Βρεθήκαμε στην πρόβα του Αργύρη Ξάφη για τον μονόλογο «Το πιο όμορφο σώμα που έχει βρεθεί ποτέ σε αυτό το μέρος» που ανεβαίνει στο θέατρο Θησείον
Οταν έφτασα στο θέατρο Θησείον ο Αργύρης Ξάφης με τη σκηνοθέτρια Ζωή Ξανθοπούλου δοκίμαζαν τη μουσική της παράστασης με τον Φώτη Σιώτα. Η πρόβα θα άρχιζε σε λίγη ώρα και έτσι είχαμε την ευκαιρία να κάνουμε μια κουβέντα για το έργο του Ζουζέπ Μαρία Μιρό «Το πιο όμορφο σώμα που έχει βρεθεί ποτέ σε αυτό το μέρος», που κάνει πρεμιέρα στις 22 Μαρτίου.
Ο Αργύρης Ξάφης δοκιμάζεται σε έναν πολυπρόσωπο μονόλογο που «αγκαλιάζει» πολλούς χαρακτήρες. Καταρχάς τον Αλμπέρτ που σε έξι μήνες θα γινόταν δεκαεπτά χρόνων. Οταν βρήκαν το δολοφονημένο σώμα του φορούσε ένα κόκκινο μαγιό με δύο λευκές ρίγες στα πλάγια και μπεζ αθλητικά παπούτσια. Ο έφηβος Αλμπέρτ ήταν ό,τι πιο όμορφο υπήρχε σε αυτό το χωριό. Ηταν χαρούμενος, αγαπούσε το ίδιο τα αγόρια και τα κορίτσια και του άρεσε να ζει έντονα. Μετά τον θάνατό του τίποτε δεν θα ήταν το ίδιο. Οι άνθρωποι της πόλης έχουν δύο επιλογές. Μπορούν να συνεχίσουν να ζουν σαν να μη συμβαίνει τίποτε ξεχνώντας τη δολοφονία ή να τραβήξουν την κουρτίνα και να ζωντανέψουν οι σκελετοί ενός χωριού που ξέρει και δεν μιλά.
Ο Αργύρης Ξάφης, στον πρώτο μονόλογο της καριέρας του, εξηγεί για ποιο λόγο οι πόλεις είναι συνένοχες και πως αυτό δεν αφορά μόνο την ιστορία του έργου: «Ολες οι μαρτυρίες που θα ακουστούν στην παράσταση συμβαίνουν μετά την ανακάλυψη του δολοφονημένου παιδιού. Και ο Αλμπέρτ που είδες να μιλάει είναι ήδη νεκρός. Δεν είναι η πόλη που ψάχνει να βρει τον ένοχο. Οι θεατές τον αναζητούν. Η πόλη είναι συνένοχη, όπως όλες οι ήσυχες και σιωπηλές πόλεις είναι συνένοχες. Οχι μόνο αυτή που βρίσκεται στην Ισπανία. Ολες! Γιατί αυτά δεν συμβαίνουν μόνο εκεί. Συμβαίνουν παντού. Ο μύθος χρησιμοποιείται πάντα για δικό μας παραδειγματισμό. Εμείς να ξέρουμε σε τι πράγμα σωπαίνουμε. Τις δικές μας ενοχές χαϊδεύουμε. Κάθε πόλη έχει τα μυστικά της και οι κάτοικοι φροντίζουν να τα κρατούν κρυμμένα γιατί έτσι επιβιώνουν. Χωρίς να σκαλίζουν τι έχει συμβεί. Και αυτό τους αρκεί για να ζουν ευτυχισμένοι». Η σκηνοθέτρια της παράστασης Ζωή Ξανθοπούλου αντιμετωπίζει την πόλη ως σώμα. Ενα άρρωστο σώμα που θέλει να ξεχάσει τη δολοφονία του Αλμπέρτ. «Οι χαρακτήρες που εμπλέκονται θα περιμέναμε να ψάχνουν τον δολοφόνο. Οχι! Δεν είναι αυτό που τους νοιάζει. Θέλουν να ξεχάσουν, να εξαφανίσουν κάθε μνήμη από τον Αλμπέρτ. Ο νεκρός τούς θυμίζει ποιοι είναι και τι έχουν κάνει. Ολοι μαζί θα μπορούσαν να είναι ένα πρόσωπο. Μια πόλη που νοσεί γιατί οι άνθρωποί της είναι άρρωστοι» μου εξηγεί.
Για τον Ζακ, τον Βαγγέλη, υον Αλεξ…
Παρατηρώντας τον Αργύρη Ξάφη σε ένα συγκλονιστικό μονόλογο να βυθίζεται με χειρουργική ακρίβεια στα πρόσωπα του έργου και αποφεύγοντας με μαεστρία κάθε επιτηδευμένο συναισθηματισμό ζωντάνευσαν μπροστά μου ιστορίες που μοιάζουν πολύ με του Αλμπέρτ. Ιστορίες δικαιοσύνης και δικαίωσης που ακόμη και τώρα παλεύουν με το σκοτάδι. Η Δήμητρα της Λέσβου μού ήρθε στο μυαλό…
Η Μαρία Χατζηεμμανουήλ που υπογράφει τη μετάφραση του έργου την αφιέρωσε στον Ζακ Κωστόπουλο. Ο Βαγγέλης Γιακουμάκης, ο Ζακ, ο Αλεξ Μεσχισβίλι από τη Βέροια θα μπορούσαν να είναι στη θέση του νεκρού Αλμπέρτ. Θα μπορούσε να ήταν η δική τους ιστορία. Οι άνθρωποι πολλές φορές θέλουν να ξεχάσουν, να θάψουν ό,τι τους θυμίζει τους λόγους και τις αιτίες που οδήγησαν σε ένα έγκλημα. Είναι πιο εύκολο να κλείνεις τα μάτια παρά να αγωνίζεσαι να βρεις την αλήθεια.
Ο Αργύρης Ξάφης φέρνει στην κουβέντα τις εξελίξεις γύρω από το τραγικό δυστύχημα των Τεμπών λέγοντας: «Δεν θέλουμε να χαλάσουμε τη βολή μας, τη “φάση” μας, και προτιμάμε την αποσιώπηση. Ρίχνουμε μπάζο πάνω από νεκρούς ανθρώπους γιατί δεν αντέχουμε να διαλέξουμε τον δρόμο της ευθύνης. Δεν αντέχουμε να αγωνιστούμε για την αλήθεια και τα κουκουλώνουμε. Ολοι είναι χαρούμενοι, όλοι είναι ευτυχισμένοι στις τακτοποιημένες ζωούλες τους κι από κάτω οι νεκροί φωνάζουν γιατί ζητούν δικαίωση. Στα Τέμπη σε λίγο θα ακούσουμε ως σοβαρό επιχείρημα πως μπάζωσαν τον τόπο της τραγωδίας για να μη μας θυμίζει αυτό που έγινε. Για το καλό μας. Κοιμηθείτε μακάριοι, ξεχαστείτε. Μα δεν θέλουμε να ξεχάσουμε. Δεν θέλουμε να αφήσουμε τους νεκρούς μας. Κι αυτό κάνουμε στο θέατρο με αυτή την παράσταση. Δεν θα αφήσουμε να ξεχαστεί ούτε ο Αλμπέρτ ούτε άλλος άνθρωπος. Είναι η επιλογή και ευθύνη μας να μην ξεχαστεί κανένας».
Ο φόβος της αλήθειας
Η σκηνοθέτρια επιμένει πως αυτό που φοβήθηκαν οι κάτοικοι της πόλης είναι η αλήθεια που ενδέχεται να αποκαλυφθεί μετά τη δολοφονία. «Αυτή η δολοφονία θα γίνει αφορμή να ξεσκεπαστεί η πόλη. Πρόκειται για πολύ δυνατό έργο. Υπάρχουν πολλά επίπεδα ανάγνωσης, που χρειάζεται να σκάψεις για να τα βρεις. Oποιος φέρνει κάτι νέο που απελευθερώνει και ταράζει νόρμες τρομάζει. Ξέρεις τι έφερε ο Αλμπέρτ; Τι είναι αυτό που φοβηθήκαν και ένιωσαν απειλή; Την ελευθερία».
Την ίδια αλήθεια υπερασπίζεται και ο Αργύρης Ξάφης. Για εκείνον η αλήθεια είναι επιλογή. Ο καθένας από εμάς παίρνει μια απόφαση για το πώς και με ποιες συνέπειες θα πει τη δική του αλήθεια. Ο ίδιος έχει επιλέξει συνειδητά τον τρόπο του θεάτρου. «Αν δεν ήταν το συγκεκριμένο κείμενο, δεν θα έμπαινα στη διαδικασία ενός μονολόγου. Είναι η πρώτη φορά που παίζω σε μονόλογο και το έκανα γιατί η δύναμη, η αλήθεια αυτού του έργου, με συντάραξαν. Το θέατρο είναι αλήθεια. Είναι πολύ σκληρή δουλειά και αλήθεια. Οταν ένιωσα το δίκιο αυτού του έργου στάθηκα δίπλα του. Θέλω να την πω αυτή την ιστορία. Μας αφορά αυτό που έγινε σε αυτή την πόλη. Ποτέ δεν είναι εύκολο να πεις την αλήθεια. Πόσο μάλλον να τη δεις. Είναι μια απόφαση που παίρνει ο καθένας μας και έχει βαρύ τίμημα. Γι’ αυτό μου αρέσει η δουλειά που κάνω. Aσε με πέντε μέρες εδώ να κοπανιέμαι. Δεν με νοιάζει, δεν μου χρειάζεται κάτι άλλο. Aσε με εδώ να διαβάζω και να κάνω πρόβα. Να ψάχνω την αλήθεια και να τη λέω. Η ιστορία του Αλμπέρτ δεν διαφέρει από πολλές ιστορίες που έχουμε ακούσει και από άλλες που δεν θα ακούσουμε ποτέ. Γι’ αυτό και πρέπει να ειπωθεί».
INFO
«Το πιο όμορφο σώμα που έχει βρεθεί ποτέ σε αυτό το μέρος», θέατρο Θησείον, Πέμπτη έως Κυριακή από 22 Μαρτίου
