Η εβδομάδα που ολοκληρώνεται σήμερα ήταν η εβδομάδα της τελικής εκκαθάρισης του Power Pass για τις 600.000 εκκρεμούσες αιτήσεις που δεν είχαν απαντηθεί εξαρχής και το Documento συνέχισε να δέχεται οργισμένα μηνύματα από τους αναγνώστες του, οι οποίοι με απογοήτευση διαπίστωναν ότι αν και πλήρωσαν «χρυσό» το ρεύμα τον χειμώνα, οι διαβεβαιώσεις της κυβέρνησης ότι με το Power Pass θα επιστρέψει στα νοικοκυριά το 60% των πρόσθετων χρεώσεων που προέκυψαν από τη ρήτρα αναπροσαρμογής απέμειναν κενό γράμμα. Και ότι όπως ακριβώς είχαν μαγειρευτεί τα προς φορολόγηση υπερκέρδη των τεσσάρων παραγωγών ενέργειας του εξαμήνου Νοεμβρίου – Απριλίου (προκειμένου από το 1,5 δισ. ευρώ της επιεικούς εκτίμησης του ΣΥΡΙΖΑ και τα 927 εκατ. ευρώ του πορίσματος της ΡΑΕ να συρρικνωθούν σε 300 εκατ. ευρώ για να μην πληγούν με υψηλή έκτακτη φορολογία οι τέσσερις εταιρείες-παραγωγοί ενέργειας, πρωτίστως δε η ΔΕΗ), έτσι ακριβώς μαγειρεύτηκαν με τρόπους πονηρούς και οι επιστροφές του Power Pass ώστε με κάποιον τρόπο όλοι, φαινομενικά ειλικρινώς, να παίρνουν ψίχουλα.
Το μαγείρεμα
Ο κυριότερος τρόπος για παράδειγμα με τον οποίο μαγειρεύτηκαν οι επιδοτήσεις του Power Pass για το μεγαλύτερο μέρος των καταναλωτών ήταν η αφαίρεση των σταθερών
τιμολογίων (κι ας μην ήταν χαμηλά, καθώς οι εταιρείες από τις αρχές του 2022 είχαν προχωρήσει σε μεγάλες αυξήσεις έως και 100%) και των εκπτώσεων που έδιναν οι εταιρείες στους καταναλωτές, είτε αφορούσαν τις πραγματικές εκπτώσεις συνέπειας είτε την εικονική που έδωσε η ΔΕΗ τον περασμένο Αύγουστο για να γλυκάνει το χάπι της ένταξης της ρήτρας αναπροσαρμογής στα τιμολόγιά της. Με τη μόνη διαφορά ότι όλες αυτές οι εκπτώσεις ήταν επί της ονομαστικής τιμής της μεγαβατώρας και δεν εφάπτονταν πουθενά με τις χρεώσεις της ρήτρας αναπροσαρμογής τις οποίες είχε υποσχεθεί ότι τάχα θα απορροφούσε η κυβέρνηση.
Να για παράδειγμα τι μας έγραψε μες στην εβδομάδα ο αναγνώστης μας Στ.Ν., που για του λόγου το αληθές έθεσε υπόψη μας και τους λογαριασμούς του:
«Πιστεύω ότι δεν έχει τονιστεί και δεν έχει πάρει την έκταση που θα έπρεπε μια πτυχή του θέματος με το Power Pass που αφορά τις περιπτώσεις που οι καταναλωτές είχαν στο συμβόλαιό τους την έκπτωση συνέπειας. Η έκπτωση συνέπειας είναι μία συμφωνία ανάμεσα στον πάροχο και τον καταναλωτή που δεν έχει καμία σχέση με τη ρήτρα αναπροσαρμογής. Το κράτος αυθαίρετα αφαιρεί αυτό το ποσό από την επιδότηση, άρα στην ουσία παρακρατεί το 60% του ποσού σαν κοινός απατεώνας. Αυτό νομίζω δεν έχει προηγούμενο, το κράτος κλέβει τον πολίτη κανονικά και με τον νόμο (άρθρο 3 παράγραφος 5 του ΦΕΚ σχετικά με τη ρήτρα αναπροσαρμογής). Σαν να μην έφτανε αυτό, προσπαθεί να παραπλανήσει τον πολίτη λέγοντας ψέματα στην εκκαθάριση του gov.gr ότι το ποσό αυτό είναι “ποσό έκπτωσης του παρόχου επί της ρήτρας αναπροσαρμογής” ενώ αυτό δεν ισχύει. Eτσι κατά μέσο όρο τους αφαιρεί περισσότερα από 100 ευρώ από την επιστροφή που θα έπρεπε να πάρουν κι αυτό είναι κοινή κλοπή».
Εν πάση περιπτώσει όμως, όταν διαθέτεις μόνο 280 εκατ. ευρώ για να καλύψεις αιτήσεις από δυόμισι εκατομμύρια νοικοκυριά για τρία εκατομμύρια παροχές και η απλή διαίρεση δείχνει ότι μπορείς να δώσεις 95 ευρώ μεσοσταθμικά για κάθε αίτηση, πρέπει να βρεις το ένα ή το άλλο κόλπο για να κοροϊδέψεις τον κόσμο ότι τάχα του καλύπτεις το 60% των πρόσθετων χρεώσεων από τη ρήτρα αναπροσαρμογής και να κάνεις το άσπρο μαύρο.
Είναι όμως άξιον απορίας τι τρόπο θα βρει η κυβέρνηση για να κοροϊδέψει τον κόσμο και να κάνει το άσπρο μαύρο από αύριο Δευτέρα, 25 Ιουλίου, όταν έως το βράδυ οι καταναλωτές δουν στα δελτία ότι το νέο μοντέλο της αγοράς ενέργειας που θα αρχίσει να εφαρμόζεται από την 1η Αυγούστου –που καταργεί υποτίθεται τη ρήτρα αναπροσαρμογής προς ανακούφισή τους– φέρνει ακόμη μεγαλύτερες αυξήσεις στο ρεύμα.
Ερευνα αγοράς
Διότι στο πλαίσιο του νέου ενεργειακού μοντέλου, του οποίου τις βασικές αρχές το Documento προσπάθησε να εξηγήσει στους αναγνώστες του όσο πιο απλά μπορούσε την περασμένη εβδομάδα, οι εταιρείες παροχής ρεύματος ανακοινώνουν αύριο 25 Ιουλίου τις τιμές ρεύματος με τις οποίες θα χρεώσουν τους πελάτες τους για την κατά κανόνα υψηλή, λόγω ζέστης και κλιματιστικών, κατανάλωση του μηνός Αυγούστου. Οι δε καταναλωτές όλων των κατηγοριών, νέοι και γέροι, με αξιοπρεπείς πόρους διαβίωσης ή εξαρτώμενοι από το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα, είτε ζουν στην Αθήνα είτε στην ορεινή Πεύκη Ηλείας (το χωριό που επί τηλεκπαίδευσης πέντε παιδιά έκαναν μάθημα στο καφενείο με ένα κινητό γιατί δεν είχε ίντερνετ), καλούνται με τη σειρά τους μέσα σε έξι μέρες, έως το Σάββατο 30 Ιουλίου:
• Να ψάξουν και να βρουν στην ιστοσελίδα της εταιρείας από την οποία παίρνουν ρεύμα την τιμή στην οποία θα τους το πουλήσει τον Αύγουστο και να επικοινωνήσουν μαζί της για να μάθουν αν καλύπτονται από τις παλιές εκπτώσεις ή όχι.
• Να ψάξουν και να βρουν τις ιστοσελίδες των άλλων εταιρειών για να δουν τις δικές τους τιμές και να κάνουν συγκρίσεις σε ποια εταιρεία τους συμφέρει να πάνε.
• Να κάνουν αίτηση στην εταιρεία που δίνει την καλύτερη τιμή για να πάρουν από αυτή ρεύμα τον Αύγουστο, αν προλάβουν.
• Κι όλα αυτά για να πάρουν ρεύμα σε τιμές τουλάχιστον 50% αυξημένες σε σχέση με τους δύο τελευταίους μήνες.
Καλό; Καλό… Και σημειωτέον ότι αυτό δεν θα πρέπει να το κάνουν οι καταναλωτές μόνο μες στην τρέχουσα
εβδομάδα αλλά κάθε τελευταία εβδομάδα του μήνα, για όλους τους επόμενους δώδεκα μήνες, που κατά την κυβέρνηση θα διατηρηθεί σε εφαρμογή το συγκεκριμένο μοντέλο με το οποίο επαίρεται ότι λύνει το πρόβλημα της ακρίβειας στο ρεύμα.
Νέο ηλεκτροσόκ
Επειδή όμως ο πραγματικός κόσμος πολύ απέχει από τον κόσμο των ψηφιακών υποκειμένων που μπορούν και εξασφαλίζουν την άριστη πληροφόρηση της αγοράς, όπως το φαντασιώνονται οι κυβερνητικοί επικοινωνιολόγοι, το πιθανότερο είναι πως ο περισσότερος κόσμος δεν θα προλάβει να κάνει τίποτε από όλα αυτά. Μόνο κάτι θα ακούσει αύριο μεθαύριο στα κανάλια και θα απομείνει με το σοκ και τον θυμό για τις νέες τιμές ρεύματος του Αυγούστου και τους φουσκωμένους λογαριασμούς που θα λάβει τον Σεπτέμβριο.
Πόσο μεγάλο θα είναι το σοκ; Πολύ μεγάλο αν ληφθεί υπόψη ότι οι εταιρείες ετοιμάζονταν να ανακοινώσουν τιμές 0,45-0,50 ευρώ την κιλοβατώρα στις 10 Ιουλίου (για τη ΔΕΗ ακούστηκε μάλιστα ότι θα έδινε τιμή 0,60 ευρώ), δηλαδή τιμές που αντιπροσωπεύουν αυξήσεις 35-90% σε σχέση με τις τιμές Ιουνίου, και η κυβέρνηση έδωσε 15 ημερών παράταση με την ελπίδα ότι αν ξεκαθαρίσει η κατάσταση στην Ευρώπη με τον Nord Stream ως τις 21 Ιουλίου και πέσει η τιμή του φυσικού αερίου, οι εταιρείες θα μειώσουν το λεγόμενο ασφάλιστρο κινδύνου που ενσωμάτωσαν στη νέα ενιαία τιμή τους.
Η κατάσταση στην Ευρώπη ξεκαθάρισε, όμως, η πτώση των τιμών του φυσικού αερίου πάει πολύ αργά. Αν ληφθεί μάλιστα υπόψη ότι οι διεθνείς τιμές του φυσικού αερίου μεταφέρονται στην ελληνική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας με διαφορά ενός μήνα, άρα ότι οι αστρονομικές τιμές φυσικού αερίου του Ιουλίου θα περάσουν στις τιμές ηλεκτρικού ρεύματος του μηνός Αυγούστου στη χώρα μας, είναι αμφίβολο αν οι εταιρείες θα μειώσουν σημαντικά τις τιμές που θα μας δώσουν αύριο σε σχέση με ό,τι έδωσαν πριν από 15 μέρες. Το καλύτερο ίσως σενάριο είναι να μείνουμε σε τιμές κιλοβατώρας 0,50 ευρώ, με περιορισμό της αύξησης στην τιμή του ρεύματος 50% (μόνο!) σε ένα μήνα.
Πώς θα επιστρέψει η Ελλάδα από τον Αύγουστο στον λιγνίτη;
Ενός επικοινωνιακού κακού μύρια πραγματικά κακά έπονται. Ολη η βόρεια Εύβοια πιστεύει ότι η κυβέρνηση της ΝΔ άφησε πέρσι το μισό νησί να καεί –κάνοντας εκκενώσεις αντί την πυροσβεστική που σβήνει τις φωτιές– επειδή ο μοναδικός στόχος της ήταν να αποφύγει τα ανθρώπινα θύματα λόγω του ότι στις εκλογές του 2019 είχε κάνει προεκλογική πολιτική τυμβωρυχία με την πολύνεκρη τραγωδία στο Μάτι.
Το ίδιο γράφουμε κι εμείς στο Documento ένα χρόνο τώρα για τη ΔΕΗ και την ενεργειακή πολιτική της χώρας. Οτι δηλαδή ακριβώς επειδή η ΝΔ, με βάση τα κακά χρηματοοικονομικά νούμερα της ΔΕΗ το έτος 2018, είχε αναδείξει ως βασικό της προεκλογικό επιχείρημα τον υποτιθέμενο κίνδυνο χρεοκοπίας της εταιρείας, έβαλε στη συνέχεια επικεφαλής της ΔΕΗ τον Γ. Στάσση που βλέπει τον μεγαλύτερο ενεργειακό φορέα της χώρας όχι ως παραγωγή αλλά ως χρηματοοικονομικά νούμερα, και φέρνοντας την απολιγνιτοποίηση 15 χρόνια μπροστά για να φτιάξει η ΔΕΗ τα νούμερά της, με τα χαμηλότοκα πράσινα δάνεια, εγκλώβισε όλη την ενεργειακή πολιτική της χώρας στο φυσικό αέριο.
Με το ξέσπασμα του πολέμου στην Ουκρανία, που έδειξε ότι οι χαμηλές τιμές φυσικού αερίου είχαν χαθεί ανεπιστρεπτί για μια πενταετία τουλάχιστον, όλη η Ευρώπη για να αντιμετωπίσει τα προβλήματα της ακρίβειας και της επάρκειας έκανε στροφή στη μέγιστη αξιοποίηση όσων λιγνιτικών μονάδων της είχαν απομείνει. Με εξαίρεση την Ελλάδα όπου ΔΕΗ και κυβέρνηση αντιστέκονταν με νύχια και με δόντια στον βρόμικο λιγνίτη, επιμένοντας στο πανάκριβο πια φυσικό αέριο. Σε βάρος των Ελλήνων καταναλωτών που όλο τον χειμώνα κατέληγαν να ανοίγουν τους λογαριασμούς ρεύματος με τα υπογλώσσια στο χέρι, των παραγωγικών επιχειρήσεων που με βάση τα τελευταία διαθέσιμα ευρωπαϊκά στοιχεία πληρώνουν τριπλάσιο ενεργειακό κόστος σε σχέση με τους ανταγωνιστές τους από άλλες ευρωπαϊκές χώρες και των δημόσιων ταμείων που επιδοτούν τα κέρδη ενός ολιγοπωλίου παραγωγών ηλεκτρικής ενέργειας με φυσικό αέριο.
Στις αρχές Απριλίου ο Κυριάκος Μητσοτάκης ακολουθώντας την υπόλοιπη Ευρώπη ανακοίνωσε, βεβαίως στα λόγια, αύξηση της χρήσης και της εξόρυξης λιγνίτη για την ηλεκτροπαραγωγή τα επόμενα δύο χρόνια, όμως τα λόγια δεν έγιναν πράξη. Κι αυτό γιατί όταν άρχισαν οι συσκέψεις για την αναθεώρηση του εθνικού ενεργειακού σχεδιασμού (ΕΣΕΚ), κατά τις απαιτήσεις του ευρωπαϊκού προγράμματος REPowerEU, η ΔΕΗ και διάφοροι παράγοντες του ΥΠΕΝ (π.χ. η γγ Α. Σδούκου) αντιστάθηκαν σθεναρά στις εισηγήσεις του καθηγητή Ενεργειακού Σχεδιασμού του ΕΜΠ Παντελή Κάπρου για σημαντική ενίσχυση του ρόλου του λιγνίτη στο νέο ΕΣΕΚ και έως το τέλος Ιουνίου ακόμη επέμειναν στη μονοσήμαντη χρήση φυσικού αερίου.
Χρειάστηκε να φτάσουμε έως τον Ιούλιο για να ξυπνήσει η κυβέρνηση και να ενημερώσει επισήμως τις ευρωπαϊκές αρχές ότι ανακαλεί το πρόγραμμα πρόωρης απολιγνιτοποίησης και να δεχτεί τελικά η διοίκηση Στάσση να διπλασιάσει τη λιγνιτική ηλεκτροπαραγωγή της ΔΕΗ αυστηρά για δύο χρόνια και μόνο.
Σημειωτέον ότι μετά τον νέο κανονισμό που πρότεινε η Κομισιόν την Τετάρτη 20 Ιουλίου, ο οποίος επιτάσσει τη μείωση της χρήσης φυσικού αερίου κατά 15% συντονισμένα από όλα τα κράτη-μέλη από την 1η Αυγούστου 2022 έως την 31η Μαρτίου 2023, κι εφόσον εγκρινόταν, η Ελλάδα θα έπρεπε υποχρεωτικά να «κόψει» φυσικό αέριο άμεσα και κατά κύριο λόγο από την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας γιατί σε αυτήν το χρησιμοποιεί.
Επειδή όμως από τον Μάρτιο που ανακοινώθηκε η ευρωπαϊκή στροφή στον λιγνίτη μέχρι και σήμερα, τέσσερις μήνες μετά, Ελλάδα και ΔΕΗ δεν έκαναν καμιά προετοιμασία, αφήνοντας τα ορυχεία κλειστά και μην παίρνοντας πίσω τους εργαζόμενους που η εταιρεία είχε διώξει προ διετίας, η Ελλάδα σήμερα απλώς δεν έχει λιγνίτη. Και γι’ αυτό τον λόγο η κυβέρνηση Μητσοτάκη αποφάσισε τελικά να στοιχηθεί πίσω από τους Ισπανούς και τους Πορτογάλους που αντιτάχτηκαν στην υποχρεωτική μείωση της κατανάλωσης του φυσικού αερίου. Με τη μόνη διαφορά ότι οι Ισπανοί και οι Πορτογάλοι, με τις παρεμβάσεις που έχουν κάνει στο δικό τους ενεργειακό μοντέλο, έχουν μειώσει κατά 50% τις τιμές του ρεύματος. Αντίθετα, η δική μας κυβέρνηση εξακολουθεί να τις… αυξάνει.
