Οι «Αρχαιολογικοί Διάλογοι» αποτελούν μια δυναμική συλλογικότητα που τα τελευταία χρόνια επιχειρεί να εξετάσει το ρόλο και τη σημασία της αρχαιότητας και των αρχαιοτήτων στο κοινωνικό πεδίο, με άξονα τη διεπιστημονικότητα και τη συνεργασία με ποικίλους επιστημονικούς κλάδους.
Μετά από τρεις συναντήσεις (Αθήνα 2015, Μυτιλήνη 2016, Ιωάννινα 2017), οι Αρχαιολογικοί Διάλογοι επιστρέφουν στην Αθήνα, με θεματικό άξονα «Πόλεις/Αστικό τοπίο», και καλούν στην επόμενη συνάντηση που θα γίνει από την 31η Μαΐου μέχρι την 3η Ιουνίου 2018.
Η προθεσμία για την υποβολή προτάσεων για θεματικές συνεδρίες, στρογγυλά τραπέζια, εργαστήρια και άλλες δράσεις παρατείνεται μέχρι τις 5 Φεβρουάριου 2018. Περιμένουμε τις προτάσεις σας στην ηλεκτρονική διεύθυνση arch.dial.2018@gmail.com
Περισσότερο από ένα συμβατικό συνέδριο, οι Διάλογοι συνιστούν ένα κριτικό θεσμό αναστοχασμού, θεωρίας και πράξης, ανοικτό όχι μόνο στους αρχαιολόγους αλλά και σε ειδικούς και μη από άλλους χώρους: ανθρωπολόγους και άλλους κοινωνικούς επιστήμονες, ιστορικούς, ιστορικούς της τέχνης, μουσειολόγους, αρχιτέκτονες, ιστορικούς της λογοτεχνίας, εικαστικούς και άλλους καλλιτέχνες, κινηματογραφιστές, κινήματα και συλλογικότητες που παρεμβαίνουν στην πόλη, αλλά και όποιον/α θέλει να συμμετέχει σε μια ποικιλία σχετικών δράσεων. Η διοργάνωση φιλοδοξεί να συμπεριλάβει θεματικές συνεδρίες, ανοικτές συζητήσεις, εκθέσεις, καλλιτεχνικές εγκαταστάσεις, δρώμενα και προβολές, ενώ προσβλέπει και στην ενεργό συμμετοχή φοιτητών και νέων επιστημόνων, πέρα από παγιωμένες ιεραρχίες και στεγανά.
Ενδεικτικές θεματικές που απασχόλησαν τους συμμετέχοντες στους Διαλόγους της Αθήνας (2015), της Μυτιλήνης (2016) και των Ιωαννίνων (2017) ήταν οι χρήσεις της αρχαιότητας στο παρόν, οι σχέσεις ανάμεσα στην αρχαιολογία και τη σύγχρονη τέχνη, την ψυχανάλυση και τη λογοτεχνία, ζητήματα εκπαίδευσης, επιτέλεσης, διαχείρισης και συνδιαχείρισης της πολιτιστικής κληρονομιάς, οι εξελίξεις στο πεδίο της αρχαιολογικής θεωρίας, οι έννοιες του χώρου, του χρόνου και της κοινωνικής ταυτότητας στην αρχαιολογική έρευνα, η κριτική ιστορία και πολιτική οικονομία της αρχαιολογικής και μουσειακής πρακτικής, αρχαιολογία και μετανάστευση, οι εθνογραφικές προσεγγίσεις του υλικού πολιτισμού.
Το θέμα «Πόλεις/Αστικό τοπίο», βασικό πεδίο έρευνας της αρχαιολογίας, της αρχιτεκτονικής και της πολεοδομίας, της ιστορίας, της ανθρωπολογίας και των κοινωνικών επιστημών, της τέχνης και της ιστορίας της, συνδέει διαφορετικά γνωστικά πεδία, επιστήμονες, καλλιτέχνες και κοινωνικά κινήματα, καλώντας σε διεπιστημονική μελέτη, κριτικό σχολιασμό και διαρκή κοινωνική παρέμβαση.
Η χωρική συνύπαρξη των ανθρώπων στο περιβάλλον της πόλης, μια διαχρονική και ταυτόχρονα δυναμική διαδικασία, μπορεί να προσθέσει πολυάριθμες ερμηνείες στο πεδίο της ανάγνωσης του υλικού πολιτισμού. Η πόλη, αναπόσπαστα συνυφασμένη με την ιστορία, την οικονομία, την ιδεολογία, τις κοινωνικές συγκρούσεις, τόπος πολυπληθούς κατοίκησης και οικιστικής επέκτασης αλλά και σημείο περάσματος και προσωρινής στάσης πληθυσμιακών ομάδων, καταγράφει μνήμες και σιωπές μέσα από τους υλικούς μετασχηματισμούς του τοπίου. Η ιστορική διαδρομή μια πόλης, όπως εγγράφεται στα υλικά κατάλοιπα, στην συλλογική μνήμη και την κοινωνική ταυτότητα των κατοίκων της, μπορεί να θέσει ζωτικά ερωτήματα πάνω στην ίδια τη διαχείριση του αστικού περιβάλλοντος στο παρόν αλλά και στην ανθρώπινη εμπειρία που πραγματώνεται μέσα σε αυτό. Εκτός από την υλική διάσταση του αστικού χώρου, οι προσωπικές μαρτυρίες και οι προφορικές ιστορίες που διατυπώνονται σε σχέση με αυτόν, μετατρέπουν τις πόλεις σε αφηγηματικά περιβάλλοντα, τα οποία με τη συνεργασία διαφόρων γνωστικών πεδίων θα γίνουν αντικείμενο μελέτης των ΑΔ 2018.
Δεδομένου του βασικού σκοπού της διοργάνωσης, που παραμένει η διερεύνηση της σημασίας και του κοινωνικού ρόλου της αρχαιότητας, των αρχαιοτήτων και εν γένει της πολιτιστικής κληρονομιάς – αλλά και των σχετικών επιστημονικών πρακτικών – στο παρόν, η θεματική των ΑΔ 2018 «Πόλεις/Αστικό τοπίο» θέτει στις ανθρωπιστικές επιστήμες ερευνητικές κατηγορίες πέρα από αυτές που αξιοποιήθηκαν στους προηγούμενους Διαλόγους. Ενδεικτικές περιοχές περιλαμβάνουν τα παρακάτω: Νέες πόλεις πάνω σε παλιές: ζητήματα διαχείρισης της μνήμης, πόλη και μετασχηματισμοί στο χρόνο, αποτυπώσεις/εγχαράξεις της μνήμης στην πόλη, τόποι ιστορικής μνήμης/ιστορικοί περίπατοι, επανάχρηση μνημείων στο αστικό τοπίο, αρχαιολογικοί χώροι εντός αστικών περιοχών (προγράμματα διαχείρισης, ενοποιήσεις κοκ), αρχαιότητες και κινήματα πόλης, μουσεία πόλεων, παλαιοί και σημερινοί «άλλοι» στην ίδια πόλη, η πόλη ως πεδίο κοινωνικών συγκρούσεων, τα πολλαπλά κοινωνικά πρόσωπα της πόλης, η ποικιλομορφία του αστικού περιβάλλοντος στη διαχρονία, εγκατάλειψη ≠ αξιοποίηση εγκαταστάσεων/γειτονιών, εξευγενισμός (gentrification) αστικών περιοχών: οικονομικά συμφέροντα και χειραγώγηση αρχιτεκτονικού περιβάλλοντος, δομημένοι και αδόμητοι χώροι (αστικά κενά), η πόλη ως αφηγηματικό περιβάλλον στην τέχνη και τη λογοτεχνία, προφορική ιστορία και αστικό περιβάλλον.
Η Συντονιστική Ομάδα των Αρχαιολογικών Διαλόγων και η Οργανωτική Επιτροπή της συνάντησης του 2018 στην Αθήνα καλούν τους ενδιαφερόμενους να καταθέσουν προτάσεις για θεματικές συνεδρίες, στρογγυλά τραπέζια, εργαστήρια και άλλες δράσεις, που θα συγκροτήσουν τον τέταρτο διάλογο ανταλλαγής, ιδεών, απόψεων και εμπειριών, με θέμα τις πόλεις μέσα στις οποίες ζούμε, την εξωτερική τους μορφή και το κοινωνικό τους πρόσωπο. Οι προτάσεις, με μια περίληψη 300 λέξεων, πρέπει να σταλούν, μέχρι τις 21 Ιανουαρίου 2018 στην ηλεκτρονική διεύθυνση arch.dial.2018@gmail.com