Η δημοσιογραφία σε αυτήν τη χώρα είναι άρρωστη και είναι και ανελεύθερη. Την ελευθερία της δεν απειλούν οι άτακτοι του Ρουβίκωνα που φόβισαν τον Αρη Πορτοσάλτε. Δεν εννοώ πως η πράξη τους πρέπει να αντιμετωπίζεται με ανοχή ή με ένα είδος διαβάθμισης κινδύνου, γιατί όποιος επιχειρεί με τον τρόπο του Ρουβίκωνα ή οποιονδήποτε άλλο τρόπο να λέει στον Πορτοσάλτε τι θα λέει και αν θα το λέει δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται με υποσημειώσεις πιθανής ή υπόγειας δικαιολόγησης.
Με τον Πορτοσάλτε μας χωρίζει άβυσσος, αλλά θα κάνω ό,τι μπορώ (αυτό πρέπει να κάνουν όλοι) για να μπορεί να λέει ό,τι θέλει και να κρίνεται από αυτό. Η ελευθερία της έκφρασης δεν είναι ούτε ολίγον από γιουβέτσι ούτε ολίγον από δικαιολογίες. Είναι ελευθερία σκέτο και ή στέκεσαι στην πλευρά της ή υποκρίνεσαι. Ωστόσο η απειλή για την ελευθερία του σιναφιού μου δεν προέρχεται από τον Ρουβίκωνα αλλά από την άθλια πραγματικότητα που δείχνει πως οι δημοσιογράφοι έχουν διαβεί τον Ρουβίκωνα πολύ καιρό τώρα. Κανένας δεν έχει κάνει τόση ζημιά στη δημοσιογραφία όση η ίδια στον εαυτό της.
Συστηματικά, αργά, αλλά πάντα εξευτελιστικά οι δημοσιογράφοι στην Ελλάδα έχουν εκχωρήσει και τον ρόλο τους και την ηθική τους αντιπαροχή στην άρρωστη φιλοδοξία που αναπτύσσουν μέσα στο οικείο γι’ αυτούς και όχι αντίπαλο σύστημα της διαπλοκής. Επιτρέψτε μου την αυτοαναφορικότητα, δεν γίνεται διαφορετικά. Η ΝΔ, το κόμμα που κυβερνάει, έβγαλε μια ανακοίνωση την οποία δεν έχει αναρτήσει στο σάιτ του κόμματος, προφανώς γιατί φοβάται την ποινική ευθύνη, αλλά φρόντισε να τη διασπείρει.
Στην ανακοίνωση μιλάει για το παρακράτος ΣΥΡΙΖΑ – Παπαγγελόπουλου που είχε μοχλό τον γράφοντα. Δηλαδή το κόμμα του Μητσοτάκη υιοθετεί όσα είπαν στην προανακριτική της Βουλής δύο γυναίκες εισαγγελείς των οποίων τη δράση αποκάλυψε το Documento έπειτα από έρευνα δέκα δημοσιογράφων της ερευνητικής ομάδας. Είχαν δηλαδή συμφέρον να πάρουν την εκδίκησή τους από την εφημερίδα που τις αποκάλυψε. Για όσα είπαν δεν πρόσφεραν αποδείξεις (έχω ήδη προχωρήσει σε αγωγές), αλλά ως απόδειξη εμφάνισαν το γεγονός ότι η εφημερίδα έκανε δημοσιεύματα εναντίον τους. Είναι δηλαδή ύποπτο που μια εφημερίδα έκανε δημοσίευμα γιατί η μεν Ράικου απέκρυψε στοιχεία δικογραφίας για τον Λιακουνάκο, η δε Τσατάνη προσπάθησε να αθωώσει τον Βγενόπουλο.
Οι αποκαλύψεις αυτές είχαν οδηγήσει και τις δύο κυρίες στο Πειθαρχικό του Αρείου Πάγου, όπου για τη μεν Ράικου δεν εντοπίστηκε δόλος, για τη δε Τσατάνη υπήρξε καταδικαστική απόφαση. Η ΝΔ όχι μόνο υιοθέτησε όσα είπαν αλλά βασίζει πάνω τους μια άθλια πολιτική κατασκευή. Αυτός είναι ο Μητσοτάκης, αυτό κάνει, τόσος είναι, τόσο μπορεί. Το θέμα είναι τι κάνουν οι δημοσιογράφοι. Δεν αναφέρομαι μόνο στη σιωπή τους για τη στοχοποίηση του συναδέλφου τους, γιατί το θέμα δεν είναι προσωπικό ή πολιτικό.
Με ευθύνη του μεγαλύτερου κόμματος στη χώρα, η δημοσιογραφία, η έρευνα, τα τηλεφωνήματα του δημοσιογράφου για να ζητήσει εξηγήσεις, η δημοσίευση των συμπερασμάτων του ρεπορτάζ γίνονται ύποπτα και ο δημοσιογράφος πρέπει να απολογηθεί. Γιατί επικοινώνησε με την πηγή του, γιατί τηλεφώνησε στον εμπλεκόμενο; Ολα γίνονται ύποπτα και κυρίως η ακρίβεια και η αποτελεσματικότητα του ρεπορτάζ. Θα βγει στη γύρα ο κάθε άθλιος και θα κατηγορεί δημοσιογράφους γιατί του τηλεφώνησαν σχετικά με το ρεπορτάζ, το οποίο μάλιστα δεν μπορεί να αντικρούσει με ό,τι θέλει. Ο δημοσιογράφος είναι ύποπτος διάπραξης αποκάλυψης.
Δεν κινδυνεύουμε ούτε ο γράφων ούτε οι δημοσιογράφοι του Documento, γιατί έχουμε τα κότσια να παλεύουμε και το θάρρος να απαντάμε. Κινδυνεύουν όμως οι δημοσιογράφοι γύρω μας που μετατρέπονται σε άβουλα όντα και αυτοευνουχίζονται σαν τους σκλάβους της δαιμονικής Κυβέλης. Σε λίγο κανένας δεν θα τολμά να γράψει, να μιλήσει, να αποκαλύψει γιατί θα κινδυνεύει να βρεθεί υπόλογος και ύποπτος. Οποιος θέλει να χτυπήσει δημοσιογράφο θα δημιουργεί ένα κατασκεύασμα με την ανοχή της κοινωνίας, η οποία έχει εκπαιδευτεί. Η ΝΔ και κάθε κόμμα θα εργαλειοποιούν την επίθεση στον δημοσιογράφο για να καλυφθούν και να μη δώσουν ποτέ εξηγήσεις.
Δεν είναι δύσκολο. Οπως είχα πει στην ιστορική δίκη με τον Βγενόπουλο, τον οποίο μου θύμισε η Τσατάνη που επιχείρησε να τον αθωώσει, «ο βρόμικος δεν χρειάζεται να κάνει μεγάλη προσπάθεια, αρκεί να σηκώσει τα χέρια του και να σε ακουμπήσει». Τους αρκεί να θεωρήσει ο κόσμος πως είσαι μπλεγμένος, πως κάτι τρέχει, πως είσαι ίδιος με τους άλλους. Η βρομιά που δημιουργούν είναι το φυσικό τους περιβάλλον στο οποίο μπορούν να λειτουργήσουν. Δημιουργείται μια γενιά δημοσιογράφων που δεν είναι μόνο της προσκολλήσεως, είναι δειλοί, είναι φοβισμένοι, είναι ανήμποροι να υπερασπιστούν τον εαυτό τους και τη δημοσιογραφία και άρα βρίσκουν πιο βολικό να υπερασπίζονται τα αφεντικά τους.
Είναι και αυτό η παγίωση ενός συστήματος ασφαλείας που θα έλεγε ο Μητσοτάκης. Το χειρότερο είναι πως, με ελάχιστες εξαιρέσεις που είναι ευδιάκριτες, η πλειονότητα των δημοσιογράφων είναι έτοιμη να κατασπαράξει όποιον τόλμησε να αντισταθεί την ώρα που αυτοί προσκυνούσαν. Αυτή είναι άλλη παγίωση, της αυτοδικαιολόγησής τους. Αυτή η αθλιότητα έχει διαβαθμίσεις αλλά απλώνεται παντού. Πριν από μερικές μέρες η ΠΓ του ΣΥΡΙΖΑ, του κόμματος που δίνει μάχες για τα δικαιώματα και τις ελευθερίες, έβγαλε ανακοίνωση για τον δημοσιογράφο Γιώργο Λακόπουλο επειδή έγραψε την άποψή του για τον γραμματέα του κόμματος. Εντόπισε η ΠΓ στον Λακόπουλο «εξυπηρέτηση σκοπού των αντιπάλων».
Η προσπάθεια αυτή να απαγορευτεί στους δημοσιογράφους να γράφουν την άποψή τους (όπως τη γράφουν, αυτό είναι ελευθερία) δεν είναι μόνο σοβαρό πολιτικό λάθος αλλά εμπεριέχει και δειλία. Οποιος θέλει να απαντήσει σε άρθρο μπορεί να το κάνει, δεν βάζει μπροστά όργανα του κόμματος. Γιατί είπαμε, η ελευθερία δεν τεμαχίζεται· καταναλώνεται ολόκληρη, ό,τι γεύση κι αν έχει.
ΥΓ. : Για τον Μητσοτάκη και την παρέα του, για να μην κουράζονται στη διαχείρισή μου, παραθέτω ένα κομμάτι από τη μαγνητοφωνημένη συνομιλία του ποινικού Μπαμπάμτση, φίλου του Αυγενάκη, που κατέγραψε ο κοριός μόλις είχαμε αποκαλύψει το κύκλωμα λαθρεμπορίας χρυσού με εμπλοκή του Ιδρύματος Τήνου. Λέει η συνεργάτιδα του Μπαμπάμτση όταν τη ρωτάει τι να κάνουν «με τον Βαξεβάνη που τα δημοσίευσε όλα»: «Α, δηλαδή τα έβαλε όλα, ε; Τα γάμησε όλα; Τον πούστη. Πάντως είναι αμάσητος να ξέρεις, ε. Δεν μασάει, γράφει ό,τι θέλει. Εννοώ δεν υπολογίζει κανένανε. Εμένα αυτή την εντύπωση μου δίνει πάντα όταν διαβάζω τα άρθρα του. Οτι είναι στ’ αρχίδια του για όλα».