Η κυβέρνηση αφήνει τα πράγματα ως έχουν, ελπίζοντας στον… χρόνο και στους Αμερικανούς.
Κρίσιμος, όπως όλα δείχνουν, θα είναι ο μήνας που διανύουμε για τα εθνικά μας θέματα, με δεδομένο ότι στις 25 Μαρτίου συγκαλείται η Σύνοδος Κορυφής της ΕΕ με κεντρικό θέμα τα ελληνοτουρκικά. Την ίδια ημέρα στην Αθήνα θα πραγματοποιηθεί, στο πλαίσιο των εορτασμών για τα 200 χρόνια της Ελληνικής Επανάστασης, η στρατιωτική παρέλαση της 25ης Μαρτίου παρόντος του Εμανουέλ Μακρόν, ενώ η Ελλάδα τελεί εν αναμονή της τουρκικής απάντησης για τον 62ο γύρο των διερευνητικών επαφών (συμπληρώνονται φέτος είκοσι χρόνια), ο οποίος είναι προγραμματισμένο να διεξαχθεί στην Αθήνα.
Επί του παρόντος η Άγκυρα ισορροπεί μεταξύ της προσπάθειας να εμφανιστεί μετριοπαθής και υπέρ του διαλόγου για το σύνολο των εξωτερικών της σχέσεων από τη μια και από την άλλη εμφανίζεται να ακολουθεί την άσκηση της διπλωματίας των κανονιοφόρων, ειδικά έναντι της Ελλάδος στο Αιγαίο και στη ΝΑ Μεσόγειο. Από την πλευρά της η Αθήνα για μια ακόμη φορά πορεύεται με βάση τη θέση «αφήνουμε τα πράγματα έτσι όπως είναι αφού ο χρόνος δουλεύει για μας». Στο πλαίσιο αυτής της θέσης υποβάθμισε τις έρευνες του «Τσεζμέ» στην καρδιά του βόρειου Αιγαίου αλλά και την άσκηση του τουρκικού ναυτικού «Γαλάζια πατρίδα».
Ελλάδα, Αίγυπτος, Τουρκία
Είναι προφανές ότι η ελληνική κυβέρνηση πιστεύει ότι η αλλαγή στον Λευκό Οίκο και η εξέλιξη υποθέσεων όπως οι S-400 και η Halkbank θα λειτουργήσουν υπέρ της, ωστόσο το μεγάλο παιχνίδι παίζεται στο ενεργειακό πεδίο στη ΝΑ Μεσόγειο, το οποίο παρασύρει μοιραία και το κυπριακό.
Η Αθήνα ενοχλήθηκε από την πρόσφατη απόφαση της Αιγύπτου να προκηρύξει διαγωνισμό για έρευνα και εκμετάλλευση ενεργειακών πόρων σε περιοχή της ανατολικής Μεσογείου στο σημείο που ένα πεδίο, το οποίο βρίσκεται ανατολικά του 28ου μεσημβρινού, ακολουθεί τα νότια όρια της τουρκικής υφαλοκρηπίδας όπως κοινοποιήθηκαν με ρηματική διακοίνωση στον ΟΗΕ στις 13 Νοεμβρίου 2019, λίγες ημέρες πριν από την υπογραφή του τουρκολιβυκού συμφώνου.
Μάλιστα ο Έλληνας πρωθυπουργός, όπως αποκάλυψε η προεδρία της Αιγύπτου, τηλεφώνησε στον πρόεδρο Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι και συζήτησαν για τις στενές διμερείς σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών σε διάφορους τομείς, ιδίως για τη συνεργασία στον τομέα της ενέργειας στην ανατολική Μεσόγειο.
Σε αυτή την τηλεφωνική επικοινωνία του Έλληνα πρωθυπουργού με τον Αιγύπτιο πρόεδρο αποφασίστηκε να μεταβεί αύριο Δευτέρα ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας στο Κάιρο για συνομιλίες.
Η Άγκυρα πάντως –διά του Τσαβούσογλου– σχεδόν πανηγύρισε, θεωρώντας ότι οι αιγυπτιακές θέσεις επιβεβαιώνουν τις τουρκικές και συνιστούν άνοιγμα της Αιγύπτου προς αυτήν.
Η ματιά του Ισραήλ
Ωστόσο η ισραηλινή εφημερίδα «Jerusalem Post» δίνει μια διαφορετική εκδοχή γράφοντας ότι «η Τουρκία έχει επινοήσει έναν νέο φαντασιακό συμβιβασμό –αυτήν τη φορά με την Αίγυπτο– μετά την αποτυχημένη της προσπάθεια να φτιάξει ένα ανάλογο στόρι με το Ισραήλ την περασμένη χρονιά» και συνεχίζει: «Δεν υπάρχει καμία απόδειξη ότι η Άγκυρα και το Κάιρο θα μπορούσαν να υπογράψουν μια τέτοια συμφωνία – και θα ήταν παράξενο για την Αίγυπτο να αντιστρέψει μια πολύχρονη πολιτική συμπόρευσης με την Ελλάδα και την Κύπρο για να εμπλακεί σε μια συμφωνία που βλάπτει και την Κύπρο και την Ελλάδα».
Στην Αλεξανδρούπολη
Η αλήθεια είναι ότι την ίδια ώρα η Αίγυπτος ανακοίνωνε και τη συμφωνία της με το Ισραήλ για τη μεταφορά φυσικού αερίου μέσω αγωγού από το κοίτασμα «Λεβιάθαν» στο Ισραήλ σε δύο σταθμούς στην Αίγυπτο, απ’ όπου και θα πραγματοποιούνται οι εξαγωγές προς την Ευρώπη σε μορφή υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG). Κάτι τέτοιο φυσικά απομακρύνει την τουρκική επιδίωξη το αέριο αυτό να μεταφερθεί στις ευρωπαϊκές αγορές μέσω των εδαφών της και παράλληλα φωτογραφίζει για κάποιους ένα εναλλακτικό και στον EastMed σχέδιο μεταφοράς, ενδεχομένως και μέσω της Λιβύης σε μορφή LNG στην Αλεξανδρούπολη και μέσω του συνδετήριου αγωγού Ελλάδας – Βουλγαρίας στις ευρωπαϊκές αγορές.
Για κάποιους η δεύτερη «απόβαση» των Αμερικανών στο λιμάνι της Αλεξανδρούπολης, μετά την υπογραφή και επικύρωση του τροποποιητικού πρωτοκόλλου της Συμφωνίας Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας μεταξύ Ελλάδας και ΗΠΑ, φωτογραφίζει αυτή την εξέλιξη λειτουργώντας ως γενική πρόβα για τον στρατιωτικό βραχίονα που θα αναλάβει την προστασία της συγκεκριμένης όδευσης του φυσικού αερίου της ΝΑ Μεσογείου.
Είναι εξίσου προφανές ότι τα εν λόγω σχέδια περιλαμβάνουν και την επίλυση του κυπριακού, μέσω της οποίας θα λάβει και η Τουρκία το μερίδιό της από τα κυπριακά κοιτάσματα. Την Παρασκευή βρέθηκε στην Κύπρο ο ύπατος εκπρόσωπος Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας της ΕΕ Ζοζέπ Μπορέλ και συναντήθηκε με τον πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκο Αναστασιάδη.
Γρήγορες ανακατατάξεις
Την ίδια ώρα όλοι οι αναλυτές επισημαίνουν ότι οι εξελίξεις, λόγω των διαφοροποιήσεων του αμερικανικού παράγοντα στη Μέση Ανατολή, θα είναι καταιγιστικές το επόμενο χρονικό διάστημα. Η αλλαγή στάσης των ΗΠΑ απέναντι στη Σαουδική Αραβία, η ισορροπία τρόμου με το Ιράν, ακόμη και οι σχέσεις με το Ισραήλ και τον Μπενιαμίν Νετανιάχου, ο οποίος βρίσκεται σε προεκλογική περίοδο, και η σκληρή στάση έναντι της Τουρκίας τόσο για την υπόθεση των S-400 όσο και για την τουρκική τράπεζα Halkbank δείχνουν ότι βρισκόμαστε σε μεταβατικό στάδιο, στο οποίο διαμορφώνονται οι συμμαχίες και τα δεδομένα που θα καθορίσουν τις εξελίξεις τα επόμενα χρόνια.
Γι’ αυτό και υπάρχει μια μερίδα αναλυτών και διπλωματών στην ημεδαπή η οποία υποστηρίζει ότι το δόγμα της ακινησίας δεν ευνοεί και έχει έρθει η ώρα να περάσουμε σε πιο επιθετική (όσον αφορά τους στόχους) εξωτερική πολιτική.