Μια συζήτηση με τον σκηνοθέτη της παράστασης «Ποιος σκότωσε το σκύλο τα μεσάνυχτα», Βαγγέλη Θεοδωρόπουλο, με θέμα τον αυτισμό,τις δυσλειτουργικές σχέσεις και τη δύναμη της θέλησης.
Πάνω από δύο εκατοµµύρια θεατές παρακολούθησαν την παράσταση «Ποιος σκότωσε το σκύλο τα µεσάνυχτα» τα τελευταία χρόνια στο Λονδίνο. Πάνω από δύο εκατοµµύρια θεατές παρακολούθησαν την παράσταση «Ποιος σκότωσε το σκύλο τα µεσάνυχτα» τα τελευταία χρόνια στο Λονδίνο. Ο Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος φέρνει για πρώτη φορά στην Ελλάδα αυτήν τη γλυκόπικρη ιστορία βασισµένη στο οµότιτλο µπεστ σέλερ µυθιστόρηµα του Μαρκ Χάντον και σε διασκευή του διάσηµου θεατρικού συγγραφέα Σάιµον Στίβενς.
Οταν ο 15άχρονος Κρίστοφερ (ο οποίος βρίσκεται στο ευρύ φάσµα του αυτισµού) βρίσκει σκοτωµένο τον σκύλο της γειτόνισσάς του αποφασίζει να λύσει το µυστήριο και για πρώτη φορά θα βγει στον πραγµατικό κόσµο, θα αναγνωρίσει το ψέµα και θα συνειδητοποιήσει τις δυνάµεις του. Ο σκηνοθέτης µάς µιλάει για µια ιστορία που θα συγκινήσει, θα προβληµατίσει και θα µας «µετακινήσει λίγο από τη θέση µας».
Μιλήστε µας για τον Κρίστοφερ, τον έφηβο πρωταγωνιστή της παράστασης µε τις ειδικές ικανότητες.
Πρόκειται για ένα παιδί µε σύνδροµο Ασπεργκερ, ένα παιδί που αποδεικνύεται εξαιρετικά θαρραλέο παρά τις δυσκολίες που αντιµετωπίζει σε απλά πράγµατα της καθηµερινής του διαβίωσης και στη συναναστροφή του µε τους ανθρώπους που τον περιβάλλουν. Είναι υπόδειγµα θάρρους γιατί ενώ δεν έχει ξεπεράσει τα προβλήµατά του, προκειµένου να βρει τη µητέρα του αλλά και τον δολοφόνο ενός σκύλου φεύγει από την πόλη του για το Λονδίνο. Στη διαδροµή όλα είναι εφιαλτικά γι’ αυτόν, όπως το να κατευθυνθεί στο κτίριο του σταθµού που βλέπει ακριβώς µπροστά του ή να µπει στο µετρό.
Οι ήχοι και οι εικόνες γιγαντώνονται και τον τροµοκρατούν. Υστερα από αγωνιώδεις προσπάθειες καταφέρνει να φτάσει στον προορισµό του. Μπορεί ο Κρίστοφερ να εκδηλώνει αυτή την ιδιόρρυθµη συµπεριφορά, όµως όλοι εµείς µπορεί να έχουµε κάποια από τα συµπτώµατά του, απλώς σε λιγότερο έντονο βαθµό και ως ενήλικες καταφέρνουµε να τα αντιµετωπίσουµε µε περισσότερη λογική. Ετσι κι αλλιώς πολύ λίγοι άνθρωποι είναι εντελώς φυσιολογικοί.
Kι αυτό φαίνεται ξεκάθαρα στους ίδιους τους γονείς του.
Οι οποίοι φέρονται εξαιρετικά προβληµατικά. Είναι ένα ζευγάρι που χωρίζει και ο πατέρας αναλαµβάνει να µεγαλώσει το παιδί κυρίως για να τιµωρήσει το άλλο µέρος. Τον αγαπά αλλά µε έναν αρρωστηµένο τρόπο· µπορεί να φτάσει σε πολύ βίαιες καταστάσεις. Η µητέρα, από την άλλη, δεν µπορεί να κουµαντάρει τον Κρίστοφερ και βολεύεται µε την υφιστάµενη κατάσταση. Μέσω του παιδιού εκτίθενται –όχι απλώς φωτογραφίζονται– τα προβλήµατα των µεγάλων, οι οποίοι θεωρούν ότι είναι υγιείς. Τα παιδιά κουβαλούν µέσα τους τα καλύτερα στοιχεία και διαµορφώνονται από τις επιρροές που δέχονται, πρωτίστως από τους γονείς τους. ∆υστυχώς οι γονείς πολλές φορές θέλουν να κάνουν τα παιδιά κατ’ εικόνα και καθ’ οµοίωσή τους και να εκπληρώσουν τις ανεκπλήρωτες επιθυµίες τους µέσα από αυτά. Πρόκειται για εγωκεντρική συµπεριφορά· όλες αυτές τις προβληµατικές προβάλλει το θεατρικό και αυτός είναι ο βασικός λόγος που έχει κάνει τροµερή επιτυχία.
Εκτός από το θάρρος ενός παιδιού και την προβληµατική της οικογένειας, τι άλλο πραγµατεύεται η παράσταση;
Εχει πολύ µεγάλο ενδιαφέρον στην εποχή µας το στοιχείο της διαφορετικότητας και πώς την αποδεχόµαστε. Σε µια χώρα στην οποία µέχρι πριν από κάποια χρόνια το πρώτο κοµµάτι της βασιλόπιτας το κόβαµε για τον Χριστό και το δεύτερο για τον ξένο που θα έρθει, σήµερα υπάρχει αυτή η αύξηση του λαϊκισµού, του ρατσισµού και του φασισµού. Βλέπω και αυτή την πλευρά στο έργο.
Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος: «Η οικογένεια είναι σχέσεις εξουσίας – εδώ βρίσκεται το πρόβλημα»
Στην Αγγλία η παράσταση παιζόταν στο West End µε προδιαγραφές υπερπαραγωγής. Πόσο εύκολο ήταν να τη µεταφέρετε στην ελληνική θεατρική σκηνή;
Ναι, η παράσταση εκείνη περιλάµβανε υψηλή τεχνολογία και η αλήθεια είναι ότι δεν θα µπορούσα να το υποστηρίξω οικονοµικά, οπότε είπα: «Επιστρέφουµε σε αυτό που αγαπάµε και µπορούµε». Αντί για σκηνικό χρησιµοποιώ κύβους από πλεξιγκλάς οι οποίοι διαµορφώνουν τους χώρους. Ετσι κι αλλιώς µου αρέσει αυτό σαν παιχνίδι, είµαι οπαδός της αφαίρεσης. Η σχέση µας µε τον Στίβενς έχει γίνει πλέον φιλική και µας έδωσε πιο εύκολα τα δικαιώµατα, γιατί λόγω της πολύ µεγάλης επιτυχίας που σηµείωσε η παράσταση στην Αγγλία απαιτούνται προδιαγραφές τεράστιων θεάτρων για να δοθεί η άδεια.
Γι’ αυτό και αποφασίσαµε να ανέβει στο Θέατρο Τζένη Καρέζη. Και για τον επιπλέον λόγο ότι ο θίασος είναι µεγάλος και επειδή εµείς ως θέατρο πληρώνουµε τους ηθοποιούς –δεν το αλλάξαµε αυτό λόγω κρίσης– και πια δεν υπάρχουν και οικονοµικές επιχορηγήσεις από το υπουργείο. Η Λυδία Κονιόρδου είχε θεσπίσει επιχορηγήσεις αλλά ήταν λίγα χρήµατα, της τάξεως των 20.000 ευρώ, που, για να µη γελιόµαστε, αρκούν µόνο για την πληρωµή του ΙΚΑ ενός µήνα.
Άλκη Ζέη: “Σήμερα δεν είναι η εποχή των μεγάλων του πολιτισμού” – Συνέντευξη στο Documento
«Μα είναι ψέµα το θέατρο» λέει ο Κρίστοφερ κάποια στιγµή. Τελικά το θέατρο είναι η αποτύπωση ή η ψευδαίσθηση της πραγµατικότητας;
Τίποτε από τα δύο. Το θέατρο έχει σχέση µε την πραγµατικότητα και µε τη ζωή, αλλά αυτά είναι πάντα ιδωµένα µέσα από την προσωπική µατιά του συγγραφέα. Υπάρχουν πολλοί «σκηνοθέτες» που δηµιουργούν το τελικό αποτέλεσµα ενός έργου. Ο πρώτος είναι ο συγγραφέας. Εάν είναι ξένο το έργο, το προσωπικό του στίγµα αφήνει και ο µεταφραστής. Στη συνέχεια έρχεται η µατιά του σκηνοθέτη και ο τελευταίος «σκηνοθέτης» είναι ο ίδιος ο θεατής. Αυτή είναι η διαδροµή.
INFΟ
«Ποιος σκότωσε το σκύλο τα μεσάνυχτα» του Σάιμον Στίβενς
Σκηνοθεσία: Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος Παίζουν: Γιάννης Νιάρρος, Μαρία Καλλιμάνη, Αλεξάνδρα Αϊδίνη, Θέμης Πάνου, Μαρία Κατσανδρή
Θέατρο Τζένη Καρέζη από τις 15/11
* Η συνέντευξη δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Documento