Απάντηση έδωσε η Κομισιόν δια του αρμόδιου Επιτρόπου για θέματα της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Γειτονίας και τις Διαπραγματεύσεις για τη Διεύρυνση, Γιοχάνες Χαν, στην ερώτηση του Αντιπροέδρου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και επικεφαλής της Ευρωομάδας του ΣΥΡΙΖΑ Δημ. Παπαδημούλη, σχετικά με την ανάγνωση του Κορανίου και την τέλεση προσευχής εντός της Αγίας Σοφίας.
Ο Δημ. Παπαδημούλης επισημαίνει προς την Κομισιόν ότι «η Τουρκία προσβάλλει μνημεία παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς», όπως η Αγία Σοφία, που έχει χαρακτηριστεί ως τέτοιο από την UNESCO. Ο ευρωβουλευτής καταγγέλλει ότι η κυβέρνηση της Τουρκίας προσπαθεί «να θέσει τη θρησκεία στην υπηρεσία των πολιτικών της επιδιώξεων, παραχαράσσοντας την ιστορία και τορπιλίζοντας τον διάλογο και τη συνεργασία, δεν αποτελούν θετική εξέλιξη σε μια ήδη ταραγμένη πολιτικά, οικονομικά και γεωπολιτικά περιοχή».
Στην απάντησή του ο Επίτροπος Χαν αναγνωρίζει «τις αντιδράσεις που προκαλεί η αμφιλεγόμενη χρήση της Αγίας Σοφίας για την πραγματοποίηση θρησκευτικών τελετών», υπενθυμίζοντας τα σχετικά συμπεράσματα έκθεσής της για την Τουρκία του 2016. Μάλιστα, αναφέρει και έκθεσή της του 2015, σύμφωνα με την οποία «οι αναφορές που είχαν γίνει στο παρελθόν σχετικά με την πιθανή μετατροπή της Αγίας Σοφίας στην Κωνσταντινούπολη σε τζαμί αποτέλεσαν αντικείμενο αντιπαραθέσεων».
Στην ερώτηση του Δημ. Παπαδημούλη για το «σε ποιες ενέργειες σκοπεύει να προβεί για την προστασία του πολιτιστικού χαρακτήρα και της οικουμενικότητας του μνημείου της Αγίας Σοφίας», αλλά και για το αν «αναγνωρίζει ότι τέτοιες κινήσεις προσβάλλουν τις προσπάθειες διαθρησκευτικού διαλόγου και πλήττουν την ασφάλεια και τη σταθερότητα, ιδιαίτερα στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου» η Κομισιόν δια του εκπροσώπου της απαντά πως «η ΕΕ είναι προσηλωμένη στην ανάπτυξη πνεύματος πολυδεκτικής ανεκτικότητας, τόσο στην ΕΕ όσο και στις υποψήφιες για προσχώρηση στην ΕΕ χώρες», αποφεύγοντας ωστόσο να προκρίνει σγκεκριμένες δράσεις από πλευράς της.
Ο αρμόδιος Επίτροπος Γιοχάνες Χαν σημειώνει ότι «η ιστορία έχει επανειλημμένα αποδείξει ότι η έλλειψη ευαισθησίας ως προς τα θέματα της θρησκείας και του πολιτισμού έχει τη δύναμη να διαταράξει την ασφάλεια και τη σταθερότητα». Και καταλήγει λέγοντας πως «η ΕΕ ενθαρρύνει και στηρίζει τον διαθρησκευτικό διάλογο, με στόχο να διευρυνθούν η αμοιβαία κατανόηση και σεβασμός».
Σημειώνεται ότι αναλογες ερωτήσεις για το ίδιο θέμα είχαν υποβάλει και οι ευρωβουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, Κώστας Χρυσόγονος, και της Νέας Δημοκρατίας, Ελίζα Βόζεμπεργκ.
Ακολουθούν οι πλήρεις ερώτηση και απάντηση:
Ερώτηση με αίτημα γραπτής απάντησης προς την Επιτροπή
Θέμα: Η Τουρκία προσβάλλει μνημεία παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς
Η διεθνής κοινότητα καταδίκασε την ανάγνωση του Κορανίου και την τέλεση προσευχής εντός της Αγίας Σοφίας, η οποία έχει χαρακτηριστεί μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς από την UNESCO.
Η τουρκική κυβέρνηση προβαίνει για ακόμη μια φορά σε ενέργειες που προσβάλλουν τη διεθνή κοινότητα, το θρησκευτικό συναίσθημα και το αίσθημα σεβασμού και μνήμης της παγκόσμιας ιστορίας.
Η προσπάθεια της τουρκικής κυβέρνησης να θέσει τη θρησκεία στην υπηρεσία των πολιτικών της επιδιώξεων, παραχαράσσοντας την ιστορία και τορπιλίζοντας τον διάλογο και τη συνεργασία, δεν αποτελούν θετική εξέλιξη σε μια ήδη ταραγμένη πολιτικά, οικονομικά και γεωπολιτικά περιοχή.
Κατόπιν τούτων, ερωτάται η Επιτροπή:
1. Σε ποιες ενέργειες σκοπεύει να προβεί για την προστασία του πολιτιστικού χαρακτήρα και της οικουμενικότητας του μνημείου της Αγίας Σοφίας;
2. Αναγνωρίζει ότι τέτοιες κινήσεις προσβάλλουν τις προσπάθειες διαθρησκευτικού διαλόγου και πλήττουν την ασφάλεια και τη σταθερότητα, ιδιαίτερα στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου;
Απάντηση του κ. Hahn εξ ονόματος της Επιτροπής (18.9.2017)
Η Επιτροπή επισημαίνει στην έκθεσή της του 2016 για την Τουρκία τις αντιδράσεις που προκαλεί η αμφιλεγόμενη χρήση της Αγίας Σοφίας, μουσείου που έχει χαρακτηριστεί παγκόσμιο μνημείο πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO, για την πραγματοποίηση θρησκευτικών τελετών. Ήδη στην έκθεσή της του 2015 για την Τουρκία , η Επιτροπή τόνιζε ότι οι αναφορές που είχαν γίνει στο παρελθόν σχετικά με την πιθανή μετατροπή της Αγίας Σοφίας στην Κωνσταντινούπολη σε τζαμί αποτέλεσαν αντικείμενο αντιπαραθέσεων.
Η ΕΕ είναι προσηλωμένη στην ανάπτυξη πνεύματος πολυδεκτικής ανεκτικότητας, τόσο στην ΕΕ όσο και στις υποψήφιες για προσχώρηση στην ΕΕ χώρες. Η ιστορία έχει επανειλημμένα αποδείξει ότι η έλλειψη ευαισθησίας ως προς τα θέματα της θρησκείας και του πολιτισμού έχει τη δύναμη να διαταράξει την ασφάλεια και τη σταθερότητα. Στο πλαίσιο αυτό, η ΕΕ ενθαρρύνει και στηρίζει τον διαθρησκευτικό διάλογο, με στόχο να διευρυνθούν η αμοιβαία κατανόηση και σεβασμός.