Τουρκία; Πακιστάν; Νιγηρία; Κάθε άλλο. Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής εν έτη 2017. Ενα χρήσιμο παρακράτος βλέπει παντού στις ΗΠΑ ο Στιβ Μπάνον, ο μισαλλόδοξος σύμβουλος στρατηγικής του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ.
Το «βαθύ κράτος» (deep state) είναι η αγαπημένη του καραμέλα τις τελευταίες εβδομάδες. Ο βολικός εσωτερικός εχθρός. Σε αυτόν φορτώνει όλες τις γκάφες και τις ανεπάρκειες του μπίζνεσμαν που έγινε πλανητάρχης.
Κάνουν διαρροές οι μυστικές υπηρεσίες για τις σκοτεινές σχέσεις του Τραμπ με τη Ρωσία του Βλαντίμιρ Πούτιν; Φταίει το βαθύ κράτος. Βγάζουν κόκκινη κάρτα οι εισαγγελείς στα διατάγματα απαγόρευσης εισόδου ξένων υπηκόων από μουσουλμανικές χώρες κυρίως; Πάλι αυτό φταίει.
58% των ερωτηθέντων Αμερικανών δεν εγκρίνουν το έργο του προέδρου Τραμπ, σύμφωνα με κυλιόμενη ημερήσια δημοσκόπηση της Gallup
Οσο για τα μίντια (εκτός απ’ την ιερή αγελάδα, το συγκρότημα Fox News του Ρούπερτ Μέρντοχ) όλα, κατά τον πρώην διευθυντή του εμβληματικού ιστότοπου της εναλλακτικής Δεξιάς breitbart.com, έχουν σχέσεις συνδιαλλαγής με το διαβόητο βαθύ κράτος. Για παράδειγμα δεν υιοθετούν την καταγγελία ότι η κυβέρνηση Ομπάμα έκανε τηλεφωνικές υποκλοπές στον Πύργο Τραμπ στη Νέα Υόρκη. Και έχουν το θράσος να τονίζουν ότι ο σχολιαστής που μετέδωσε πρώτος, στο Fox φυσικά, την αβάσιμη καταγγελία (μια ακροδεξιά αλεπού, πρώην δικαστής, ονόματι Αντριου Ναπολιτάνο) απολύθηκε και το κανάλι ζήτησε συγγνώμη.
«Αλλάζει τη φύση της διακυβέρνησης»
Ο Ρεπουμπλικάνος βουλευτής Μάικ Κέλι έφτασε μάλιστα στο σημείο να πει ότι ο πρόεδρος Ομπάμα «παρέμεινε στην Ουάσινγκτον για να συντονίζει τη σκιώδη κυβέρνηση εναντίον του Τραμπ», δήλωση την οποία αργότερα ανασκεύασε.
Δεν είναι μόνο η προπαγάνδα, ούτε η κάλυψη των μαθητευόμενων μάγων της εκτελεστικής εξουσίας. «Η ομάδα του Τραμπ φαίνεται ότι επιθυμεί να αλλάξει τη φύση της αμερικανικής διακυβέρνησης, ώστε όλο και περισσότερη εξουσία να συγκεντρωθεί στον Λευκό Οίκο» γράφουν σε άρθρο τους στον ιστότοπο politico.com ο διπλωμάτης Ντάνιελ Μπέντζαμιν και ο πανεπιστημιακός Στίβεν Σάιμον.
Και πράγματι, 4.000 (!) στελεχιακές θέσεις ελεγχόμενων από το κράτος υπηρεσιών και οργανισμών παραμένουν ακόμη προκλητικά «ορφανές». Παραιτήθηκαν μεν οι προηγούμενοι, αλλά ο Τραμπ δεν δείχνει καμιά βιασύνη να διορίσει τους διαδόχους τους. Είναι απλό: με τις προτεινόμενες περικοπές στον προϋπολογισμό, αυτοί οι φορείς ή θα συρρικνωθούν ή θα κλείσουν (τι χρειάζεται η δημόσια ραδιοφωνία {PRB}, για παράδειγμα;). Ο αριθμός των ενοχλητικών γραφειοκρατών θα μειωθεί και ο Λευκός Οίκος θα χειρίζεται τα ίδια θέματα συγκεντρωτικά, χωρίς το φρένο, ας πούμε, επιστημονικών επιτροπών που «εμποδίζουν την ανάπτυξη» στο όνομα της προστασίας του περιβάλλοντος.
500.000 φτωχοί απόστρατοι, ανάμεσά τους ανάπηροι πολέμου, σιτίζονται από προγράμματα που ο Λευκός Οίκος θέλει να καταργήσει, ενώ ο Τραμπ διατυμπανίζει ότι τιμά τους βετεράνους
«Ασφαλώς και υπάρχει το βαθύ κράτος. Είναι ένα μόνιμο καθεστώς μαζικών γραφειοκρατιών, οι οποίες κάνουν ό,τι θέλουν και στήνουν επίτηδες διαρροές (σ.σ.: στα ΜΜΕ) για να χτυπούν τον πρόεδρο. Ιδού τι κάνει το βαθύ κράτος: κατασκευάζουν ένα ψέμα, το διασπείρουν, δεν το φανερώνουν και μετά αρνούνται ότι το κατασκεύασαν» δήλωσε ο πρώην πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων και νυν προεδρικός σύμβουλος Νιουτ Γκίνγκριτς. Κι έσπευσε να διευκρινίσει: «Για το συγκεκριμένο ζήτημα συνομιλώ με τον Στιβ Μπάνον».
Ο Ρεξ Τίλερσον στο άδειο Στέιτ Ντιπάρτμεντ
Στον έβδομο όροφο του κτιρίου Χάρι Τρούμαν στην Ουάσινγκτον, τα επτά από τα εννέα γραφεία της ηγεσίας του Στέιτ Ντιπάρτμεντ είναι άδεια. Μόνο ο πετρελαιάς υπουργός Εξωτερικών Ρεξ Τίλερσον, το πρώην αφεντικό της Exxon Mobil, και ο υφυπουργός Πολιτικών Υποθέσεων Τομ Σάνον, ένας γραφειοκράτης καριέρας, συχνάζουν εκεί. Δεν έχουν διοριστεί υφυπουργοί αρμόδιοι για τις διάφορες περιοχές του πλανήτη, ούτε επικεφαλής κρίσιμων τομέων όπως η καταπολέμηση της διεθνούς διακίνησης ναρκωτικών.
Ο βραβευμένος από τον Πούτιν μπίζνεσμαν δεν αντέχει την ενδελεχή ενημέρωση. Ζητά να του γράφουν δισέλιδα σημειώματα για όλα τα θέματα. Και στο πρώτο σοβαρό του ταξίδι στο εξωτερικό, στην Ασία, έβαλε επικοινωνιακό αυτογκόλ όταν πήρε μαζί του μόνο έναν δημοσιογράφο, σνομπάροντας τους διπλωματικούς συντάκτες. Πήγε στο Πεκίνο και χρησιμοποίησε κατά λέξη –στη δική του ομιλία–, ελαφρά παραφρασμένο απόσπασμα ομιλίας του Κινέζου προέδρου Σι Τζινπίνγκ από την συνάντησή του στην Ουάσινγκτον το 2014 με τον πρόεδρο Ομπάμα. Το μήνυμα, κατά αρκετούς αναλυτές, ήταν ότι η κυβέρνηση Τραμπ υποκλίνεται στους Κινέζους προσφέροντάς τους ανοχή στην περιοχή, με πιθανό αντάλλαγμα κάποια συμφωνία στις σινοαμερικανικές εμπορικές συναλλαγές. Να έχει να πει κάτι στους ψηφοφόρους του ο Τραμπ, ο οποίος προεκλογικά τους βομβάρδισε με την αύξηση των δασμών στα εισαγόμενα προϊόντα από την Κίνα. Κι ας χάσει πόντους η Αμερική στο γεωστρατηγικό παιχνίδι που παίζεται σε Ασία και Ειρηνικό Ωκεανό.