφόρησε το 1983) θα δικαιωθεί κάποια στιγµή;
∆εν είµαι πολιτικός για να απαντήσω σε κάτι τέτοιο αλλά ως µουσικός έχω να πω το εξής: όσοι ασχολούµαστε µε τη µουσική –είτε δηµιουργοί, µουσικοί, ερµηνευτές είτε το κοινό που ακούει και συµµετέχει– βρισκόµαστε σε αναζήτηση καινούργιων πραγµάτων, συνδυασµών, σχέσεων και συµπεριφορών ώστε να καταφέρουµε να ζήσουµε καλά και ευτυχισµένοι.
INFΟ
Ο Βιμ Μέρτενς θα εμφανιστεί στις 21/10 στο Βασιλικό Θέατρο (Θεσσαλονίκη) και στις 22/10 στο Παλλάς (Αθήνα)
