Ο Κιρ Στάρµερ διεκδίκησε την ηγεσία των Εργατικών στις αρχές του 2020 µε ένα πρόγραµµα ειδικά σχεδιασµένο για να δηµιουργήσει µια συµµαχία: µεταξύ της Αριστεράς υπέρ της Ευρώπης, της αποκαλούµενης «ελαφράς Αριστεράς» (soft left) του κόµµατος, και εκείνων των κοµµατιών της παραδοσιακής ∆εξιάς που ήξεραν ότι χρειάζονταν ένα ενωµένο κόµµα.
∆εκαοχτώ µήνες αργότερα, έχοντας απολέσει ένα σύντοµο προβάδισµα στις δηµοσκοπήσεις, ο Στάρµερ έχει εγκαταλείψει πολλές από τις δέκα υποσχέσεις στις οποίες βασιζόταν και ξεκίνησε µια προσπάθεια να αναχαιτίσει τη διαδικασία δηµοκρατικοποίησης του κόµµατος που επέτρεψε την αναπάντεχη εκλογή του Τζέρεµι Κόρµπιν στην ηγεσία του το 2015.
Ο Στάρµερ προανήγγειλε την κίνηση γράφοντας µια µπροσούρα 14.000 λέξεων, περιγράφοντας αδρά τα πιστεύω του. ∆υστυχώς, ακόµη κι αυτοί που έκαναν τον κόπο να διαβάσουν και τις 14.000 λέξεις δεν έγιναν σοφότεροι για τα πιστεύω του.
Ενώ ο Μπλερ σε ένα παρόµοιο φυλλάδιο 30 χρόνια πριν βάσισε τα επιχειρήµατά του στο έργο του αναθεωρητή φιλοσόφου Αντονι Γκίντενς, ο οποίος ισχυριζόταν ότι η ταξική συνείδηση είναι νεκρή και εποµένως ο σοσιαλισµός είναι αδύνατος, δεν υπάρχει σαφής φιλοσοφία που να διαπνέει την µπροσούρα του Στάρµερ. Ηταν, είπε ένας εξ αριστερών επικριτής, σαν να διαβάζεις µια εκδοχή του Συµβόλου της Πίστεως γραµµένη από ένα ροµπότ.
Είναι ο Στάρµερ σοσιαλιστής; Φιλελεύθερος; Συντηρητικός; Κοινοτιστής; Υπάρχουν ψιχία καθεµιάς από αυτές τις φιλοσοφίες µέσα του, αλλά χωρίς καµία συνοχή. Και µέσα σε αυτή την µπροσούρα ο Στάρµερ είναι απλώς ο τελευταίος από τους πολιτικούς του Εργατικού Κόµµατος που έπεσε θύµα ενός χαρακτηριστικού που ο Λέων Τρότσκι παρατήρησε ανάµεσα στους «ελαφρώς αριστερούς» ηγέτες του κόµµατος τη δεκαετία του 1920: δεν ξέρουν τι θέλουν. Ξέρουν τι τους ζητούν αυτοί που τους πιέζουν από τα κάτω: µια πολιτική που να στοχεύει την εξουσία και τον πλούτο της ελίτ και να κινητοποιεί την εργατική τάξη µε τη ρητορική του αγώνα και της πίστης. Ξέρουν επίσης τι θέλουν οι σκληροτράχηλοι υπηρέτες του καπιταλισµού µέσα στη σοσιαλδηµοκρατία: να σπάνε οι απεργίες, να ιδιωτικοποιηθούν οι επιχειρήσεις και να εξοστρακιστεί η Αριστερά. Και οι πολιτικές κινήσεις των ηγετών είναι απλώς ένα σηµείο συµβιβασµού µεταξύ των άκρων.
Ο Στάρµερ νίκησε το 2020 επειδή στον απόηχο της σοκαριστικής εκλογικής ήττας από ένα νέο είδος δεξιού λαϊκιστικού συντηρητισµού τα µέλη του Εργατικού Κόµµατος κατανόησαν ότι έπρεπε να βρουν µια ηγεσία που µπορούσε να συγκρατήσει την Αριστερά και τη ∆εξιά στο ίδιο κόµµα. Για να γίνει αυτό κατανοητό στους Ελληνες αναγνώστες, δεν είναι µόνο σαν να προσπαθείς να ενώσεις τον ΣΥΡΙΖΑ και το ΠΑΣΟΚ στο ίδιο κίνηµα, αλλά επίσης το ΚΚΕ και την ΑΝΤΑΡΣΥΑ.
Γι’ αυτό ψήφισα και συµµετείχα στην εκστρατεία του Στάρµερ. Είχε τις πιθανότητες µε το µέρος του για να ενώσει το κόµµα και είχε δεσµευτεί σε δέκα υποσχέσεις –µεταξύ των οποίων η εθνικοποίηση των µεγάλων επιχειρήσεων–, τις οποίες του είχαν αποσπάσει τα αριστερά µέλη του επιτελείου του.
Αυτό που προσφέρεται τώρα δεν είναι µια ελαφριά εκδοχή του µπλερισµού. ∆εν µπορεί να είναι, επειδή ήταν η υποστήριξη του Μπλερ στη νεοφιλελεύθερη παγκοσµιοποίηση που αποξένωσε εκατοµµύρια ανειδίκευτων εργατών και ηλικιωµένων πρώην βιοµηχανικών εργατών. Αυτό που προσφέρεται είναι απλώς αυτό που λένε οι έρευνες ότι χρειάζεται να πει ο Στάρµερ για να επιστρέψουν αυτοί οι ψηφοφόροι. Αν η εθνικοποίηση του συστήµατος ενέργειας ακούγεται πολύ ριζοσπαστική σε ένα target group συνταξιούχων σε µια µικρή πόλη το βράδυ της Πέµπτης, µέχρι το πρωί της Παρασκευής έχει εξαφανιστεί.
Στο συνέδριο ο Στάρµερ δεν αποδοκιµάστηκε απλώς από µερικούς, ηττήθηκε από τις ψήφους των πολλών: το 80% των συνέδρων του τοπικού τµήµατος του κόµµατος ψήφισε ώστε το κόµµα να υιοθετήσει αναλογική εκπροσώπηση στο εθνικό εκλογικό σύστηµα. Μια πλειοψηφία υποστήριξε την πολιτική κατώτατου µισθού 15 λιρών την ώρα, την απόρριψη της συµφωνίας AUKUS για τα υποβρύχια και ένα πρόγραµµα πράσινων επενδύσεων ύψους πολλών δισεκατοµµυρίων. Ωστόσο εξαιτίας της αναχαίτισης της –εσωκοµµατικής– δηµοκρατίας που πέτυχε ο Στάρµερ µε τη βοήθεια των εργατικών σωµατείων, έχει τη δυνατότητα να τα αγνοήσει όλα αυτά.
Ετσι, υπάρχει ένα κενό στη βρετανική πολιτική. Υπάρχει αυξανόµενη δυσαρέσκεια εναντίον του Τζόνσον η οποία έχει να κάνει µε τις αυξήσεις στους φόρους, τις ελλείψεις στα καύσιµα και τις ελλείψεις σε εργατικά χέρια εξαιτίας του Brexit. Αλλά αυτή η δυσαρέσκεια δεν µπορεί να µεταφραστεί σε ψήφους για το Εργατικό Κόµµα γιατί ακόµη και µετά τις µπροσούρες 14.000 σελίδων και την οµιλία µίας ώρας στο συνέδριο δεν µπορούν να αποφασίσουν τι υποστηρίζει ο Στάρµερ.
Με περισσότερα από 100.000 αριστερά µέλη να φεύγουν από το κόµµα, η αριστερή οµάδα βουλευτών που ήταν πιο κοντά στον Κόρµπιν (ο οποίος παραµένει σε αναστολή από την κοινοβουλευτική οµάδα) έχει χάσει µέρος από τη φυσική της βάση. Η ειρωνεία είναι ότι η παλαιά βάση του Στάρµερ, η µαζική αριστερή σοσιαλδηµοκρατική πτέρυγα, ηγήθηκε στις εξεγέρσεις εναντίον του στο συνέδριο.
Μια και είµαστε στη µέση της πανδηµίας κορονοϊού, σε έλλειψη καυσίµων, σε κρίση της εφοδιαστικής αλυσίδας και µαζικές ελλείψεις εργατικών χεριών, πολλοί άνθρωποι είναι διατεθειµένοι να δώσουν στον Στάρµερ άλλη µια ευκαιρία. Αλλά η ∆εξιά του κόµµατος, που θέλει την εξουσία µε κάθε κόστος και ακόµη κατατάσσει τον Στάρµερ ως «ριζωµένο» στην παράδοση της ριζοσπαστικής κοινωνικής δικαιοσύνης, δεν θα ανεχτεί συνεχιζόµενη αποτυχία. Αν δεν υπάρξει κάποια βελτίωση στις δηµοσκοπήσεις µέχρι τα Χριστούγεννα, περιµένω αµέσως µετά µια αντίδραση από την παραδοσιακή ∆εξιά του κόµµατος.