Βαρουφάκης: «Με τον Ηρακλή μας φορτώνουν μνημονιακό χρέος €12 δισ. εν μέσω πανδημίας»

Η κυβέρνηση πορεύεται χωρίς σχέδιο για τη σταδιακή επαναφορά σε συνθήκες κοινωνικής ομαλότητας, υποστηρίζει ο γραμματέας του ΜέΡΑ Γιάνης Βαρουφάκης μιλώντας στο Documento. Καταγγέλλει ότι δεν παγώνει το σχέδιο «Ηρακλής» που δίνει τα «κόκκινα» δάνεια σε funds, με τον κίνδυνο οι πολίτες να επωμιστούν άλλα 12 δισ. ευρώ μνημονιακού χρέους εν μέσω πανδημίας.

Επ’ αυτού, αφήνει πάλι αιχμές για σχέσεις εξάρτησης «κύκλων της κυβέρνησης» με τα funds αυτά, χωρίς όμως να απαντά με σαφήνεια στο σχετικό ερώτημα. Χαρακτηρίζει εγκληματικά ακριβή την ολιγωρία της κυβέρνησης ως προς τη λήψη μέτρων στήριξης της οικονομίας, ενώ τονίζει ότι εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες δεν ξέρουν για πόσο καιρό θα μπορούν να… μένουν σπίτι εξαιτίας του θολού τοπίου που επικρατεί με την προστασία της πρώτης κατοικίας.

Το ορόσημο της 4ης Μαΐου πλησιάζει χωρίς να είναι γνωστός ο σχεδιασμός της κυβέρνησης για τη σταδιακή επαναφορά σε συνθήκες ομαλότητας. Εσείς ποιο μοντέλο προκρίνετε; Ο οριζόντιος διαγνωστικός έλεγχος αποτελεί λύση;

Κάθε κυβέρνηση είχε υποχρέωση να σχεδιάσει τη μετάβαση από αυτήν τη φάση της γενικής καραντίνας στη δεύτερη φάση των μαζικών εξετάσεων με στόχο τον διαχωρισμό των πολιτών σε εκείνους που είναι δυνάμει μεταδοτικοί φορείς και τους υπόλοιπους. Χωρίς τέτοιο διαχωρισμό ο κίνδυνος είναι μεγάλος για αναζωπύρωση της επιδημίας, με αποτέλεσμα την αβάστακτη επιστροφή στη φάση της γενικής καραντίνας. Αυτό, όμως, προαπαιτεί σχέδιο για το πού και πώς θα εξετάζονται οι πολίτες και, βέβαια, με ποιες τεχνολογικές υποδομές (π.χ. εφαρμογές τηλεφώνου) θα αποκτούν το προσωρινό διαβατήριο, εφόσον είναι αρνητικοί στον ιό, για να κυκλοφορούν. Τέτοιο σχέδιο η κυβέρνηση δεν φαίνεται να έχει εκπονήσει.

Συμφωνείτε με την πρόταση του Γραφείου Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή για μια γενναία δημόσια επένδυση αναβάθμισης του ΕΣΥ;

Χρειαζόμαστε «ειδικούς» για να μας πουν ότι το ΕΣΥ, έπειτα από μια δεκαετία μνημονιακής λαίλαπας, είναι ετοιμόρροπο και οι εναπομείναντες γιατροί και νοσηλευτές ήρωες; Ακόμη και ο πρωθυπουργός μιλά για μεγάλη ενίσχυση του ΕΣΥ και της δημόσιας υγείας γενικότερα. Το θέμα είναι πώς εννοεί το επίθετο «μεγάλη». Το ΜέΡΑ25 ζητά άμεση πρόσληψη επτά χιλιάδων γιατρών και άλλων τόσων νοσηλευτών.

Το τελευταίο μήνυμα του πρωθυπουργού προς τους πολίτες άνοιξε τον ασκό της εκλογολογίας. Θεωρείτε πιθανό το ενδεχόμενο πρόωρης προσφυγής στις κάλπες;

Ο πρωθυπουργός γνωρίζει ότι τέτοια εποχή του χρόνου θα πρέπει να περάσει τη σκληρή νέα λιτότητα του πεμπτου μνημονίου. Εχει δύο επιλογές: εκείνη που ακολούθησε ο Γιώργος Παπανδρέου, δηλαδή να περάσει τα μέτρα χωρίς εκλογές, κι εκείνη που ακολούθησε ο Αλέξης Τσίπρας κάνοντας εκλογές τον Σεπτέμβρη του 2015 για να εφαρμόσει το τρίτο μνημόνιο. Θεωρώ προφανές ποια από τις δύο τακτικές θα επιλέξει. Το ερώτημα είναι αν θα τις κάνει εντός του 2020 με λίστα ή θα περιμένει να δει αν θα επιστρέψει ο ιός για να τις κάνει την άνοιξη, λίγο προτού η τρόικα τον εξαναγκάσει να επιβάλει τα μέτρα του πέμπτου.

Σχηματίστηκε δικογραφία εναντίον σας για το περιστατικό ελέγχου στο λιμάνι της Αίγινας. Πολλοί ερμηνεύουν το γεγονός ως απάντηση στην καταγγελία σας ότι η οικογένεια Μητσοτάκη διατηρεί μετοχές σε funds που θα διαχειριστούν τα «κόκκινα» δάνεια. Γνωρίζετε αν ο πρωθυπουργός έχει μετοχές στα ταμεία του Ντέλαγουερ και του Νιου Τζέρσεϊ;

Θα μου επιτρέψετε να μην εμπλακώ σε ερμηνείες της αθλιότητας των «διακοπών στην Αίγινα». Απλώς, αίσθησή μου είναι ότι εκείνη τη μέρα, μετά τη σύγκρουσή μου με τον κ. Σταϊκούρα στη Βουλή λίγο πριν από το Eurogroup της 9ης Απριλίου, δεν μπόρεσαν να ανεχτούν να ακούν και δικούς τους ανθρώπους να αναρωτιούνται αν θα ήταν καλύτερα στο συγκεκριμένο Eurogroup να έχουν στείλει έναν… Βαρουφάκη. Απλώς μια αίσθηση σας μεταφέρω.

Είναι επίκαιρες οι ηχογραφήσεις του Eurogroup με φόντο όσα συζητούνται τις τελευταίες εβδομάδες στα αρμόδια όργανα της ΕΕ για τη φόρμουλα αντιμετώπισης των οικονομικών συνεπειών της πανδημίας;

Ακούστε τις για να δείτε γιατί είναι υπερεπίκαιρες. Θα διαπιστώσετε ότι τίποτε δεν έχει αλλάξει. Οι δήθεν σοβαροί τεχνοκράτες προσέρχονται κομίζοντας μόνο θράσος, χωρίς το παραμικρό τεχνοκρατικό επιχείρημα. Μια διαφορά είναι ότι ενώ το 2015 προσπαθούσαν να πνίξουν μόνο εμάς, σήμερα πνίγουν έντεκα χώρες. Μια δεύτερη διαφορά ότι τότε υπήρχε κι ένας υπουργός Οικονομικών που δεν υπέγραφε μέχρι το τέλος. Σήμερα και οι έντεκα υποχωρούν αμέσως.

Πάμε στα της οικονομίας. Στις 17 Μαρτίου, όταν η κυβέρνηση έκανε λόγο για μηδενική ανάπτυξη, εσείς είχατε μιλήσει για συρρίκνωση του ΑΕΠ της τάξης του 10%. Τόσο η κυβέρνηση όσο και το ΔΝΤ σχεδόν έναν μήνα μετά δικαίωσαν τις προβλέψεις σας. Από την άλλη, ο ΟΟΣΑ κάνει λόγο για συρρίκνωση του ελληνικού ΑΕΠ της τάξης του 35%. Ποιοι είναι οι παράγοντες που θα καθορίσουν τη συρρίκνωση του ΑΕΠ και ποια είναι η πρόβλεψή σας;

Η αρχική πρόβλεψή μου ήταν για τουλάχιστον 10% ύφεση, τονίζοντας μάλιστα ότι θα πρέπει να θεωρούμε τον εαυτό μας τυχερό αν είναι μόνο τόση. Το πόση ύφεση ακριβώς θα χτυπήσει την κοινωνία μας εξαρτάται από δύο παράγοντες: φυσικά από το πότε και πώς θα λήξει η καραντίνα. Και, βέβαια, από τη διαχείριση της οικονομικής επιδημίας από την κυβέρνηση.

Μέχρι τώρα η κυβέρνηση έχει δώσει ψίχουλα και αρκείται στο να αναστέλλει για το μέλλον ανελαστικές υποχρεώσεις επιχειρήσεων και εργαζομένων…

Από τις 10 Μαρτίου προειδοποιούσα την κυβέρνηση στη Βουλή ότι κάθε μέρα, κάθε ώρα που καθυστερούν να ρίξουν όλα τα πυρομαχικά τους εναντίον της ύφεσης θα αυξάνεται εκθετικά το οικονομικό κόστος. Τους εξήγησα ότι οι αναβολές φόρων, εισφορών και δόσεων δεν βοηθούν όταν πολίτες και επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν χρεοκοπία και όχι απλώς έλλειψη ρευστότητας. Τους προέτρεψα εκείνη τη μέρα, 10η Μαρτίου, πέραν των κουρεμάτων φόρων, εισφορών και δόσεων που απαιτούνταν άμεσα, να ρίξουν στην οικονομία τα 4 δισ. ευρώ που είχαν απομείνει στον κοινό λογαριασμό υπουργείου Οικονομικών και Τράπεζας της Ελλάδας υπό τη μορφή ενισχύσεων, συμπεριλαμβανομένων ανώνυμων χρεωστικών καρτών στους συμπολίτες μας που δεν έχουν εισοδήματα ή επιδόματα. Δεν το έκαναν. Σήμερα, τέλη Απριλίου, για να έχουν τον ίδιο αντίκτυπο, εκείνα τα 4 δισ. της 10ης Μαρτίου πρέπει να γίνουν 20 δισ. Πρόκειται για εγκληματικά ακριβή ολιγωρία.

Για πολλούς η πτώχευση, στην ουσία, του τουρισμού δίνει μια ευκαιρία στην ελληνική οικονομία να αλλάξει κατεύθυνση και να στηριχτεί στη βιομηχανία τροφίμων. Είναι εφικτή η ταχεία μετάλλαξη της οικονομίας; Και αν ναι, χρειάζεται ανακατεύθυνση;

Η ταχεία μετάλλαξη δεν είναι εφικτή. Η σταδιακή μετάβαση σε άλλο μοντέλο ανάπτυξης με αντοχές στις κρίσεις είναι όχι μόνο εφικτή αλλά και απαραίτητη. Εχετε δίκιο ως προς την ανάγκη διασύνδεσης του τουριστικού με τον πρωτογενή τομέα. Δεν είναι δυνατόν τα ξενοδοχεία μας να σερβίρουν εδέσματα από την Ισπανία και το Μαρόκο την ώρα που λίγα μέτρα πιο μακριά έχουμε τη δυνατότητα παραγωγής των καλύτερων βιολογικών προϊόντων στον κόσμο. Αυτό όμως απαιτεί αναδιοργάνωση τόσο του τουριστικού όσο και του αγροτικού κλάδου. Δεν αρκεί οι ντομάτες να έχουν παραχθεί στην περιοχή όταν οι σπόροι είναι της Monsanto και η γεύση, συνεπώς, «πλαστική». Πέραν της ποιότητας όμως του τουρισμού και των συνεργειών με τον πρωτογενή τομέα, η ερώτησή σας θέτει κι άλλο ένα ζήτημα: τη μείωση της εξάρτησής μας, ως ποσοστό επί του εθνικού εισοδήματος, από τον τουρισμό. Το κατά πόσο αυτό είναι εφικτό εξαρτάται από το ποιο θα είναι το αναπτυξιακό μοντέλο και πώς θα εφαρμοστεί.

Η κυβέρνηση εμφανίζεται να έχει καταναλώσει το «μαξιλάρι» αλλά και να μην παίρνει πίσω το σχέδιο «Ηρακλής» ώστε να επανεκκινήσει την οικονομία, επιδιώκοντας μόνο παράταση στην προστασία πρώτης κατοικίας αλλά και θεσπίζοντας το leasing ακινήτων για τους δανειολήπτες. Πρόκειται για ανεπαρκή μέτρα;

Πρέπει να σας πω ότι βρίσκω αυτήν τη φιλολογία περί «μαξιλαριού» θλιβερή. «Μαξιλάρι» δεν υπήρξε ποτέ. Πιστωτική γραμμή ήταν ως επί το πλείστον. Τα μόνα μετρητά που είχε η κυβέρνηση ήταν τα 4 δισ. ευρώ που ανέφερα πριν και αυτά βέβαια δανεικά από δύο εκδόσεις ομολόγων. Τα υπόλοιπα, περί τα 22 δισ. ευρώ, ήταν πίστωση της τρόικας – κάτι σαν μια πιστωτική κάρτα του ESM που κληρονόμησε η κυβέρνηση της ΝΔ από εκείνη του ΣΥΡΙΖΑ. Και όπως κάθε τροϊκανική πιστωτική κάρτα, η χρησιμοποίησή της είχε αξιολογήσεις, μέτρα κ.λπ. Γι’ αυτό τον λόγο το ΜέΡΑ25 από την αρχή ζητούσε να γίνει άμεση χρήση των 4 δισ., με ένα σημαντικό ποσό (που να αγγίζει το 1 δισ.) να δίνεται υπό τη μορφή αριθμημένων χρεωστικών καρτών σε άτομα και οικογένειες που δεν θα πάρουν ούτε ένα ευρώ και που βρίσκονται πολύ κάτω από το όριο της φτώχειας. Αν έκαναν αυτά και παράλληλα προχωρούσαν σε μεγάλα κουρέματα φόρων, εισφορών και δόσεων, θα υπήρχε σημαντική ανακούφιση.

Οσο για τα «κόκκινα» δάνεια και τον «Ηρακλή», πριν από την πανδημία το ΜέΡΑ25 κατέθεσε σχέδιο νόμου που θα έλυνε το πρόβλημα τόσο για τις τράπεζες όσο και για τους δανειολήπτες, εις βάρος βέβαια των αρπακτικών ταμείων. Μετά ήρθε ο ιός. Τότε είπαμε ότι ο «Ηρακλής» τετέλεσται, ακόμη και από χρηματοοικονομική σκοπιά: η αναγκαστική στάση πληρωμών των νοικοκυριών τινάζει στον αέρα τα αγοραία τους παίγνια. Ετσι, τη 2α Απριλίου το ΜέΡΑ25 κατέθεσε τροπολογία στη Βουλή που θα πάγωνε τον «Ηρακλή». Χωρίς αυτό το πάγωμα θα ενεργοποιηθεί η δημόσια εγγύηση για τα ταμεία και τότε το δημόσιο θα αναγκαστεί να δανειστεί από την τρόικα άλλα 12 δισ. που απλώς θα φουσκώσουν τις τσέπες των κερδοσκόπων – χωρίς κανένα όφελος ούτε για τους δανειολήπτες ούτε για τις τράπεζες. Η κυβέρνηση απέρριψε την τροπολογία μας.

Τα αποτελέσματα; Εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες να μην ξέρουν για πόσο καιρό ακόμη θα μπορούν να κάνουν πράξη το… «μένουμε σπίτι». Επιπλέον, όλοι ανεξαιρέτως οι πολίτες κινδυνεύουν να επωμιστούν άλλα 12 δισ. ευρώ μνημονιακού χρέους τη στιγμή που, εν μέσω πανδημίας, η κυβέρνηση λέει όχι στο να ενισχύσει το ΕΣΥ με 1 δισ.

Με την απόρριψη της τροπολογίας του ΜέΡΑ25 εγείρεται εύλογα το αμείλικτο ερώτημα: δεδομένου ότι κανένα συμφέρον της χώρας και του κράτους δεν εξυπηρετεί πλέον το σχέδιο «Ηρακλής», αλλά μόνο θα φουσκώσει το δημόσιο χρέος κατά 12 δισ., ποια συμφέροντα δεν επιτρέπουν στον πρωθυπουργό να παγώσει την αύξηση του δημόσιου χρέους υπέρ των ταμείων κατά 12 δισ.; Ποιοι κύκλοι της κυβέρνησης έχουν σχέσεις εξάρτησης από τα «ταμεία»; Κλείνοντας, να θυμίσω ότι το ΜέΡΑ25 κατέβηκε στις εκλογές προειδοποιώντας ότι το τρίτο και το τέταρτο μνημόνιο του ΣΥΡΙΖΑ, τα οποία εμπεριείχαν και τον «Ηρακλή» και λογιών λογιών άλλες καταστροφές, έστρωναν τον δρόμο για την επέλαση μιας νέας παρασιτικής ολιγαρχίας πάνω στις πλάτες της επερχόμενης κυβέρνησης Μητσοτάκη. Η επιβεβαίωση μας θλίβει αλλά και μας κάνει περισσότερο αποφασισμένους να αγωνιστούμε για έναν λαό που αξίζει καλύτερα.