Για πρώτη φορά είδαμε και προσέξαμε τον Βασίλη Μαγουλιώτη στον «Βίο του Γαλιλαίου» του Μπρεχτ στο Εθνικό Θέατρο το 2015. Αυτή την εποχή πρωταγωνιστεί στην παράσταση «Ιστορίες από το δάσος της Βιέννης» του Εντεν φον Χόρβατ που σκηνοθετεί η καλλιτεχνική διευθύντρια του Θεάτρου Τέχνης Μαριάννα Κάλμπαρη. Μιλήσαμε μαζί του και ανιχνεύσαμε τον τρόπο που ένας νέος καλλιτέχνης προσεγγίζει τη ζωή και την τέχνη.
Ας μιλήσουμε κατά πρώτον για τις «Ιστορίες από το δάσος της Βιέννης» που αυτό τον καιρό ανεβαίνει στο Θέατρο Τέχνης.
Οι «Ιστορίες από το δάσος της Βιέννης» είναι ένα έργο που ακολουθεί λαϊκές φόρμες δραματουργίας, αλλά με μια πρωτοφανή σκληρότητα, και πολιτική σκέψη από πίσω. Γραμμένο σε μια συγκεκριμένη εποχή, ανάμεσα στους δύο παγκοσμίους πολέμους, σε καιρούς οικονομικής και κοινωνικής κρίσης, μοιάζει να έχει να πει πολλά για την εποχή που διανύουμε. Ο Έριχ, 19 ετών, φοιτητής στη νομική, επισκέπτεται τη Βιέννη, μάλλον για διακοπές, με φασιστικά προτάγματα, με την φοιτητική έπαρση της νεοκτηθείσας γνώσης, κι εκπροσωπώντας την καθαρότητα και την ακεραιότητα μιας Άριας φυλής. \
Γελάω πολύ, που τον βλέπω, στο πέρας του έργου, να αποκαλύπτεται βρώμικος, μικροπρεπής, αδύναμος, ξεφτίλας. Αλλά, δυστυχώς, φεύγει με το κεφάλι ψηλά, χωρίς να έχει αντιληφθεί τίποτα από τα παραπάνω, για να επιστρέψει στη Γερμανία και να γίνει μέρος της Ιστορίας. Είναι ένας πελώριος βλάκας, ματαιόδοξος, ημιμαθής και κοντόφθαλμος. Ως οφείλει, κάθε φασίστας που σέβεται τον εαυτό του.
Μπορείς να ανακαλέσεις στη μνήμη σου τη μέρα που είπες ότι θα γίνεις ηθοποιός;
Δε θυμάμαι, ειλικρινά, συγκεκριμένη μέρα. Ήμουν κάπου 21 ετών. Στο ερασιτεχνικό θέατρο προέκυψε. Λίγο-λίγο. Είχα ανάγκη από όλο και περισσότερη ενασχόληση μ’ αυτό το πράγμα. Ήθελα να βουτήξω μέσα. Με πήγαινε. Κι ακόμα με πάει. Όσο επιτρέπει ο κυνισμός της εποχής, όπως λεν…
Και ποια ήταν η πρώτη σου ερασιτεχνική παράσταση;
«Ο καλός άνθρωπος του Σε Τσουάν», Μπέρτολτ Μπρεχτ. 18 ετών. Ότι είχα έρθει από Καρδίτσα, πρωτοετής στο Πολυτεχνείο, μπήκα στη θεατρική ομάδα της Ιατρικής Σχόλης, σπρωγμένος από τον αδερφό μου και τα δυο ξαδέρφια μου, που ήταν εκεί από παλιότερα. Πήγα, χωρίς καμιά πίστη ότι θα μ’ ενδιαφέρει κι ότι θα το αντέξω. Τελικά, τα ξαδέρφια μου κι ο αδερφός μου, που με χώσανε, γίναν άνθρωποι αξιοπρεπέστατοι, κι εγώ κατήντησα ηθοποιός.
Και ποια ήταν η πρώτη επαγγελματική σου παράσταση;
«Ο Βίος του Γαλιλαίου», επίσης Μπέρτολτ Μπρεχτ. Στο Εθνικό Θέατρο, σε σκηνοθεσία Βαγγέλη Θεοδωρόπουλου. Θυμάμαι, ότι φαντασιωνόμουν την πρώτη στιγμή που θα βγω στη σκηνή, στην πρεμιέρα. «Θα είναι», λέω, «η πρώτη σου μέρα σε επαγγελματική παράσταση. Θα τη θυμάσαι αυτή τη στιγμή». Κι έτσι, στην πρεμιέρα, ήμουν στην κουίντα, μετρώντας αντίστροφα. Και σκεφτόμουν: «ουάου, ήρθε η ώρα». Αλλά τελικά, άργησα να ακούσω ένα cue, και με σκούνταγαν οι δίπλα, και, στην πρώτη στιγμή μου, τελικά, βγήκα σπρωγμένος και καθυστερημένος. «Καλή αρχή», σκέφτηκα.
Ευγνωμονείς κάποιους από τους δασκάλους σου στην υποκρτική;
Δύο: Τον Νίκο Χατζόπουλο, για τις γερές πυξίδες του, και τον Δημήτρη Ήμελλο, για την ουτοπία.
Δημήτρης Ήμελλος: «Στο θέατρο δεν υπάρχει θεατής αλλά αυτόπτης μάρτυρας» [Συνέντευξη]
Εχεις αγαπημένους ηθοποιούς;
Αυτοί που κάνουν σαν παιδιά όταν παίζουν. Κι είναι τέτοια η ορμή τους, που γίνονται ταχυδακτυλουργοί και κλόουν και μαριονέτες. Αυτοί οι ηθοποιοί πάντα μ’ αρέσουν. Τα ονόματα είναι πάρα πολλά. Η λίστα είναι χαοτική. Έλληνες; Ξένοι; Ζωντανοί; Νεκροί; Τον τελευταίο καιρό, αγαπώ πολύ τη γενιά μου. Υπάρχει κάτι εκεί, που δεν μπορώ να το βρω αλλού.
Ποια ατάκα θα μείνει χαραγμένη για πάντα στο μυαλό σου;
«Μην παραχαράσσετε την ιστορία, η Μακεδονία είναι μια». Τρελάθηκα μ’ αυτό το τραγούδι. Είναι στο σύνορο του τρολ, με ανεπανάληπτη τραγικότητα.
Ποια θεατρική παράσταση θα σου μείνει αξέχαστη;
Η “Γκόλφω” , του Καραθάνου. Δε θα την ξεχάσω. Πολύς κόσμος δε θα την ξεχάσει. Κατάφερε κάτι πολύ οικουμενικό, νομίζω.
Τελικά τι επιλέγεις: σινεμά ή θέατρο;
Πλέον, και τα δύο μ’ αρέσουν πολύ. Είναι συναρπαστικό το πόσο διαφορετικά είναι. Αλλά έχουν κοινή πηγή στο σώμα. Κι αυτό με συγκινεί, που “εχθρεύονται” το ένα τις δοξασίες του άλλου (μιλώ για το “θεατρικό παίξιμο” σε σχέση με το “κινηματογραφικό παίξιμο”, ό,τι κι αν σημαίνει το κάθε τι, κάθε φορά), και ναι, στο μεν σινεμά καταγράφεσαι, στο δε θέατρο έχεις τους παραλήπτες παρόντες, αλλά, κατά βάθος, η πηγή είναι μία. Κι είναι βαθειά και παιδική.
Όταν υποδύεσαι έναν ρόλο τι σκέφτεσαι;
Νομίζω ότι η αίσθηση, στην πετυχημένη της εκδοχή, είναι λίγο σαν daydreaming: Να ‘σαι ξύπνιος και να ονειρεύεσαι. Πώς κάθεσαι στο σαλόνι σου και φαντασιώνεσαι τι θα έλεγες στον ταξιτζή και δεν το είπες. Και το φαντάζεσαι, το ζεις, μέχρι που φορτίζεσαι κιόλας. Και θες μετά τσιγάρο να συνέλθεις. Κάπως έτσι, αλλά με πενταπλάσια αδρεναλίνη, γιατί υπάρχει και κόσμος, να σε βλέπει να φαντασιώνεσαι μπροστά τους, σαν το Δον Κιχώτη, ότι σκοτώνεις κι ότι σκοτώνεσαι. Και θέλουν να το βλέπουν, γιατί είναι κάπως συγκινητικό να το βλέπεις: τον άνθρωπο να ζει στη φαντασία του. Είναι δώρο.
Έχεις σκεφτεί τις θα ήθελες να είσαι εάν δεν γινόσουν ηθοποιός;
με κάποια άλλη τέχνη θ’ ασχολιόμουν, πιστεύω. Με τον έναν τρόπο ή με τον άλλον, κάπου προς τα εκεί θα γύρναγε.
Υπάρχουν πράγματα και καταστάσεις που λατρεύεις;
το καλοκαίρι. Τους αδελφικούς μου φίλους. Το σπίτι μου στην Κυψέλη. Τη μηχανούλα μου. Τα γέλια. Το θέατρο (χο χο!). Και να ταξιδεύω
Και άλλα που σιχαίνεσαι;
την γενικευτική σκέψη, παρ’ ότι δηλώνω ένοχος, συχνά. Σιχαίνομαι και τον χρόνο, όπως μου επιβάλλεται, σε τεμάχια και με υστερική ταχύτητα. Δεν υπάρχει χώρος για μακρύ χρόνο, σήμερα. Κρίμα είναι.
Ο Πυγμαλίων Δαδακαρίδης στο Docville: «Η βία και η αγένεια μου υπενθυμίζουν ότι είμαι ζώο»
Έχεις καθόλου ελεύθερο χρόνο;
Διαβάζω, γράφω, βρίσκω φίλους, ταξιδεύω. Στέκομαι λίγο, να χαρώ που ζω. Αυτό δεν κάνουμε;
Θα μοιραστείς τις σκέψεις σου για την πολιτική;
είναι, ένα γιγάντιο και συμβολικότατο παιχνίδι πόκερ, ή έτσι το βλέπω εγώ τελοσπάντων. Και μ’ αρέσει πολύ να το παρακολουθώ. Υπεράνω πάσης ηθικής και αυταπάτης (σχεδόν). Σαν να βλέπω μπάλα. Με πολύ περισσότερο άγχος και θυμό, βέβαια, ώρες-ώρες. Μιλάω για την ασκούμενη πολιτική, την “επαγγελματική”, με τα υψηλά προσώπατα. Η πολιτική θεωρία, είναι ένας άλλος, φαντασιακός τόπος, με πολύ περισσότερο πνευματικό ενδιαφέρον. Ενίοτε μπλέκονται, μοιάζει να συναντιούνται, αλλά πολλές φορές είναι ιδέα μας και γίνονται τραγωδίες ολόκληρες απ’ την οφθαλμαπάτη.
Και για τη θρησκεία;
Είναι μια πολύ ωραία αποκρυστάλλωση του ανθρώπινου προβλήματος, της ανθρώπινης έλλειψης. Μ’ αρέσουν οι θρησκείες. Είναι ποιητικά αριστουργήματα, ώρες-ώρες. Κι η αποτυχία τους είναι νομοτελειακή, επίσης. Αφ’ ης στιγμής γίνονται κοσμικές. Δεν εφαρμόζονται τα ποιήματα. Μόνο κυκλοφορούν.
INFO
«Ιστορίες από το δάσος της Βιέννης»
Σκηνοθεσία: Μαριάννα Κάλμπαρη με τη συνεργασία του θιάσου
Πρωταγωνιστούν (αλφαβητικά): Νίκος Αλεξίου, Κατερίνα Λυπηρίδου, Βασίλης Μαγουλιώτης, Νίκος Χατζόπουλος
Θέατρο Τέχνης Καρόλου Κουν – Υπόγειο (Πεσμαζόγλου 5)