Εικόνες ντροπής εκτυλίχθηκαν τις τελευταίες ημέρες στο Ηράκλειο της Κρήτης, καθώς περίπου 70 πρόσφυγες, πολλοί εκ των οποίων είχαν δηλώσει ότι σκοπεύουν να καταθέσουν αίτηση ασύλου, με αδιαφανείς διαδικασίες και μεθοδεύσεις -όπως καταγγέλλεται- στάλθηκαν εν τέλει σε προαναχωρησιακό κέντρο στην Κω.
Συγκεκριμένα, όπως αναφέρεται σε ανακοίνωση της Πρωτοβουλίας Ηρακλείου για τους Πρόσφυγες και Μετανάστες, εκπρόσωπος της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ ενημέρωσε ομάδα 70 προσφύγων που έφτασαν στο Ηράκλειο την Πέμπτη 7 Σεπτεμβρίου για τη διαδικασία ασύλου, «και σε πρώτη φάση εκδήλωσαν ενδιαφέρον 18 από αυτούς. Το νούμερο μεγάλωσε σταδιακά με τους ενδιαφερόμενους να ξεπερνάν τους 24.»
«Η εκπρόσωπος ενημέρωσε με τη σειρά της την Αστυνομία για να προχωρήσει εκείνη ως όφειλε τη διαδικασία και να κληθεί το Περιφερειακό Γραφείο Ασύλου Κρήτης να καταγράψει τους αιτούντες. Επίσης η εκπρόσωπος της Ύπατης ενημέρωσε την Αναπτυξιακή Ηρακλείου που είναι ο φορέας υλοποίησης του προγράμματος Στέγασης Αιτούντων Άσυλο στην Κρήτη της Ύπατης, και η τελευταία εξόπλισε αμέσως διαμερίσματα του προγράμματος ώστε οι αιτούντες να μπουν κατευθείαν σε αυτά άμα τη απελευθέρωσή τους από το χώρο του Ο.Λ.Η. Ενώ λοιπόν ετοιμάστηκαν άμεσα τα σπίτια, δεν είχε προχωρήσει καθόλου η έκδοση των υπηρεσιακών σημειωμάτων, αλλά ούτε και η ενημέρωση του τοπικού εν λειτουργία γραφείου ασύλου.
»Και φτάνουμε ημέρα Τρίτη 12/9 μεσημέρι, που παρά τις διαβεβαιώσεις, οι 70 περίπου πρόσφυγες που κρατούνταν σε αίθουσα του Οργανισμού Λιμένος Ηρακλείου, υπέγραψαν ουσιαστικά την απέλασή τους. Η Αστυνομία προχώρησε στην επίδοση των εγγράφων ζητώντας από πιστοποιημένο διερμηνέα να είναι παρών στο χώρο χωρίς όμως να του επιτραπεί να δει και να μεταφράσει τα υπηρεσιακά σημειώματα όπως ο νόμος ρητά ορίζει. Ο μεταφραστής αρνήθηκε και αποχώρησε από το χώρο. Έπειτα η Αστυνομία έφερε στο χώρο δικό της διερμηνέα, ο οποίος όμως, ούτε πιστοποιημένος είναι, ούτε ελληνικά μπορεί να διαβάσει και του ζήτησαν να κάνει το ίδιο: να τα επιδώσει η Αστυνομία στους πρόσφυγες παρουσία του «μεταφραστή» χωρίς να τους πει τι είναι τα χαρτιά (δεν μπορούσε να ξέρει έτσι κι αλλιώς) Οι πρόσφυγες λοιπόν υπέγραψαν την επίδοση των υπηρεσιακών σημειωμάτων χωρίς να γνωρίζουν τι αναφέρεται σε αυτά.
»Πληροφορήσαμε την Ύπατη και δικηγόρους του Δ.Σ.Η. οι οποίοι προσπάθησαν εκ νέου να ενημερώσουν τους πρόσφυγες για τα χαρτιά που υπέγραψαν και για τη δυνατότητα ασύλου (πάλι, με το νέο δεδομένο, αυτό της 6μηνης κράτησης και απέλασης) κάτι που με άνωθεν εντολές απαγορεύτηκε, μιας και δεν επέτρεψαν οι αστυνομικοί την είσοδο σε κανέναν στο χώρο κράτησης. Μετά κόπων και βασάνων άφησαν την εκπρόσωπο της Ύπατης να μπει με διερμηνέα μετά από μία και πλέον ώρα και πολλά τηλεφωνήματα.
Πρόσφυγας ζήτησε να μιλήσει σε δικηγόρο υποδεικνύοντας στην Αστυνομία έναν από τους παρόντες του Δικηγορικού Συλλόγου Ηρακλείου και δηλώνοντας φωναχτά την πρόθεσή του να κάνει αίτηση ασύλου αλλά δεν κατάφερε απολύτως τίποτα. Γνωρίζαμε ότι υπήρχε πλοίο (το επιβεβαίωσε η ακτοπλοϊκή εταιρεία ΑΝΕΚ) που θα οδηγούσε τους ανθρώπους -χωρίς καμία ενημέρωση ουσιαστικά για το πού θα πάνε- σε προαναχωρησιακό κέντρο στην Κω.»
Αποτέλεσμα όλων των παραπάνω, σύμφωνα με την Πρωτοβουλία Αλληλεγγύης:
– Κρατήθηκαν οι άνθρωποι σε χώρο ακατάλληλο, που δεν πληροί κανόνες υγιεινής και ασφάλειας των ίδιων και των παιδιών τους. Ενδεικτικά αναφέρουμε πως δεν υπάρχουν ντουζιέρες σε αυτό το χώρο, ότι είχαν πλημμυρίσει οι τουαλέτες, ότι παρουσίασαν συμπτώματα γαστρεντερίτιδας ενώ στην αρχή οι πρόσφυγες ήταν υγιείς και ότι 3 μωρά εμφάνισαν τσιμπήματα που πιθανά να ήταν από ψύλλους, μάλλον από τα στρώματα που υπήρχαν χύμα στο χώρο.
– Οδηγήθηκαν σε 6 μήνες αναγκαστικής κράτησης σε κέντρο κράτησης (ουσιαστικά, αυτό είναι τα προαναχωρησιακά κέντρα) και απέλαση, χωρίς καμία ενημέρωση των ίδιων και χωρίς τη δυνατότητα ενστάσεων και προσφυγών κατά της απόφασης (όπως ορίζει ο νόμος)αφού απαγορεύτηκε στους δικηγόρους να μπουν και τα χαράματα πια οι πρόσφυγες έφυγαν. Απαγορεύτηκε από την Αστυνομία η επικοινωνία τους με δικηγόρους για την ενημέρωση των δικαιωμάτων τους, αν και τη ζήτησαν. Παρακωλύθηκε επίσης η παρουσία της εκπροσώπου της Ύπατης Αρμοστείας για την ενημέρωσή τους και την άσκηση των δικαιωμάτων τους (μία ώρα περίμενε να της επιτραπεί η είσοδος).
– Ανάμεσα στους αιτούντες άσυλο υπάρχει 30χρονη με θρομβοκυττάρωση που έχει χάσει την όρασή της από το αριστερό μάτι και που μετέβη 2 ή 3 φορές στα εφημερεύοντα όπου έχασε τον ιατρικό της φάκελο τον οποίο είχε μαζί της σε όλο το ταξίδι (κάποιος ένστολος ζήτησε και τον πήρε, τόσο η Αστυνομία όσο και το Λιμενικό το αρνούνται), μια μητέρα 4 παιδιών που λιποθυμούσε συνέχεια και κάποιες οικογένειες ακόμα με ανήλικα παιδιά.
– Το πρωί της Τετάρτης 13/9 οι άντρες, χωρίς να προβάλουν την παραμικρή αντίσταση, οδηγήθηκαν με χειροπέδες στο πλοίο μπροστά στα έκπληκτα μάτια τουριστών. Τα παιδιά τους που απέμειναν στο χώρο με τις μαμάδες μέχρι να γυρίσει η κλούβα από το λιμάνι, έβαλαν τα κλάματα. Όλη η διαδικασία έγινε και πάλι απουσία διερμηνέα.
Οι αλληλέγγυοι απαντούν στους ισχυρισμούς των τοπικών αρχών τα εξής:
«Αν ο λόγος που εστάλησαν άρον άρον στην Κω οι πρόσφυγες ήταν οι μη κατάλληλες συνθήκες του χώρου του Ο.Λ.Η, γιατί οι φορείς δεν τους μετέφεραν αλλού; Τι έκαναν σε αυτές τις περιβόητες συσκέψεις τα τελευταία δύο χρόνια, όπου όλοι δήλωναν πανέτοιμοι;
Αν το πρόβλημα ήταν οι συνθήκες υγιεινής γιατί ουδείς «αρμόδιος» δεν φάνηκε επί 6 μέρες ώστε να πράξει τα δέοντα; Αν κόπτονταν όλοι για την υγεία αυτών των ανθρώπων και η μοναδική απάντηση ήταν το κέντρο κράτησης (ουσιαστικά) της Κω, γιατί τα υπηρεσιακά σημειώματα των προσφύγων έχουν ημερομηνία 10/9 και όχι 12/9 που τους επιδόθηκαν;
Ποιος ο λόγος της κωλυσιεργίας;
Ποιο άρθρο ποιού νόμου ορίζει πως τα «τυπικά σημειώματα» μπορούν να επιδοθούν αμετάφραστα, χωρίς διερμηνέα; Γιατί να μην έκαναν όσοι επιθυμούσαν εδώ την αίτηση ασύλου αφού η Υπηρεσία Ασύλου και ενήμερη ήταν και πρόθυμη και πολύ λιγότερο «φορτωμένη» φακέλους από άλλα Περιφερειακά Γραφεία, παρά σε ένα προαναχωρησιακό κέντρο όπου η παρουσία δικηγόρου γνωρίζουμε όλοι και όλες πως είναι απίθανη λόγω απαγόρευσης εισόδου;
Οι φορείς θέλουν τους πρόσφυγες κάθε φορά που θυμούνται την περίφημη «κρητική φιλοξενία», αλλά αν τάχα μου απειληθούν τα εκατομμύρια τουριστών από μια χούφτα ανθρώπους, αυτομάτως τα δικαιώματά τους γίνονται λάστιχο;
Ο εμπαιγμός επιτέλους ας σταματήσει εδώ! Δεν πείθουν κανέναν και το ξέρουν!»