Σε μια εποχή που οι κοινωνικές δομές είναι περισσότερο απαραίτητες από ποτέ και ευάλωτες ομάδες αγωνιούν να ενταχθούν σε αυτές, δεκάδες εκατομμύρια ευρώ που θα μπορούσαν να ανακουφίσουν φτωχούς τροφίμους του Ασύλου Ανιάτων καταλήγουν στα αζήτητα.
Ο λόγος για κεφάλαιο 10 εκατομμυρίων, που μαζί με τους τόκους υπερβαίνει τα 25 εκατομμύρια, σύμφωνα με υπολογισμούς ειδικών, το οποίο καταλόγισε η Αποκεντρωμένη Διοίκηση στο ίδρυμα βασιζόμενη σε πόρισμα-φωτιά της Οικονομικής Επιθεώρησης.
Το Ασυλο προσέφυγε κατά της απόφασης και το Ελεγκτικό Συνέδριο που δίκασε την υπόθεση πάγωσε την απαίτηση για καταλογισμό επικαλούμενο τυπικούς λόγους. Ζήτησε, δηλαδή, ονομαστική απόδοση της ζημιάς σε συγκεκριμένα μέλη του ΔΣ του σωματείου και όχι στο ΔΣ συνολικά. Κατά της απόφασης του ανώτατου δικαστηρίου ασκήθηκε νέα έφεση. Εξέλιξη που σηματοδοτεί παραμονή του κονδυλίου στον πάγο μέχρι την εκδίκαση της υπόθεσης ή ακόμη χειρότερα την αναπομπή της για περαιτέρω διερεύνηση στην αποδεκατισμένη από προσωπικό Οικονομική Επιθεώρηση.
Θεωρείται αδύνατο όμως για την υποστελεχωμένη υπηρεσία να διενεργήσει σε εύλογο χρονικό διάστημα έρευνα στον ογκωδέστατο φάκελο του κληροδοτήματος Σπέντζα. Εμπειροι επιθεωρητές τονίζουν ότι η εξέταση των στοιχείων από την αρχή συνεπάγεται ότι το ζήτημα πρακτικά πέφτει σε τοίχο και η απόδοση ευθυνών σε ευυπόληπτα μέλη της αθηναϊκής κοινωνίας που συμμετείχαν κατά καιρούς στο ΔΣ του ασύλου και ευθύνονται για την απώλεια των κονδυλίων θα καθυστερήσει πολύ –αν γίνει.
Ταυτόχρονα με τη δικαστική διερεύνηση στα διοικητικά δικαστήρια εκκρεμεί ποινική διαδικασία σε βάρος του Ασύλου για κακουργηματικές πράξεις που, κατά πληροφορίες, έχουν τη ρίζα τους στην υπόθεση της κληρονομιάς Σπέντζα.
Το κληροδότημα Σπέντζα και το ακίνητο της οδού Αθηνάς
Το ακίνητο της οδού Αθηνάς 60, συνολικής επιφάνειας 1.850 τ.μ. (στεγάζεται σουπερμάρκετ) αποτελεί κληροδότημα του Νικόλαου Σπέντζα, ο οποίος απεβίωσε το 1980. Πρόκειται για ακίνητο που η κτηματαγορά χαρακτηρίζει φιλέτο.
Στη μυστική διαθήκη που συνέταξε το 1976, ο κληροδότης προέβλεψε την υποχρέωση του Ασύλου να καταβάλλει το μισό από το μίσθωμα και μέρος του τζίρου του εκάστοτε μισθωτή στους οκτώ ανιψιούς του και το υπόλοιπο να το διαθέτει για τους φιλανθρωπικούς σκοπούς του ιδρύματος. Όμως «από τα στοιχεία του φακέλου προκύπτει ότι ουδέποτε εισέπραξαν τα ποσά αυτά» οι κληροδόχοι, αναφέρει το Ελεγκτικό Συνέδριο στην απόφασή του.
Παράλληλα, οι διοικήσεις του ιδρύματος από το 1980 μέχρι το 2000, οπότε το ενοίκιο αναπροσαρμόστηκε στα προβλεπόμενα από την κτηματαγορά επίπεδα, μίσθωναν το ακίνητο αντί πινακίου φακής. Αποτέλεσμα των ενεργειών αυτών ήταν να επέλθει σοβαρότατη οικονομική ζημιά στην κληρονομιά και στα έσοδα του κράτους. Τα δηλωθέντα μισθώματα που εισέπραττε το σωματείο από το ακίνητο είναι υποπολλαπλάσια εκείνων που έπρεπε να εισπράττει. Κι όχι μόνον αυτό: το Ασυλο δεν τηρούσε καν ειδικό έντοκο τραπεζικό λογαριασμό της υπό εκκαθάριση κληρονομιάς ως όφειλε προκειμένου να κατατίθενται τα εισπραττόμενα ενοίκια.
Τελικά το 2006 η εποπτεύουσα αρχή, δηλαδή η Αποκεντρωμένη Διοίκηση, τοποθετεί νέο εκτελεστή της διαθήκης Σπέντζα.
Το πόρισμα της Οικονομικής Επιθεώρησης
Στον νέο εκτελεστή, σύμφωνα με το πόρισμα, «το Ασυλο Ανιάτων δεν απέδωσε ουδεμία πρόσοδο από την κληρονομιά παρότι είχε νόμιμη υποχρέωση».
Το ίδρυμα, σχολιάζουν επιθεωρητές, αγνόησε τους κληρονόμους, την Υπηρεσία Εθνικών Κληροδοτημάτων και τον γενικό γραμματέα της Περιφέρειας Αττικής καθώς δεν προέβη σε εκτέλεση των διατάξεων της διαθήκης του ευεργέτη Σπέντζα, σε εκκαθάριση της κληρονομιάς και υποβολή λογοδοσίας στον υπουργό Οικονομικών.
Από την πλευρά τους οι κληρονόμοι Σπέντζα έχουν αποδυθεί εδώ και χρόνια σε αγώνα διεκδίκησης του μεριδίου τους που, όπως υποστηρίζουν, υπερβαίνει τα 50 εκατ. ευρώ.
Τον Δεκέμβριο του 2012, έναν μήνα πριν από την εκδίκαση της αγωγής αποζημίωσης, το ΔΣ και η γενική συνέλευση του σωματείου αποφασίζουν να έρθουν σε συμβιβασμό μαζί τους, προτείνοντας ποσό 7 εκατ. ευρώ. Όμως μετά την αναβολή εκδίκασης της υπόθεσης και ενώ οι δύο πλευρές αποδέχτηκαν τον συμβιβασμό, οι συγγενείς Σπέντζα δεν μπόρεσαν, όπως υποστηρίζουν, να επικοινωνήσουν ξανά με τη διοίκηση του Ασύλου!
Τι απαντούν
Η διοίκηση απορρίπτει τους ισχυρισμούς περί αποφυγής επικοινωνίας με τους κληροδόχους:«Ο συμβιβασμός ανακλήθηκε τον Δεκέμβριο του 2013 με απόφαση της γενικής συνέλευσης λόγω των εξελίξεων, δηλαδή της πράξης καταλογισμού, της άσκησης εφέσεως από την πλευρά του Ασύλου και της αναμονής της δικαστικής απόφασης. Κατά συνέπεια η απόφαση συμβιβασμού κατέστη εκ των πραγμάτων ανώφελη για την πραγμάτωση του σκοπού για την οποία ελήφθη». Ωστόσο, όπως δηλώνουν οι κληροδόχοι, κανείς από το Άσυλο δεν μπήκε στον κόπο να τους ενημερώσει για τις νέες αποφάσεις του ιδρύματος.
Σχολιάζοντας, τέλος, το πόρισμα, εκπρόσωποι του ιδρύματος σημειώνουν ότι «αφορά έσοδα που εισέπραξε το Άσυλο με την ιδιότητα του εκτελεστή της διαθήκης από το 1980 μέχρι τις 31-1-2009. Η νέα διοίκηση ανέλαβε από τις 4/4/2012 (σ.σ.: κάποια μέλη συμμετείχαν και σε προηγούμενο ΔΣ) και διευκόλυνε την διενέργεια της επιθεώρησης.
Το ΔΣ ανέθεσε διαχειριστικό έλεγχο για την υπόθεση Σπέντζα και για το σύνολο των οικονομικών του Α.Α. για το διάστημα 1990-2012 σε εταιρεία ορκωτών λογιστών και τα αποτελέσματα διαβιβάσθηκαν στις αρμόδιες αρχές ενώ αναρτήθηκαν και στην ιστοσελίδα μας».
