Αυτός, o Άλλος και το Παντελόνι του
Να έχω έναν άνθρωπο…
Με αφορμή το φετινό έτος Ιάκωβου Καμπανέλλη, ο δημοφιλής ηθοποιός Χρήστος Χατζηπαναγιώτης κι ο ηθοποιός και σκηνοθέτης, γνωστός μεταξύ άλλων και για τη θητεία του στο νεοελληνικό έργο, Μάνος Καρατζογιάννης παρουσιάζουν το μονόπρακτο του «Αυτός και το παντελόνι του», που ανέβηκε το Μάιο του 2018 στη σκηνή του Θεάτρου Σταθμός, μαζί με τον «Επικήδειο» του ίδιου συγγραφέα σε ενιαία παράσταση με τον γενικό τίτλο «Αυτός, ο Άλλος και το Παντελόνι του».
Η τόσο αστεία όσο και συγκινητική παράσταση – φόρος τιμής στον πατριάρχη του νεοελληνικού θεάτρου – που θα περιοδεύσει το καλοκαίρι σε όλη την Ελλάδα από την εταιρεία Όψεις Πολιτισμού, θα λάβει χώρα τον ερχόμενο Αύγουστο και στον Πύργο Μπαζαίου στη Νάξο, γενέτειρα του Ιάκωβου Καμπανέλλη.
Οι ημερομηνίες των παραστάσεων θα ανακοινωθούν σύντομα.
Σημείωμα σκηνοθέτη
Ο Χρήστος Χατζηπαναγιώτης μόνος του σκηνή. Ξανά. Γίνεται «Αυτός». Μιλά για το ξόδι κάποιου «Άλλου» και για το «Παντελόνι» του.
Στο πρώτο μέρος της παράστασης, μέσα από έναν σπαρταριστό «Επικήδειο» μας χαρίζει – για άλλη μια φορά – αβίαστα το γέλιο σατιρίζοντας τη ματαιοδοξία και τις μικρότητες της ανθρώπινης φύσης.
Στο δεύτερο μέρος, το δυσαναπλήρωτο κενό της μάνας γίνεται σπαρακτικός μονόλογος με μόνους ακροατές τα έπιπλα του σπιτιού του. Συγκατοικεί με τις φορτισμένες αναμνήσεις και τις φαντασιώσεις που του προκαλεί η αβάσταχτη μοναξιά. Η υποσυνείδητη ανάγκη του να «έχει έναν άνθρωπο» εκφράζεται, άλλοτε με υποδόριο χιούμορ κι άλλοτε με ακραιφνή ευαισθησία. Άλλωστε, η πίκρα, η γεμάτη από μοναξιά μελαγχολία, το καυστικό χιούμορ, η αγάπη και η νοσταλγία αποτελούν χαρακτηριστικά γνωρίσματα όχι μόνο των συγκεκριμένων μονόπρακτων αλλά κι ολόκληρου του έργου του Ιάκωβου Καμπανέλλη που φέτος, εκατό χρόνια από τη γέννησή του, τιμάμε τη μνήμη του και την προσφορά του στο θέατρο, στον κινηματογράφο και τη λογοτεχνία μας.
Σημείωμα συγγραφέα
Η αγάπη μου για τους μονολόγους είναι παλιά, από τα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του ’50, τότε που για πρώτη φορά είδα πως υπάρχουν και θεατρικά αυτής της μορφής. Ήταν και πάλι στο Θέατρο Τέχνης του Καρόλου Κουν. Έως τότε δεν ήξερα πως είναι δυνατόν να υπάρχει μονόπρακτο με ένα μόνο πρόσωπο επί σκηνής – κι όμως να μην είναι ένα. Ούτε θα μπορούσα να φανταστώ ότι είναι δυνατόν ένας ηθοποιός, όσο μάστορης κι αν είναι, να «μονολογεί» επί μισή ώρα επί σκηνής κι όμως να καθηλώνει τους θεατές.
Αυτός και το πανταλόνι του: Το 1957 – νομίζω την άνοιξη – ο Βασίλης Διαμαντόπουλος που ήδη είχε με πολύ μεγάλη επιτυχία παίξει μονολόγους σε πρόγραμμα του Θεάτρου Τέχνης, είχε μια τολμηρή ιδέα… να εμφανιστεί σ’ ένα πρόγραμμα αποτελούμενο όλο από μονολόγους. Στον Επικήδειο, το άλλο πρόσωπο, αυτό που χωρίς να φαίνεται και να ακούγεται συνομιλεί με το επί σκηνής, με ενδιέφερε όσο και το επί σκηνής πρόσωπο που βλέπουμε και ακούμε. Χωρίς να είναι παρών, ο θεατής θα έπρεπε σιγά-σιγά να αρχίσει να τον φαντάζεται, να τον γνωρίζει, ακόμα και να μαντεύει και τις αντιδράσεις του. Αυτό φυσικά σημαίνει ότι πρώτος εγώ έπρεπε να ξέρω εξίσου καλά με τον επί σκηνής χαρακτήρα και τον αφανή συνομιλητή του. Ουσιαστικά δηλαδή πρόκειται για ένα διάλογο όπου αφαιρέθηκε ένας από τους δύο «λόγους». Για να αποκαλυφθούν και οι δύο μέσα από την οικονομία του ενός. Ποια η διαφορά;
Τεράστια θα ’λεγα. Τόση που σαν συνήθη διάλογο αυτό το μονόπρακτο δε θα μού ’κανε κανένα κέφι να το γράψω. Αυτή δα είναι και η μαγεία ενός μονολόγου, αυτή η μοναξιά του ενός προσώπου επί σκηνής, μοναξιά που ρευστοποιεί τα συγκεκριμένα του περίγυρου σε ύλη φαντασίας, ονείρου, σκέψης, δίνοντάς τους έτσι μιαν παραπανιστή σημασία και άπλα.
Ιάκωβος Καμπανέλλης (Από το πρόγραμμα της παράστασης της Γλυκερίας Καλαϊτζή «Άντρες σε κρίση» τη σαιζόν 2004 – 2005 για το Θέατρο Αμαλία και την Πειραματική Σκηνή Τέχνης).
Σκηνοθεσία: Μάνος Καρατζογιάννης
Ερμηνεία: Χρήστος Χατζηπαναγιώτης
Σκηνικό: Δημήτρης Καντάς
Κοστούμι: Βασιλική Σύρμα
Μουσική: Αντώνης Παπακωνσταντίνου
Φωτισμοί: Αλέξανδρος Αλεξάνδρου
Βοηθός σκηνοθέτη: Φίλιππος Παπαθεοδώρου
Φωτογραφία: Γιώργος Καβαλλιεράκης
Παραγωγή: Φεστιβάλ Νάξου, Όψεις Πολιτισμού, Πολιτισμός Σταθμός Θέατρο
Διάρκεια παράστασης: 70 λεπτά
Έγραψαν για την παράσταση
Στο πρώτο μέρος της παράστασης στο Θέατρο Σταθμός, ο ήρωας του Καμπανέλλη, που ενσαρκώνεται εξαιρετικά από τον Χρήστο Χατζηπαναγιώτη, επιτυγχάνοντας να μεταδώσει απλόχερα σκέψεις και συναισθήματα στο κοινό, είναι “Αυτός” που συγκατοικεί μόνος με τις φορτισμένες αναμνήσεις και τις φαντασιώσεις που του προκαλεί η αβάσταχτη μοναξιά. Το δυσαναπλήρωτο κενό της μάνας γίνεται ηχηρός μονόλογος, με ακροατές τα έπιπλα του σπιτιού. Η υποσυνείδητη ανάγκη “Αυτού” να έχει έναν άνθρωπο εκφράζεται, άλλοτε με υποδόριο χιούμορ κι ευαισθησία, κι άλλοτε πιο δραματικά, ως επανάσταση μέσης ηλικίας, που θα τον απαλλάξει από τις φοβίες, τον πόνο της απώλειας και το βάρος των προσωπικών επιλογών.
Ντέπυ Κορεντίνη, https://a8inea.com/o-ouranos-ke-to-panteloni-tou/
Ο Μάνος Καρατζογιάννης έπλασε με τα χέρια του το περιβάλλον, ακούμπησε πάνω στους ήρωες και στις ζωές τους κι έχτισε μια εικόνα σαν αυτές τις χιλιάδες καθημερινές, μέσα από τους τοίχους μας. Διάλεξε τους «ανθρώπους του», τους ενσαρκωτές, τους αγαπημένους ξένους και τους πρότεινε να έρθουν και να μας μιλήσουν ή καλύτερα μας άνοιξε μια πόρτα για να σταθούμε εμείς απέναντι και να τους ακούσουμε.
Στέλλα Μπινίκου, https://artic.gr/ouranos-panteloni-tou-kritiki/
Με λιτό μεστό λόγο είμαστε μπροστά σε έναν μονόλογο που ουσιαστικά είναι διάλογος «Αυτού» με το παρελθόν του, τις απώλειες του, τους φόβους του, τον έρωτα που τον προσπέρασε, τους ανθρώπους που αγάπησε. Ο Χρήστος Χατζηπαναγιώτης καλείται να φέρει σε πέρας ένα εξαιρετικά δύσκολο ρόλο με «βαρύ» παρελθόν και ανταποκρίνεται στο μέγιστο βαθμό. Η φωνή του, η κίνηση του, το μαρτύριο του ήρωα του μας διαπερνά και μας επηρεάζει. Είναι εντυπωσιακό τελικά ένα κείμενο που γράφτηκε 60 χρόνια πριν να αγγίζει το σύγχρονο Έλληνα. Σε αυτόν τον αριστοτεχνικά πλασμένο μονόλογο αποδεικνύεται σολίστας. Κατορθώνει όχι μόνο να συγκινήσει, αλλά και να προβληματίσει το κοινό.
Νατάσα Κωνσταντινίδη, http://www.texnes-plus.gr/index.php/theatro/eida/item/2856- eida-ton-ourano-kai-to-panteloni-tou-se-skinothesia-manou-karatzogianni
