Ζόφος είναι η λέξη που κυριαρχεί στο λιανεμπόριο αφού τελείωσαν οι εκπτώσεις που διήρκεσαν από τις αρχές του χρόνου έως και την προηγούμενη Δευτέρα. Τα αποτελέσματα είναι πενιχρά και αν μη τι άλλο σε συνδυασμό με το ενεργειακό κόστος και τις επενέργειες της πανδημικής κρίσης φέρνουν προ αδιεξόδου το λιανεμπόριο και συγκεκριμένα τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις που αποτελούν και τη συντριπτική πλειονότητα του κλάδου.
Από την άλλη, το πορτοφόλι των καταναλωτών αδειάζει ως απότοκο των εγκληματικών επιλογών των Μητσοτάκη – Χατζηδάκη στη διαμόρφωση των τιμών του ηλεκτρικού ρεύματος και βέβαια την κατάσταση επιτείνει η καταρρακωμένη ψυχολογία όλων λόγω του πολέμου στην Ουκρανία. Σε αυτό το ζοφερό περιβάλλον, για το οποίο ευθύνονται κατά ένα μέρος τα γεωπολιτικά παιχνίδια στην παγκόσμια σκακιέρα, αλλά το μεγάλο ποσοστό των ευθυνών χρεώνεται στην κυβέρνηση Μητσοτάκη και τη λογική «όποιος αντέξει» που έχει εισαγάγει σε κάθε κλάδο της οικονομίας, το μέλλον των μικρομεσαίων φαντάζει άδηλο και σίγουρα οδηγεί πολλές επιχειρήσεις σε κλείσιμο.
Απελπισία
Η στοχευμένη έρευνα του Εμπορικού Συλλόγου Αθηνών (ΕΣΑ) για τις χειμερινές εκπτώσεις, η οποία διεξάγεται με τη συνεργασία του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών και την επιστημονική επιμέλεια του καθηγητή Γ. Μπάλτα, δεικνύει κάτι σίγουρα απελπιστικό. Από την έρευνα προκύπτει ότι σχεδόν εννέα στα δέκα καταστήματα της Αθήνας δηλώνουν πτώση τζίρου σε σχέση με το ίδιο διάστημα του 2020 (όταν η πανδημία δεν είχε εισέλθει στη ζωή μας)! Είναι μια κατάσταση πρωτάκουστη για τα δεδομένα της ατμομηχανής της ελληνικής οικονομίας, του λιανεμπορίου. Το ποσοστό 90% στην πτώση τζίρου στα καταστήματα της πρωτεύουσας δεν έχει προηγούμενο και ξεπερνά και όσα αντιμετώπισε ο κλάδος την εποχή της οικονομικής κρίσης. Η έρευνα αυτή θεωρείται υπέρ το δέον αξιόπιστη καθότι βασίζεται σε ένα δείγμα διαφορετικών κλάδων, περιοχών αλλά και μεγέθους, που για πρώτη φορά ξεπερνά τα 400 εμπορικά σημεία και ως εκ τούτου παρέχει εξαιρετική απεικόνιση της πραγματικής κατάστασης που επικρατεί στην αγορά.
«Τα αποτελέσματα από την έρευνα για τις πωλήσεις του 2022 σε σύγκριση με αυτές του 2020 είναι αποκαρδιωτικά και αποτυπώνουν έντονα την κατάσταση ανασφάλειας που επικρατεί στην αγορά, που το διεθνές περιβάλλον, η έλλειψη ρευστότητας, η άνοδος του κόστους ενέργειας και μεταφορών σε συνδυασμό με την άνοδο των τιμών στα είδη πρώτης ανάγκης δημιουργούν ένα εκρηκτικό μείγμα» αναφέρει χαρακτηριστικά σε ανακοίνωσή του ο ΕΣΑ.
Το εκρηκτικό μείγμα που απειλεί να ανατινάξει το λιανεμπόριο αποτυπώνεται στους εξής αριθμούς:
– Η συντριπτική πλειονότητα 87,2% δήλωσε ότι το 2022 είχε χειρότερα αποτελέσματα σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2020, ενώ ένα ισχνό ποσοστό της τάξης τού 10,9% δήλωσε καλύτερο ή ίδιο τζίρο.
– Η πλειονότητα των καταστημάτων του δείγματος (επτά στα δέκα) ανήκει στην κατηγορία ένδυση – υπόδηση –αξεσουάρ – αθλητικά είδη που αναμένει υψηλό τζίρο στην εκπτωτική περίοδο.
– Εξι στα δέκα σημεία πώλησης του δείγματος λειτουργούν στα όρια του Δήμου Αθηναίων.
– Η ανάλυση των αποτελεσμάτων δείχνει μεσοσταθμικά μεγαλύτερη πτώση τζίρου στο κέντρο της Αθήνας σε σχέση με τις αγορές εκτός Δήμου Αθηναίων.
– Οι απαντήσεις που αναφέρονται στις προσδοκίες για το επόμενο εξάμηνο είναι μοιρασμένες: ένας στους τρεις δηλώνει αισιόδοξος και αντίστοιχα στο ίδιο ποσοστό οι ερωτηθέντες δηλώνουν απαισιόδοξοι. Η αβεβαιότητα γίνεται φανερή και από το 22,6% που δήλωσε πως δεν μπορεί να εκτιμήσει την κατάσταση, ενώ ενημέρωναν ότι αδυνατούν να προγραμματίσουν ακόμη και τις αγορές τους.
– Η πλειονότητα της αγοράς (επτά στους δέκα) ζητεί την κατάργηση των ενδιάμεσων εκπτώσεων, ενώ μόνο 18,9% θέλει να διατηρηθεί το υπάρχον καθεστώς.
Οσο για τις αυξήσεις στις τιμές των προϊόντων που φέρνει το ενεργειακό και μεταφορικό κόστος, δηλωτική της κατάστασης είναι η αποτίμηση των εκπτώσεων που κάνει η ετήσια έρευνα για την κίνηση των πωλήσεων κατά την περίοδο των χειμερινών εκπτώσεων, σε πανελλαδικό δείγμα επιχειρήσεων, που πραγματοποίησε το Ινστιτούτο Εμπορίου και Υπηρεσιών της Ελληνικής Συνομοσπονδίας Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας (ΙΝΕΜΥ/ΕΣΕE). Οπως τονίζεται σχετικά, το ενεργειακό κόστος έχει οδηγήσει το 73% των εμπόρων να αγοράζει ήδη σε υψηλότερες τιμές και οι αυξήσεις φαίνεται ότι κυμαίνονται έως 30%.
Ασφυκτιούν
Στη συγκεκριμένη έρευνα του ΙΝΕΜΥ/ΕΣΕE ωστόσο η σύγκριση με το 2019 αποτυπώνει επίσης εύγλωττα το πρόβλημα ασφυξίας των λιανεμπορικών επιχειρήσεων. Το 89% των επιχειρήσεων εμφανίζει χαμηλότερες επιδόσεις σε σύγκριση με το 2019 και την προ πανδημίας εποχή! Αν δε κάποιος συνυπολογίσει τις απώλειες αυτών των επιχειρήσεων από την καταστροφική υγειονομική διαχείριση από την πλευρά της κυβέρνησης Μητσοτάκη και τις καταστροφικές συνέπειες που έρχονται από τις πληθωριστικές πιέσεις, τότε μιλάμε για κόλαφο. Είναι δεδομένο ότι οι απώλειες των επιχειρήσεων το 2020 και το 2021 έχουν ήδη ενσωματωθεί στο ενεργητικό κάθε επιχείρησης και ουδεμία κυβερνητική στήριξη προβλέπεται για να «αγοραστεί» κρίσιμος χρόνος για την επιβίωση πολλών από αυτές τις επιχειρήσεις.
Αυτή η κατάσταση, η οποία με την εν εξελίξει πολεμική σύρραξη στην Ουκρανία και τον οικονομικό πόλεμο μεταξύ Ευρώπης και ΗΠΑ ενάντια στη Ρωσία έχει ενταθεί, αποτυπώνεται στον εξειδικευμένο δείκτη λιανικής που τηρεί ο ΕΣΑ σε συνεργασία με την ΕΛΣΤΑΤ. Πρόκειται για δείκτη που δεν περιλαμβάνει τους κλάδους τρόφιμα – ποτά, καύσιμα και οχήματα. Με βάση λοιπόν τη σύγκριση του περασμένου Δεκεμβρίου με αυτόν του 2019 (τελευταίος «κανονικός» Δεκέμβριος) προκύπτει η αρνητική πορεία του λιανεμπορίου, καθώς σημειώνεται πτώση 2,2%. Είναι συνέχεια της πτωτικής πορείας που ξεκίνησε από τον Νοέμβριο 2021 (πληθωρισμός 4,8%), εντάθηκε τα Χριστούγεννα (πληθωρισμός Δεκεμβρίου 5,1%) και γιγαντώθηκε τον Ιανουάριο (πληθωρισμός 6,2%). Τότε δεν υπήρχε ο φόβος του πολέμου. Τώρα όλα αυτά επιτείνονται.