Την ίδια ώρα ο Μητσοτάκης ποντάρει στην… αύξηση των αποταμιεύσεων για την επανεκκίνηση της οικονομίας
Μοιάζει με ανέκδοτο που λέγεται σε χαλαρές στιγμές, αλλά είναι επίσημες κυβερνητικές δηλώσεις. Σύμφωνα λοιπόν με τον Κυριάκο Μητσοτάκη και τον καθ’ ύλην αρμόδιο υπουργό Οικονομικών Θόδωρο Σκυλακάκη, αυτό που θα μας σώσει μετά το πέρας της πανδημίας είναι η υπερβάλλουσα κατανάλωση.
«Ο κόσμος νομίζω ότι θα έχει διάθεση, να το πω απλά, να ξοδέψει ενδεχομένως περισσότερα χρήματα, να κάνει αγορές, να αγοράσει προϊόντα και υπηρεσίες που δεν μπόρεσε να αγοράσει τώρα» ανέφερε σε πρόσφατη τηλεοπτική του συνέντευξη ο Κυρ. Μητσοτάκης, αποκαλύπτοντας τους κυβερνητικούς σχεδιασμούς που αν μη τι άλλο στερούνται σοβαρότητας. Ο πρωθυπουργός της χώρας ελπίζει (προφανώς ελλείψει σχεδίου) ότι οι έγκλειστοι Ελληνες θα μετατραπούν σε αδηφάγα καταναλωτικά όντα που θα ξεχυθούν στα μαγαζιά ώστε να καλύψουν με καταναλωτικά είδη τα ψυχολογικά προβλήματα που τους προκάλεσε ο εγκλεισμός.
Πλανώνται πλάνην οικτράν για… το καύσιμο
Από πού προκύπτει όμως αυτή η «ανέμελη» κυβερνητική αισιοδοξία; Αυτοί που έχουν τις τύχες της χώρας στα χέρια τους βλέπουν ότι η επανεκκίνηση της ελληνικής οικονομίας θα περάσει μέσα από τα σχεδόν 20 δισ. ευρώ που είναι η αύξηση της αποταμίευσης του ιδιωτικού τομέα. Θεωρούν ότι το ποσό αυτό θα αποτελέσει το καύσιμο για την εκκίνηση της σβηστής μηχανής της πραγματικής οικονομίας… Αυτό που είναι βέβαιο είναι ότι η χάραξη στρατηγικής που στηρίζεται σε τέτοιες θεωρήσεις θα οδηγήσει στον όλεθρο.
Πράγματι υφίσταται αύξηση των καταθέσεων του ιδιωτικού τομέα (επιχειρήσεις και νοικοκυριά). Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, οι καταθέσεις του ιδιωτικού τομέα αυξήθηκαν το 2020 κατά 19,893 δισ. ευρώ.
Από την άλλη, σύμφωνα με τους ερευνητές της Alpha Bank:
• Το α΄ εννεάμηνο του 2020 το ακαθάριστο διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών και των ιδιωτικών μη κερδοσκοπικών ιδρυμάτων μειώθηκε κατά 1,1% (ΕΛΣΤΑΤ).
• Το α΄ εννεάμηνο του 2020 η τελική καταναλωτική δαπάνη των νοικοκυριών μειώθηκε σημαντικά περισσότερο, κατά 5,4%.
• Οι περισσότερες νέες καταθέσεις συγκεντρώθηκαν από νοικοκυριά υψηλών εισοδηματικών κλιμακίων, τα οποία «χαρακτηρίζονται από μικρότερη, οριακή ροπή προς κατανάλωση».
Ωστόσο η Ελλάδα βρίσκεται στη δεύτερη θέση μεταξύ των 27 χωρών της Ευρωπαϊκής Ενωσης με κριτήριο το ποσοστό των νοικοκυριών που αντιμετωπίζουν μεγάλες ή πολύ μεγάλες οικονομικές δυσκολίες στη διάρκεια της επιδημίας (39%), σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Ιδρυμα για τη Βελτίωση των Συνθηκών Διαβίωσης και Εργασίας.
Επίσης το δεύτερο τρίμηνο του 2020 καταγράφηκε κατακόρυφη αύξηση των καταναλωτών που ανησυχούν για αύξηση της ανεργίας, όταν το ποσοστό ήταν μόλις 5,1% το β’ τρίμηνο του 2019 και πλέον φτάνει στο 70,6%. Ποσοστό που διατηρήθηκε και στο δεύτερο lockdown (65,7%).
Για ποια έκρηξη κατανάλωσης μιλάμε;
Αν ανατρέξουμε στην ψυχολογία, θα δούμε ότι οι λόγοι που κάποιος αποταμιεύει ή όχι είναι συμπεριφορικοί/ψυχολογικοί. Ενας από τους λόγους που οι άνθρωποι δεν αποταμιεύουν είναι ότι είναι προσκολλημένοι στην ψευδαίσθηση ότι τα πράγματα θα βελτιωθούν. Το σφάλμα αυτό ονομάζεται στη διεθνή βιβλιογραφία λανθασμένη αισιοδοξία (false optimism).
Στην Ελλάδα της κρίσης βέβαια ελάχιστοι –αν όχι ουδείς– μπορεί να είναι έστω και λάθρα αισιόδοξοι για την πορεία της ελληνικής οικονομίας. Για να πετύχει η μετάλλαξη των… εγκλείστων σε αδηφάγα καταναλωτικά όντα θα πρέπει να πειστούν ότι η οικονομία πορεύεται σε ασφαλή ύδατα.
Οταν λοιπόν το 70% των Ελλήνων ανησυχεί για την αύξηση της ανεργίας πώς θα συντελεστεί η αποσυμπίεση του ελατηρίου της κατανάλωσης για να εκκινήσει η μηχανή της πραγματικής οικονομίας; Αλλωστε η αποταμίευση προήλθε από τους λίγους οι οποίοι δεν καταναλώνουν…
