Μπορεί η κυβέρνηση Μητσοτάκη να απάλλαξε τους ιδιοκτήτες τηλεοπτικών σταθμών από την υποχρέωση κατάθεσης δήλωσης πόθεν έσχες, την ονομαστικοποίηση των μετοχών μέχρι φυσικού προσώπου και να χάρισε δόσεις εκατομμυρίων ευρώ για τις άδειες, όμως, θεσπίζει αντισυνταγματικά φίλτρα ελέγχου του Τύπου, εργαλειοποιώντας το ΕΣΡ και ανάγοντας το μοναδικό πρακτορείο διανομής σε εισπράκτορα του κράτους.
Δείτε επίσης: Νυχτερινή τροπολογία – όνειδος της κυβέρνησης Μητσοτάκη στοχοποιεί εκδότες και «φιμώνει» τις εφημερίδες
Στην τροπολογία που κατέθεσε το βράδυ της Δευτέρας ο Γιάννης Οικονόμου προβλέπονται σημαντικές διαφοροποιήσεις του νόμου περί αστικής ευθύνης του Τύπου (ν. 1178/1981), οι οποίες φαίνεται να προσκρούουν στο άρθρο 14 του Συντάγματος. Ειδικότερα, το όργανο ρύθμισης και ελέγχου του ραδιοτηλεοπτικού τοπίου, ΕΣΡ, θα βεβαιώνει πρόστιμα στον Τύπο ενώ στην εξίσωση μπαίνει και το «Άργος», το οποίο θα παρακρατεί και θα αποδίδει αμελλητί τα αντίστοιχα ποσά. Δηλαδή, όχι μόνο ένα αναρμόδιο όργανο καλείται να επιβάλλει πρόστιμα, αλλά και ένας μη κρατικός φορέας, εν προκειμένω το πρακτορείο διανομής Τύπου που λειτουργεί σε μονοπωλιακό καθεστώς, αντί να καταθέτει τα έσοδα από τις πωλήσεις στην εκάστοτε εταιρία, θα τα μεταβιβάζει απευθείας στην ΑΑΔΕ προκειμένου να αποδοθεί το πρόστιμο. Όλα αυτά, χωρίς αντίστοιχες προβλέψεις για τη λειτουργία ιστοσελίδων, ραδιοφώνων και τηλεοπτικών σταθμών.
Εν τάχει, η τροπολογία ορίζει τα εξής:
1) Στην περίπτωση που αξίωση (εν είδει αγωγής) δεν καλύπτεται από την εταιρία έκδοσης της εφημερίδας, τότε η υποχρέωση βαραίνει τον μέτοχο ή τον εταίρο που κατέχει τουλάχιστον το ήμισυ των μετοχών ή των εταιρικών μεριδίων.
Το μέτρο αυτό καταργεί τη θεμελιώδη διάκριση ανάμεσα στις υποχρεώσεις του νομικού και του φυσικού προσώπου, καθιστώντας τον εκάστοτε εταίρο ή μέτοχο μίας εκδοτικής εταιρίας συνυπεύθυνο. Πρόκειται για εξόφθαλμη παράβαση δικαίου, προκαλώντας το ερώτημα αν η κυβέρνηση προτίθεται να επιβάλλει αντίστοιχα μέτρα και για εφοπλιστικές εταιρίες, στις οποίες μέτοχοι και εταίροι σφυρίζουν κλέφτικα σε σκαστές περιπτώσεις «θαλασσοδανείων» που αντί να εισπράττονται, «κουρεύονται».
2) Το ΕΣΡ αναλαμβάνει χρέη επιβολής διοικητικού προστίμου ύψους 10.000 ευρώ εάν δεν πληρούνται οι κάτωθι προϋποθέσεις:
α. Ο διευθυντής και ο διευθυντής σύνταξης πρέπει να είναι μέλη επαγγελματικού σωματείου δημοσιογράφων.
β. Στο έντυπο πρέπει να αναγράφονται ο νόμιμος εκπρόσωπος, ο διευθυντής και ο διευθυντής σύνταξης.
γ. Στο έντυπο πρέπει να αναγράφονται ο μέτοχος ή ο εταίρος που κατέχει άμεσα ή έμμεσα το ήμισυ τουλάχιστον των μετοχών ή των εταιρικών μεριδίων.
Καταρχάς, σύμφωνα με τις πληροφορίες του documentonews.gr, δεν φαίνεται να έχει προηγηθεί διαβούλευση με το ΔΣ του ΕΣΡ για την ανάληψη αυτής της ευθύνης. Κι αυτό είναι το λιγότερο. Το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης δεν μπορεί να αναλάβει τέτοιου είδους αρμοδιότητες, καθώς ο σκοπός της λειτουργίας του επικεντρώνεται αποκλειστικά και μόνο στην επίβλεψη του ραδιοτηλεοπτικού τοπίου, ενώ οι εν λόγω προβλέψεις φαίνεται να προσκρούουν στο άρθρο 14 του Συντάγματος περί της «Ελευθερίας του Τύπου».
Επιπλέον, με ενδιαφέρον αναμένεται η αντίδραση των περιφερειακών εφημερίδων και της Ένωσης Ιδιοκτητών Επαρχιακού Τύπου, αφού οι πρώτες πληροφορίες μιλούν για αναστάτωση με φόντο τη ρύθμιση που καθιστά ως προαπαιτούμενο την ένταξη διευθυντή και διευθυντή σύνταξης σε επαγγελματικό σωματείο δημοσιογράφων.
Για μην υπάρχει καμία παρανόηση, κανείς δεν αρνείται τη διαφάνεια στο ιδιοκτησιακό καθεστώς της εκάστοτε εφημερίδας. Εάν το κίνητρο της κυβέρνησης είναι αυτό, τότε οφείλει να επαναφέρει την ονομαστικοποίηση των μετοχών μέχρι φυσικού προσώπου στους τηλεοπτικούς σταθμούς, την οποία κατήργησε λίγους μήνες μετά τις εκλογές του 2019 προκειμένου να αδρανοποιήσει το Κεντρικό Μητρώο Πραγματικών Δικαιούχων του υπουργείου Οικονομικών. Παράλληλα, πρέπει να ενεργοποιηθεί εκ νέου η υποχρέωση υποβολής δήλωσης περιουσιακής κατάστασης από τους βασικούς ή απλούς μετόχους των καναλιών. Πλέον, είναι πρακτικά αδύνατη η διερεύνηση τυχόν ξεπλύματος μαύρου χρήματος από έναν λαθρέμπορο στην περίπτωση που αυτός δραστηριοποιείται στον τηλεοπτικό τομέα. Γελοίο φαντάζει δε πως οι μόνοι υπόχρεοι κατάθεσης δήλωσης πόθεν έσχες είναι οι δημοσιογράφοι, οι αποδοχές των οποίων στην πλειονότητά τους μετά βίας ξεπερνούν τον κατώτατο μισθό.
Διαβάστε εδώ: Ο Κυριάκος εξοφλεί γραμμάτια στους βαρόνους των media
3) Τα πρόστιμα που θα επιβάλλει το ΕΣΡ θα βεβαιώνονται από την ΑΑΔΕ και τα αντίστοιχα ποσά θα παρακρατούνται από το μοναδικό πρακτορείο διανομής Τύπου, το οποίο θα τα αποδίδει αμελλητί. Μάλιστα, η απόδοση του ποσού των προστίμων προηγείται οποιασδήποτε κατάσχεσης εις χείρας του πρακτορείου από τρίτο ή εκχώρησης απαίτησης σε τρίτο. Η διαδικασία παρακράτησης και απόδοσης των προστίμων θα ρυθμιστεί σε κάθε της λεπτομέρεια με την έκδοση Κοινής Υπουργικής Απόφασης των υπουργού Οικονομικών και κυβερνητικού εκπροσώπου.
Εδώ, ο Γιάννης Οικονόμου ανάγει το «Άργος» σε ρυθμιστή της διαδικασίας είσπραξης των προστίμων, κάτι πρωτοφανές ακόμα και για τα χρονικά του περιβόητου επιτελικού κράτους. Ενδεικτικό παράδειγμα του νομοθετικού παραλογισμού είναι ότι το 2012 κρίθηκε αντισυνταγματική η διακοπή ρεύματος για το χαράτσι μέσω της ΔΕΗ, της οποίας τότε το management ανήκε στο Δημόσιο. Πώς, λοιπόν, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος ορίζει μία ιδιωτική εταιρία και δη υπό καθεστώς μονοπωλίου διεκπεραιωτή υποχρεώσεων που αφορούν αμιγώς κρατικές λειτουργίες;
Σε κάθε περίπτωση, ακόμα κι αν η κυβέρνηση έχει αγαθές προθέσεις και επιθυμεί να βάλει τέλος στην ασυδοσία συγκεκριμένων εντύπων που προβαίνουν σε υβριστικές, φασιστικές, σεξιστικές, ομοφοβικές και εν γένει εκτός κάθε ορίου δημοσιεύσεις, οφείλει να διασφαλίσει ότι δεν θα θεσπίσει ένα επικίνδυνο πλαίσιο λειτουργίας για τον Τύπο με πρόφαση την προστασία του αναγνωστικού κοινού από τον οποιονδήποτε επικίνδυνο τύπο. Δεν μπορεί, επίσης, να νομοθετεί με δύο μέτρα και δύο σταθμά. Από τη μία να ρίχνει πέπλο αδιαφάνειας στο ιδιοκτησιακό καθεστώς των καναλιών και από την άλλη να προχωρά σε αντισυνταγματικές ρυθμίσεις για τον Τύπο, προκαλώντας ταυτόχρονα σημαντικές δυσλειτουργίες στα περιφερειακά έντυπα.
Η τροπολογία: