Εννέα στους δέκα δράστες εξακολουθούν να παραμένουν ασύλληπτοι τα τελευταία 14 χρόνια
Η Δάφνη Καρουάνα Γκαλίζια από τη Μάλτα, o Γιαν Κούτσιακ από τη Σλοβακία αλλά και η Αννα Πολιτόφσκαγια από τη Ρωσία, όπως και η Λάιρα ΜακΚί από την Ιρλανδία. Ο κατάλογος των γενναίων δημοσιογράφων που πλήρωσαν με τη ζωή τους τις αποκαλύψεις που έφεραν στο φως δεν έχει τέλος. Το ίδιο ωστόσο ισχύει και για τον κατάλογο των δραστών που εξακολουθούν να παραμένουν ασύλληπτοι, εντείνοντας το ήδη ζοφερό τοπίο που επικρατεί παγκοσμίως στο πεδίο της ελευθερίας του Τύπου.
Με αφορμή τη Διεθνή Ημέρα για τον Τερματισμό της Ατιμωρησίας των Εγκλημάτων κατά Δημοσιογράφων στις 2 Νοεμβρίου, πλήθος οργανισμών σε ολόκληρο τον κόσμο ένωσαν τις φωνές τους ζητώντας να αποδοθεί δικαιοσύνη για τους νεκρούς δημοσιογράφους και να οδηγηθούν στη Δικαιοσύνη οι δράστες αλλά και οι ηθικοί αυτουργοί. Σύμφωνα με τα στοιχεία, τα τελευταία 14 χρόνια (2006-19) έχουν χάσει τη ζωή τους σχεδόν 1.200 δημοσιογράφοι, αριθμός που αντιστοιχεί σε έναν θάνατο ανά τέσσερις μέρες. Μάλιστα, στις εννέα από τις δέκα περιπτώσεις οι δολοφόνοι παραμένουν ατιμώρητοι.
Ατιμώρητοι έξι από τους 17 φόνους στη Ρωσία
Ιδιαίτερα έντονο είναι το φαινόμενο στη Ρωσία, όπου σύμφωνα με τα στοιχεία από το 2005 έως σήμερα συνολικά 17 δημοσιογράφοι έχουν δολοφονηθεί. Εξι φόνοι εξ αυτών παραμένουν ατιμώρητοι. Και όλο αυτό έχει ως αποτέλεσμα οι δυνάμει δράστες εγκλημάτων κατά δημοσιογράφων να ενθαρρύνονται καθώς συνειδητοποιούν ότι μπορούν να επιτεθούν στους στόχους τους χωρίς να βρεθούν ποτέ αντιμέτωποι με τη Δικαιοσύνη.
«Αν δεν προστατεύουμε τους δημοσιογράφους, η δυνατότητά μας να παραμένουμε ενημερωμένοι και να λαμβάνουμε αποφάσεις βάσει τεκμηρίων παρεμποδίζεται σοβαρά. Οταν οι δημοσιογράφοι δεν μπορούν να κάνουν τη δουλειά τους με ασφάλεια χάνουμε μια σημαντική άμυνα ενάντια στην πανδημία παραπληροφόρησης που έχει εξαπλωθεί στο διαδίκτυο» ανέφερε χαρακτηριστικά ο γενικός γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών Αντόνιο Γκουτέρες. Σύμφωνα με τον ίδιο, η ατιμωρησία οδηγεί σε περισσότερες δολοφονίες και συχνά αποτελεί σύμπτωμα της κατάρρευσης των νόμων και των δικαστικών συστημάτων.
Σε ανακοίνωσή της η UNESCO υπογράμμισε την έντονη ανησυχία της για το γεγονός ότι η ατιμωρησία βλάπτει ολόκληρες κοινωνίες καλύπτοντας σοβαρές παραβιάσεις ανθρώπινων δικαιωμάτων, τη διαφθορά και το έγκλημα. «Οι κυβερνήσεις, η κοινωνία των πολιτών, τα μέσα ενημέρωσης και όλοι όσοι ενδιαφέρονται για την υπεράσπιση του κράτους δικαίου καλούνται να συμμετάσχουν στις παγκόσμιες προσπάθειες για τον τερματισμό της ατιμωρησίας» επισημαίνεται, ενώ μεταξύ άλλων υπογραμμίζεται ότι οι επιθέσεις εναντίον δημοσιογράφων και άλλων επαγγελματιών των μέσων μαζικής ενημέρωσης αποτελούν ιδιαίτερα σοβαρές παραβιάσεις των ανθρώπινων δικαιωμάτων, επειδή όχι μόνο στοχεύουν τα ενδιαφερόμενα άτομα, αλλά στερούν από άλλους το δικαίωμα να λαμβάνουν πληροφορίες, υπονομεύοντας έτσι τη δημόσια συζήτηση, η οποία βρίσκεται στο επίκεντρο της πλουραλιστικής δημοκρατίας.
Υπό προστασία δράστες 22 δολοφονιών
Ιδιαίτερα ανησυχητικά είναι και τα στοιχεία που προκύπτουν από την πλατφόρμα του Συμβουλίου της Ευρώπης για την προστασία της δημοσιογραφίας και της ασφάλειας των δημοσιογράφων. Οπως αναφέρεται, οι δράστες τουλάχιστον 22 δολοφονιών δημοσιογράφων στην Ευρώπη προστατεύονται από τη Δικαιοσύνη. «Αυτή είναι μια άλλη επιβεβαίωση ότι η Διεθνής Ημέρα για τον Τερματισμό της Ατιμωρησίας των Εγκλημάτων κατά Δημοσιογράφων αξίζει εξέχουσα θέση στο παγκόσμιο ημερολόγιο. Ολες οι μορφές επιθέσεων εναντίον δημοσιογράφων και άλλων επαγγελματιών των μέσων μαζικής ενημέρωσης συνιστούν επιθέσεις κατά της ίδιας της δημοκρατίας» επισημαίνεται σε ανακοίνωση που εκδόθηκε με αφορμή την παγκόσμια ημέρα.
Επιπλέον, το συμβούλιο τόνισε ότι προκειμένου να καταπολεμηθεί η κουλτούρα της ατιμωρησίας χρειάζεται συντονισμένη δράση από κυβερνήσεις σε εθνικό και διεθνές επίπεδο και σε συνεργασία με όλους τους ενδιαφερόμενους. «Για να εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις τους βάσει της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα τα κράτη-μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης πρέπει να λάβουν αποφασιστικά μέτρα για την προστασία των δημοσιογράφων. Το Συμβούλιο της Ευρώπης αναλαμβάνει συγκεκριμένη δράση για να το πετύχει. Για την προστασία της ελευθερίας της έκφρασης και των δημοσιογράφων έχουμε διεθνή πρότυπα, καθώς και λεπτομερή καθοδήγηση σχετικά με τον τρόπο τήρησης αυτών των προτύπων. Θα συνεχίσουμε να συνεργαζόμαστε στενά με τα κράτη-μέλη μας και άλλους ενδιαφερόμενους για τη δημιουργία ασφαλούς και ευνοϊκού περιβάλλοντος για τους δημοσιογράφους ώστε να μπορούν να εκτελούν την αποστολή τους» καταλήγει η ανακοίνωση.
Αξίζει να σημειωθεί ακόμη ότι 40 χώρες, όλες μέλη της Ομάδας Φίλων για την Ασφάλεια των Δημοσιογράφων, ένωσαν τις δυνάμεις τους την προηγούμενη Δευτέρα προκειμένου να ζητήσουν από τις κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο να βάλουν τέλος στην ατιμωρησία απέναντι στα εγκλήματα κατά δημοσιογράφων. Σε ανακοίνωση που εκδόθηκε αναφέρεται χαρακτηριστικά ότι «η σημαντική αύξηση των επιθέσεων εναντίον δημοσιογράφων και εργαζομένων στα μέσα ενημέρωσης που καλύπτουν διαδηλώσεις προκαλεί βαθιά ανησυχία. Καταδικάζουμε απερίφραστα όλες τις επιθέσεις, τα αντίποινα και τη βία εναντίον όλων των δημοσιογράφων και των εργαζομένων στα μέσα ενημέρωσης. Αυτές οι ενέργειες περιλαμβάνουν δολοφονίες, βασανιστήρια, εξαφανίσεις, απαγωγές, αυθαίρετη σύλληψη και αυθαίρετη κράτηση, απέλαση, εκφοβισμό, απειλές και παρενόχληση στο διαδίκτυο και εκτός σύνδεσης, συμπεριλαμβανομένης της στόχευσης των μελών της οικογένειάς τους. Τέτοιες πράξεις συχνά αποτρέπουν τους δημοσιογράφους από τη συνέχιση της δουλειάς τους ή ενθαρρύνουν την αυτολογοκρισία, στερώντας κατά συνέπεια από την κοινωνία σημαντικές πληροφορίες».
