Πρόσωπο των ημερών για μια ακόμη φορά ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Βαγγέλης Αποστόλου και το Documento βρέθηκε στο γραφείο του για μια ακόμη φορά προκειμένου να πάρει απαντήσεις για πολύ σημαντικά θέματα όπως η νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική στην ΕΕ και οι κίνδυνοι που κρύβει για τις ενισχύσεις των Ελλήνων αγροτών, η ρύθμιση των αγροτικών χρεών, η περιουσία των συνεταιριστικών οργανώσεων, η πτώση της τιμής του γάλακτος, η φορολόγηση του τσίπουρου αλλά και οι σχέσεις του ΣΥΡΙΖΑ με τους ΑΝΕΛ και το ΚΙΝΑΛ.
Συνέντευξη στον Δημήτρη Χατζηνικόλα
Πριν από λίγες ημέρες η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατέθεσε τις προτάσεις της για το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο (ΠΔΠ) και τη νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ). Μια πρώτη εκτίμηση είναι ότι η ΚΑΠ θα «πληρώσει» το Brexit, με άμεσες μειώσεις ύψους 3,9% στις αγροτικές ενισχύσεις και 5% συνολικά για την ΚΑΠ. Υπάρχει τρόπος να αποφευχθούν αυτές οι μειώσεις;
Είναι σαφές ότι η ΚΑΠ θα υποστεί μειώσεις αν υιοθετηθούν τελικά οι προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Εμείς ως κυβέρνηση δεν μπορούμε να αποδεχθούμε τις προτάσεις αυτές. Θα ενημερώσω άμεσα τον πρωθυπουργό και θα πάμε στα ευρωπαϊκά όργανα με τις απόψεις μας και τις συμμαχίες μας, ώστε οι απώλειες να καταστούν όσο το δυνατόν μικρότερες για τον κόσμο της γεωργίας ή αν είναι δυνατόν να εξαλειφθούν. Δεν πρέπει ωστόσο να λησμονούμε ότι υπάρχει μια σειρά κρατών-μελών που πιέζουν για ακόμη μεγαλύτερες μειώσεις του προϋπολογισμού συνολικά αλλά και στο τμήμα που αφορά την ΚΑΠ. Σε καμία περίπτωση δεν επαναπαυόμαστε.
Με δεδομένο ότι οι Ελληνες αγρότες λαμβάνουν ενισχύσεις ανά στρέμμα περίπου στο διπλάσιο του μέσου ευρωπαϊκού όρου, πόσο αισιόδοξος είστε ότι θα αποφύγουμε στο μέλλον μια εξομοίωση των άμεσων ενισχύσεών μας με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο;
Πράγματι οι ενισχύσεις που λαμβάνουν οι παραγωγοί μας ανά στρέμμα βρίσκονται στην κορυφή της ΕΕ και περίπου στο διπλάσιο του μέσου όρου ευρωπαϊκά, για μια σειρά από λόγους που δεν είναι της παρούσης. Όλο το προηγούμενο διάστημα στις συζητήσεις για την ΚΑΠ δουλέψαμε συστηματικά για να πείσουμε τα κέντρα λήψης αποφάσεων στις Βρυξέλλες ότι η ενίσχυση με βάση την έκταση δεν αποτελεί τη συνολική και την πιο αντικειμενική εικόνα για την κατανομή των ενισχύσεων μεταξύ των γεωργών της ΕΕ. Για να είναι κανείς αντικειμενικός πρέπει να λάβει υπόψη μια σειρά παραμέτρων, όπως το μέγεθος των εκμεταλλεύσεων, η κατανομή των ενισχύσεων ανά εκμετάλλευση, η ιδιαιτερότητα και η πολυμορφία της ελληνικής γεωργίας, το εύρος της διαφοράς μεταξύ του γεωργικού εισοδήματος και του εισοδήματος από τις υπόλοιπες οικονομικές δραστηριότητες για κάθε κράτος-μέλος.
Νομίζω λοιπόν ότι καταφέραμε να πείσουμε ότι αν η εξωτερική σύγκλιση, όπως λέγεται, πραγματοποιηθεί σε βάρος μερικών μόνο χωρών και με βάση την απόσταση που χωρίζει τις άμεσες ενισχύσεις τους από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, όπως την προηγούμενη προγραμματική περίοδο, τότε οι συνέπειες θα είναι πολύ σημαντικές για τις μικρές και μεσαίες εκμεταλλεύσεις της χώρας μας και όχι μόνον αυτής.
Ρύθμιση αγροτικών χρεών. Ξεκαθαρίστε μας ποιους αφορά και γιατί πρέπει ο αγροτικός κόσμος να υπαχθεί σε αυτήν τη ρύθμιση.
Η ρύθμιση για τα αγροτικά χρέη που παρουσιάσαμε πρόσφατα αποτελεί παρέμβαση στο σύνολο σχεδόν των οικονομικών δεδομένων του αγρότη, γιατί όχι μόνο θα μειώσει σημαντικά τις υποχρεώσεις του αλλά και θα του δώσει τη δυνατότητα ελέγχου των οικονομικών του. Αφορά φυσικά πρόσωπα και μόνον, δηλαδή γεωργούς, κτηνοτρόφους, αλιείς… όλους όσων οι οφειλές έχουν σχέση με αγροτική δραστηριότητα και διαχειρίζονται αυτή την ώρα από τον εκκαθαριστή, δηλαδή την PQH.
Και πότε θα ανοίξει η πλατφόρμα ώστε να δέχεται τις αιτήσεις των αγροτών;
Τις επόμενες ημέρες και θα δέχεται τις αιτήσεις των αγροτών για ευνοϊκή ρύθμιση οφειλών τους προς την εφορία για εισόδημα, ΦΠΑ κ.λπ. και προς τον πρώην ΟΓΑ για ασφαλιστικές εισφορές, μέσα από διαδικασίες που προβλέπονται από ισχύουσες ρυθμίσεις, όπως οι 120 δόσεις, το κούρεμα των προσαυξήσεων και άλλα, που έχουν εξαγγείλει τα υπουργεία Οικονομικών και Εργασίας. Και προς τράπεζες που έκλεισαν και βρίσκονται υπό εκκαθάριση (κυρίως η πρώην Αγροτική Τράπεζα αλλά και άλλες), οφειλές που σήμερα διαχειρίζονται από τη PQH.
Και τι θα περιλαμβάνει αυτή η ρύθμιση;
Θα προβλέπει 100% διαγραφή των τόκων υπερημερίας και διαγραφή τόκων και κεφαλαίου δανείων βάσει των ήδη αποπληρωμένων ποσών, αφού ληφθεί υπόψη ο νόμος 3259/2004 για τα πανωτόκια, σύμφωνα με τον οποίο οι οφειλές των αγροτών δεν μπορούν να υπερβαίνουν το διπλάσιο του ληφθέντος κεφαλαίου όπως διαμορφώθηκε στη τελευταία εκταμίευση του λογαριασμού. Το σημαντικότερο είναι ότι παρέχεται ακόμη και η δυνατότητα πώλησης ακινήτων με σκοπό την εξόφληση του εναπομείναντος χρέους. Οι εφαρμογές της ρύθμισης μπορούν να φτάσουν ακόμη και σε διαγραφή κεφαλαίου κατά 60% σε περίπτωση συνολικής εξόφλησης εντός τριμήνου του εναπομείναντος ποσού (κατόπιν της ανωτέρω διαγραφής τόκων και πανωτοκίων) ή στο 40% σε περίπτωση ρύθμισης σε δόσεις έως και δέκα έτη του εναπομείναντος ποσού (κατόπιν της ανωτέρω διαγραφής τόκων και πανωτοκίων).
Τι θα γίνει με τις υπόλοιπες οφειλές στον εκκαθαριστή και μάλιστα αυτών των μονάδων που εξακολουθούν να λειτουργούν;
Οι υπόλοιπες οφειλές του αγροτικού χώρου που βρίσκονται στη διαχειριστική επιμέλεια του εκκαθαριστή αφορούν τις ιδιωτικές και συνεταιριστικές μονάδες. Αυτό που απασχολεί το υπουργείο μας είναι όσες από αυτές μπορούν να λειτουργούν ανταποκρινόμενες στα λειτουργικά τους έξοδα να συνεχίσουν να λειτουργούν. Δεν θέλουμε –ιδιαίτερα σε μια περίοδο που βγαίνουμε από την κρίση– να σταματήσουν να λειτουργούν τέτοιες μονάδες. Είμαστε σε επαφή γι’ αυτό το θέμα με τον εκκαθαριστή. Όσον αφορά τις υπόλοιπες οφειλές τους –αν έχουν– προς τις άλλες τράπεζες, μπορούν να προσφύγουν στον εξωδικαστικό μηχανισμό.
Τι γίνεται με την περιουσία των συνεταιριστικών οργανώσεων που βρίσκονται σε εκκαθάριση;
Εχουμε δημιουργήσει μια ομάδα εργασίας (αποτελούμενη από την εταιρεία εκκαθάρισης PQH, τη Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους και υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων) και εξετάζουμε όλες τις δυνατότητες αξιοποίησης αυτής της περιουσίας μέσω της ΔΙΑΓΕΠ, του οργανισμού που έχουμε συστήσει γι’ αυτό τον σκοπό.
Η χώρα μας κινδυνεύει να οδηγηθεί στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο προκειμένου να συμμορφωθεί με ό,τι συμβαίνει σε όλη την Ευρώπη όσον αφορά την αιθυλική αλκοόλη. Δηλαδή διπλασιασμός του ΕΦΚ στο εμφιαλωμένο τσίπουρο και φορολόγηση του τσίπουρου που βγάζουν οι μικροπαραγωγοί.
Αρχικά θα ήθελα να ξεκαθαρίσω ότι δεν υπάρχει τέτοια υποχρέωση στο πλαίσιο του μνημονίου και των προαπαιτούμενων για την ολοκλήρωση της αξιολόγησης. Παρ’ όλα αυτά, υπάρχει πίεση για κατάργηση της διακίνησης χύμα τσίπουρου με βάση τις προβλέψεις της εργαλειοθήκης του ΟΟΣΑ και φορολόγησή του με βάση τις αποφάσεις της Κομισιόν για αύξηση του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης. Ηδη, όπως σωστά λέτε, με αιτιολογημένη γνώμη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής απειλούμαστε με παραπομπή στα Ευρωπαϊκά Δικαστήρια.
Ταυτόχρονα οι επαγγελματίες αποσταγματοποιοί καταγγέλλουν αθέμιτο ανταγωνισμό από τη μαζική και ανεξέλεγκτη διακίνηση χύμα τσίπουρου στην ελληνική επαρχία, γεγονός που σχετίζεται και με θέματα δημόσιας υγείας.
Βεβαίως εμείς δεν πρόκειται να πάρουμε κάποια απόφαση από μόνοι μας. Το θέμα έχει τεθεί, θα διαβουλευτούμε σοβαρά και υπεύθυνα με όλους τους εμπλεκόμενους και θα αντιμετωπίσουμε τα ζητήματα κατά τον καλύτερο τρόπο και με σεβασμό βεβαίως σε μια παραδοσιακή δραστηριότητα της ελληνικής υπαίθρου.
Αυτή την ώρα στον κτηνοτροφικό κόσμο υπάρχει μια αναστάτωση από την πτώση της τιμής του γάλακτος. Πώς σχεδιάζετε να αντιμετωπίσετε την κατάσταση;
Καταρχήν να ξεκαθαρίσουμε ένα πράγμα, ότι στο πλαίσιο λειτουργίας της ΕΕ η διακίνηση γάλακτος μεταξύ των κτηνοτροφικών μονάδων για τη μεταποίηση και παραγωγή γαλακτοκομικών προϊόντων ή άλλων τροφίμων δεν αντίκειται στην εθνική και ενωσιακή νομοθεσία. Για την υπεράσπιση του ελληνικού γάλακτος η χώρα μας έπειτα από έντονη και επίπονη διαβούλευση στο πλαίσιο της ΕΕ θέσπισε με τον νόμο 4492/2017 την υποχρεωτική αναγραφή της χώρας προέλευσης, η οποία θα λειτουργήσει προς την κατεύθυνση της βελτίωσης της διαφάνειας της αγοράς και της αποφυγής παραπλάνησης του καταναλωτή.
Η υποχρεωτική αναγραφή προέλευσης αφορά το σύνολο των γαλακτοκομικών προϊόντων και όχι μόνο τα προϊόντα ΠΟΠ που τυγχάνουν ήδη ειδικής προστασίας. Το σύστημα ελέγχου της διακίνησης γάλακτος και προϊόντων γάλακτος ρυθμίζεται μέσω των ισοζυγίων εισροών και εκροών στη χώρα μας. Στο σχετικό πλαίσιο προβλέπεται όλο το σύστημα ελέγχου με τα κλιμάκια και τη διαδικτυακή διασύνδεση των επιχειρήσεων του γαλακτοκομικού τομέα με το σύστημα ΑΡΤΕΜΙΣ, με σκοπό τον έλεγχο της αγοράς και την πάταξη των φαινομένων παραπλάνησης του καταναλωτή.
Αναφέρεστε πολλές φορές στην αναγκαιότητα συνεργασίας των αγροτών και των κτηνοτρόφων για να λυθούν τα προβλήματα. Μήπως θέλετε με αυτό τον τρόπο να αποφύγετε τις δικές σας ευθύνες;
Όλα όσα ανέφερα προηγουμένως σχετίζονται με τον επίσημο έλεγχο της αγοράς και αυτή η δραστηριότητα είναι αποκλειστική ευθύνη της κυβέρνησης, όλων των συναρμόδιων υπουργείων. Όμως εξίσου σημαντικό είναι και το θέμα του αυτοελέγχου της αγοράς, πόσο μάλλον σε περιόδους που η δημόσια διοίκηση βιώνει έντονα τα φαινόμενα της υποστελέχωσης και της έλλειψης πόρων. Ο αυτοέλεγχος όμως προϋποθέτει συνεννόηση. Προϋποθέτει εμπιστοσύνη, αποτελεσματική επικοινωνία και χάραξη κοινής στρατηγικής.
Αλλά τα μηνύματα δεν είναι ευοίωνα όταν αντιμετωπίζουμε δύο αντικρουόμενες αιτήσεις αναγνώρισης διεπαγγελματικών οργανώσεων για τη «ΦΕΤΑ», τον κυρίαρχο αυτήν τη στιγμή θεσμό, που έπρεπε να έχει δημιουργηθεί εδώ και δεκαετίες. Δεν μπορεί εμείς να δίνουμε μάχες στο πλαίσιο των διεθνών συμφωνιών της ΕΕ με τις τρίτες χώρες, μέσα σε δύσκολες συνθήκες και προδιαγραμμένες αποφάσεις για την υπεράσπιση της φέτας, όπως επίσης να διαθέτουμε περισσότερα από 160 εκατ. ευρώ τον χρόνο για τη στήριξη των ποιοτικών μας προϊόντων στις διεθνείς αγορές, με σημαία μάλιστα τη φέτα, και την ίδια ώρα οι εκπροσωπούντες τον χώρο να υπηρετούν διασπαστικές λειτουργίες.
Επειδή μπορεί η διχόνοια να είναι κατάρα και η ομόνοια όνειρο απατηλό, όμως η ελπίδα πεθαίνει πάντα τελευταία. Γι’ αυτό θα επαναλάβω για μια ακόμη φορά την έκκλησή μου προς όλους τους εμπλεκόμενους να έρθουν σε συνεννόηση για τη δημιουργία μίας Εθνικής Διεπαγγελματικής Οργάνωσης για τη «ΦΕΤΑ».
Να κλείσουμε με μια πολιτική ερώτηση: την Τετάρτη στη Βουλή ψηφίστηκε το ν/σ για την αναδοχή και την υιοθεσία. Στην ψηφοφορία πέρα από τις αντιφάσεις της ΝΔ αναδείχθηκαν και οι μεγάλες ιδεολογικές διαφορές με τον κυβερνητικό σας εταίρο, τους ΑΝΕΛ. Επειδή έχει ανοίξει για τα καλά η συζήτηση για την απλή αναλογική και τις μετεκλογικές συνεργασίες, εσείς πώς βλέπετε το φλερτ ορισμένων συντρόφων σας με το ΚΙΝΑΛ;
Εσείς λέτε για φλερτ, εγώ έχω μιλήσει για τανγκό που για να χορευτεί χρειάζονται δύο. Ο χώρος της σοσιαλδημοκρατίας είναι συγγενικός μας και είναι φυσικό να εξετάσουμε τη συνεργασία μαζί του, ειδικά μετά το τέλος των μνημονίων και με φόντο την απλή αναλογική ως εκλογικό σύστημα. Αλλά πρέπει να αποφασίσουν οι πολιτικές δυνάμεις του σοσιαλιστικού χώρου αν θέλουν να είναι συμπλήρωμα μιας δεξιάς πολιτικής και μιας δεξιάς ατζέντας ή να συμπορευτούν με την Αριστερά. Η συνεργασία μας με τους ΑΝΕΛ ανταποκρινόταν στην ανάγκη να κυβερνηθεί η χώρα με τρόπο σθεναρό εν μέσω μνημονίων. Μετά τις εκλογές οι χώρα θα έχει μπει σε μια κανονικότητα. Εκ των πραγμάτων θα είναι μια άλλη μέρα…
