Πλήθος κόσμου συνέρρευσε το πρωί στην αίθουσα τελετών του Α’ νεκροταφείου Αθηνών για το ύστατο χαίρε στον Θανο Μικρούτσικο.
Οι μεγαλύτερες γενιές που ταυτίστηκαν με τα τραγούδια του μεγάλου μουσικοσυνθέτη αλλά και οι νεότερες που γνώρισαν και αγάπησαν τις μουσικές του αγνόησαν το τσουχτερό κρύο προκειμένου να αποχαιρετήσουν τον κορυφαίο δημιουργό. Η πολιτική κηδεία του ξεκίνησε λίγο μετά τις 2:30 με τη μουσική από το «Για το φτωχό Β.Β.» και τον στίχο «εγώ ο Μπέρτολτ Μπρέχτ από τα μαύρα δάση», σύνθεση του ίδιου του Θάνου Μικρούτσικου, παρουσία του Προέδρου της Δημοκρατίας Προκόπη Παυλόπουλου, του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ, Αλέξη Τσίπρα και του ΓΓ του ΚΚΕ Δημήτρη Κουτσούμπα.
Στο Α’ νεκροταφείο βρέθηκαν πολλοί για το “αντίο”, ανάμεσά τους και εκπρόσωποι του πολιτικού και του καλλιτεχνικού κόσμου, μεταξύ των οποίων ο Νίκος Βούτσης, ο Νίκος Φίλης, η Λιάνα Κανέλλη, η Λίλα Καφαντάρη, ο Θόδωρος Ρουσσόπουλος, ο Γιάνης Βαρουφάκης και η Δανάη Στράτου, ο Κώστας Γεωργουσόπουλος, ο Κώστας Θωμαΐδης, ο Γιάννης Κούτρας, η Μαρία Φαραντούρη, ο Σταματης Κραουνάκης, ο Μανώλης Μητσιάς, ο Γιώργος Νταλάρας, η Χρύσα Ρώπα και ο Πέτρος Φιλιππίδης.
Παραβρέθηκαν επίσης οι Τάκης Θεοδωρικάκος, Σπύρος Χαλβατζής, Νίκος Καραθανασόπουλος, Γιώργος Κιμούλης, Ηλίας Νικολακόπουλος, Φοίβος Δεληβοριάς, Γιάννης Κότσιρας, Νότης Μαυρουδής, Σταύρος Ξαρχάκος, Δημήτρης Πιατάς, Λάκης Λαζόπουλος, Μίμης Ανδρουλάκης, Γιώργος Πατούλης, Λίνα Μενδώνη, Παναγιώτης Κουρουμπλής, Μαρία Φαραντούρη, Τηλέμαχος Χυτήρης, Γιώργος Παπανδρέου
«Στον αγαπητό φιλο και μεγάλο δημιουργό» έγραφε το στεφάνι που έστειλε ο Μίκης Θεοδωράκης. Στεφάνια απέστειλαν επίσης η οικογένεια του πρώην προέδρου της κυπριακής δημοκρατίας Δημήτρη Χριστόφια, ο οποίος υπήρξε προσωπικός φίλος του εκλιπόντος και η ΠΑΕ Παναθηναϊκός, που ήταν η αγαπημένη του ομάδα.
«Έχουμε την απώλεια ενός μεγάλου Έλληνα. Οι δημιουργοί είναι η συνείδηση του έθνους. Και στη δύσκολη εποχή που διανύουμε, όπου όλα διακυβεύονται, μόνο οι άνθρωποι του πνεύματος προσπαθούν να βρουν την ουσία μέσα από τις νότες και τις λέξεις και είναι η παρηγοριά για το μέλλον», δήλωσε ο Κώστας Γεωργουσοπουλος, ενώ ο Κώστας Θωμαΐδης, ανέφερε: «Του χρωστώ ευγνωμοσύνη. Μας συνδέουν 45 χρόνια φιλίας και 45 χρόνια διδαχής στο μεγαλείο που λέγεται μουσική. Μαέστρο, καλό ταξίδι…».
«Πέρασε στην αιωνιότητα. Δεν του έπρεπε να πονάει από αυτό τον ανόητο καρκίνο, όπως έλεγε. Του μιλάω και ξέρω ότι μ’ ακούει. Ο Θάνος Μικρούτσικος κυλάει στο αίμα μου» είπε από την πλευρά του ο Γιάννης Κούτρας, με τον μουσικό, Θύμιο Παπαδόπουλο να δηλώνει πως «Είναι ένας αναντικατάστατα σπουδαίος άνθρωπος. Πάντα εμπνευσμένος, πάντα πολύ δημιουργικός, πάντα πολύ γενναιόδωρος και στο κοινό του και με εμάς που συνεργαζόμασταν μαζί του».
Αντί για στεφάνια, η οικογένεια παρακάλεσε να διατεθούν τα χρήματα για τα ασυνόδευτα προσφυγοπούλα της Μόριας. GR 07017 1355 0006 3551 3856 0788 -Τράπεζα Πειραιώς.
Ο Θάνος Μικρούτσικος «έφυγε» από τη ζωή το περασμένο Σάββατο από καρδιοαναπνευστική ανακοπή, στο νοσοκομείο όπου έδινε τη γενναία μάχη του ενάντια στον καρκίνο.
ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΣ ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΣΤΟ ΘΑΝΟ ΜΙΚΡΟΥΤΣΙΚΟ ΑΠΟ ΤΟΝ ΓΓ ΤΗΣ ΚΕ ΤΟΥ ΚΚΕ ΔΗΜΗΤΡΗ ΚΟΥΤΣΟΥΜΠΑ
Πολυαγαπημένε μας Θάνο,
Ακριβέ μας σύντροφε,
Είμαστε εδώ όλοι οι άνθρωποί σου.
Είμαστε εδώ όλοι οι άνθρωποι που για μισό αιώνα εμπνέονται, εμψυχώνονται, αισθάνονται, κατανοούν τον κόσμο και αγωνίζονται να τον αλλάξουν, συντροφιά με τη μουσική σου, μέσα από τη μουσική σου.
Γιατί έγραφες «για ό,τι σε καίει», όπως σε δίδαξε ο Γιάννης Ρίτσος.
Για τον αγώνα ενάντια στη βία και το φασισμό. Για τον έρωτα, τη μοναξιά, την αδικία, την ανάσταση, την επανάσταση.
Έγραφες, γνωρίζοντας βαθιά ότι «αυτό που έχει σημασία είναι το αδιάσπαστο περιεχομένου και φόρμας».
Ότι «κάθε νέο περιεχόμενο, απαιτεί μια νέα φόρμα, γιατί η φόρμα είναι κοινωνική εμπειρία αποκρυσταλλωμένη».
Σεβάστηκες ό,τι γράφτηκε στο παρελθόν, πριν από σένα, αλλά δεν το μιμήθηκες.
Αφήνεις το δικό σου, μοναδικό αποτύπωμα στη μουσική, στον πολιτισμό μας.
Μέσα από τη συνύπαρξη παραδοσιακής και σύγχρονης γλώσσας.
Τη δημιουργική αφομοίωση μιας μεγάλης γκάμας αναφορών, από τη βυζαντινή μουσική και το δημοτικό τραγούδι, ως το ρεμπέτικο, τη τζαζ, τη ροκ, αλλά και κλασικών μνημών και ατονικής μουσικής.
Τη μελοποίηση των πιο μεγάλων ποιητών του 20ου αιώνα, Ελλήνων και ξένων.
Αυτό, όμως, που κάνει την τέχνη σου να ξεχωρίζει αισθητά από προηγούμενους και μεταγενέστερους από σένα, είναι η ικανότητά σου να δημιουργείς πιο βαθιά και σταθερά συναισθήματα που πηγάζουν από τη σκέψη.
Το έργο σου το διαπερνά μια διαλεκτική σχέση έμπνευσης και σκέψης, καρδιάς και μυαλού.
Τέτοια σκέψη που υποχρεώνει να την κινητοποιούμε και στο ιδεολογικό και το αισθητικό επίπεδο, όπου το ένα διεισδύει στο άλλο, προκαλώντας μας να συμμετέχουμε στην προσπάθεια της δημιουργίας του.
Γι’ αυτό είσαι και μοναδικός.
Γι’ αυτό ξεχωρίζεις.
Γι’ αυτό και βρίσκεσαι ανάμεσα στους κορυφαίους Έλληνες με διεθνή εμβέλεια.
Ακριβέ μας σύντροφε,
Πραγματικά μας φαίνεται αβάσταχτο να μάθουμε να ζούμε, να αισθανόμαστε, να τραγουδάμε στις αυριανές συναυλίες μας, στα Φεστιβάλ της ΚΝΕ, χωρίς εσένα στη σκηνή.
Δεν είσαι μόνο ανεπανάληπτος δημιουργός, δεν υπήρξες μόνο συγκλονιστικός ερμηνευτής του έργου σου, αλλά πάνω απ’ όλα ήσουν ένα ιδιοφυές πνεύμα, ανήσυχο, ένας βαθιά καλλιεργημένος διανοητής. Ορκισμένος εχθρός της επανάπαυσης, της ρουτίνας, της παραίτησης.
Ένας γενναίος μαχητής της ζωής, εξεγέρτης, διεκδικητής του ακατόρθωτου, άφοβος χορευτής στο «φτερό του καρχαρία». Ανατροπέας των φθαρμένων αστικών αξιών- ιδεολογικών και αισθητικών-, κινητοποιητής της σκέψης, για να φτάσουμε στην ολοκληρωμένη συγκίνηση και τελικά να προσεγγίσουμε την αλήθεια.
Το έργο σου, αν και πολύ προωθημένο, βαθύ και απαιτητικό, πρωτόγνωρο και ενίοτε παράξενο, είναι έργο γνήσια λαϊκό.
Το ζήσαμε όλοι και όλες, κυριευμένοι από συγκίνηση, στις μεγάλες αλησμόνητες συναυλίες σου, ιδιαίτερα με την «Μουσική Πράξη στον Μπρεχτ», την «Καντάτα για τη Μακρόνησο», την «Σπουδή σε ποιήματα του Βλαδίμηρου Μαγιακόφκι», τις αφιερωμένες στα 100 χρόνια του ΚΚΕ.
Το έργο σου το έχει αγκαλιάσει και θα συνεχίσει να το αγκαλιάζει ένα μεγάλο λαϊκό πλήθος, τραγουδώντας τα τραγούδια σου, στις διαδηλώσεις, στις απεργίες, στα γλέντια και τις χαρές, όπως και στις στιγμές της μοναξιάς και της περισυλλογής.
Μόνο αγάπη και θαυμασμός, μεγάλη ευγνωμοσύνη, μπορούμε να σου εκφράσουμε όλοι εμείς.
Πολυαγαπημένε μας Θάνο,
Ξέρουμε ότι δε σου αρκούν ευχαριστίες εκ μέρους μας, εκ μέρους των παιδιών της ΚΝΕ, εκ μέρους του ΚΚΕ.
Μια υπόσχεση μόνο. Μαζί θα κρατήσουμε ανοιχτό το παράθυρο στο όνειρο, όσο κι αν απ’ έξω υπάρχει σκοτάδι.
Γιατί, αγωνιζόμενοι μέχρι τέλους «θα καταφέρουμε να φτιάξουμε μια κοινωνία ικανή να μας οδηγήσει στην αυτοπραγμάτωση του ανθρώπου». Δηλαδή, «σε εκείνη την κοινωνία, που ο ψαράς θα γράφει ποιήματα και ο ποιητής θα ψαρεύει», όπως συχνά επαναλάμβανες.
Ακριβέ μας Θάνο,
Δεν μπορούμε να το πιστέψουμε, δε θέλουμε να το συνειδητοποιήσουμε, ότι στο 45ο Φεστιβάλ της ΚΝΕ, φέτος το Σεπτέμβρη του 2019, θα έκλεινες την αυλαία των συναυλιών σου.
Εσύ, που μαζί με άλλους μεγάλους δημιουργούς άνοιξες την αυλαία των Φεστιβάλ της ΚΝΕ, συμμετέχοντας μάλιστα και σε οργανωτικές του επιτροπές και που για 45 ολόκληρα χρόνια στήριξες το μοναδικό αυτό νεολαιίστικο θεσμό, με όλη σου τη δύναμη και το μεγαλείο.
Κοιμήσου ήσυχος, «όπως εκείνοι που έχουν κάνει το καθήκον τους».
Αγαπημένε μας Θάνο,
Ξέρουμε πως η βαριά και πικρή φυσική απώλειά σου είναι δυσβάστακτη για την άξια σύντροφό σου Μαρία Παπαγιάννη, για τα παιδιά σου, τα εγγόνια σου.
Δεν υπάρχουν λόγια παρηγοριάς. Γιατί η αλήθεια είναι ότι εσύ το θάνατο τον νίκησες.
Το έργο σου θα συνεχίζει να πορεύεται στο χρόνο, να “σκίζει τις γραμμές των οριζόντων”, να περνά στην αιωνιότητα, να εμπνέει όλους εμάς, τα παιδιά μας, τα εγγόνια μας, τις μελλοντικές γενιές.
Αφού «έτσι κι αλλιώς η γη θα γίνει κόκκινη» και αυτά τα παιδιά θα χτίζουν «τις αυριανές μας φάμπρικες, τα λαϊκά μέγαρα, τα κόκκινα στάδια» και το «Μνημείο των Ηρώων της Επανάστασης».
Το έργο σου δεν εκφράζει απλά μια ορισμένη χρονική περίοδο, όπως άλλων δημιουργών.
Το δικό σου έργο είναι έξω και πάνω από χρόνο και τόπο, είναι ανεξάντλητο, αθάνατο.
Αθάνατος, Θάνο, είσαι κι εσύ.