Παγκόσμια πρωταθλήτρια στο ποδόσφαιρο στέφθηκε η εθνική ομάδα της χώρας, όμως η λάμψη του κορυφαίου παίκτη μόνο στιγμιαία θαμπώνει τους συμπατριώτες του
Η εθνική ομάδα ποδοσφαίρου της Αργεντινής κατέκτησε την προηγούμενη Κυριακή το Παγκόσμιο Κύπελλο ύστερα από 36 χρόνια και ικανοποίησε τους ποδοσφαιρόφιλους απανταχού της γης. Για σχεδόν τρεις ώρες οι ποδοσφαιριστές της Αργεντινής και της Γαλλίας έδωσαν μια εκπληκτική παράσταση που καθήλωσε εκατομμύρια θεατές στην οθόνη τους. Στα δάκρυα συγκίνησης του Λιονέλ Μέσι μετά το τέλος της διαδικασίας των πέναλτι αντικατοπτριζόταν ένα ολόκληρο έθνος που αναζητούσε διέξοδο από τη σκληρή πραγματικότητα στη λατινοαμερικανική χώρα, η οποία τα τελευταία 20 χρόνια έχει ταλαιπωρηθεί από τις φουρτούνες της οικονομίας.
Η επόμενη μέρα για εκατομμύρια Αργεντινούς πολίτες δεν άλλαξε στο ελάχιστο, με τα εισοδήματά τους να ροκανίζονται από τον ουρανομήκη πληθωρισμό και τη χείριστη διαχείριση του δημόσιου χρέους από την προηγούμενη, νεοφιλελεύθερη κυβέρνηση του Μαουρίσιο Μάκρι.
Απανωτές κρίσεις και λίγα ανέφελα διαστήματα
Η πάλαι ποτέ κραταιά Αργεντινή, η οικονομία της οποίας θεωρούνταν από τις καλύτερες του κόσμου, έχει υποφέρει τα τελευταία 20 χρόνια από απανωτές κρίσεις, με μερικά σύντομα ανέφελα διαστήματα κατά τη διακυβέρνηση του Νέστορ Κίρχνερ και της συζύγου του Κριστίνα Φερνάντες. Ο πληθωρισμός αποτελεί μόνιμο πρόβλημα της αργεντίνικης οικονομίας. Οι τελευταίες εκτιμήσεις κάνουν λόγο για πληθωρισμό που φτάνει σχεδόν το 100% ο οποίος υποβαθμίζει το εισόδημα των πολιτών και κατά συνέπεια την αγοραστική τους δύναμη, ενώ εξανεμίζει οποιαδήποτε προσδοκία για αποταμίευση. Παράλληλα, όσοι έχουν τη δυνατότητα να επενδύσουν σε ξένο νόμισμα το κάνουν στη μαύρη παράλληλη αγορά, όπου οι ισοτιμίες είναι πολύ πιο ευνοϊκές απ’ ό,τι στην επίσημη κρατικά ελεγχόμενη αγορά.
Υπέρογκο εξωτερικό χρέος
Δεκαετίες υπερχρέωσης και αφαίμαξης των δημόσιων οικονομικών για την εξυπηρέτηση ενός εξωτερικού χρέους το οποίο δεν δημιούργησε και από το οποίο δεν ωφελήθηκε ο αργεντίνικος λαός έχουν αφήσει ουλές στο σώμα της κοινωνίας.
Σε αυτό το πλαίσιο και με μια πανδημία που ανέστειλε έτι περαιτέρω την οικονομική δραστηριότητα, ο τωρινός πρόεδρος Αλμπέρτο Φερνάντες προσπάθησε να επιβάλει προστατευτική πολιτική για τις κύριες εξαγωγές της χώρας, που συνίστανται σε αγροκτηνοτροφικά προϊόντα, ενώ του δόθηκε η ευκαιρία να αναδιαρθρώσει το εξωτερικό χρέος της χώρας: 100 δισ. δολάρια που κατέχουν ξένοι επενδυτές και περίπου 50 δισ. δολάρια που δανείστηκε η προηγούμενη κυβέρνηση από το ΔΝΤ υποσχόμενη ένα πρόγραμμα λιτότητας σύμφωνο με τις προϋποθέσεις που ακολουθούν πάντα τα προγράμματα του ταμείου (οι γνωστές μας από τα μνημόνια που επιβλήθηκαν στην Ελλάδα conditionalities). Τον Μάιο του 2020 η Αργεντινή χρεοκόπησε αφού απέτυχε να εξυπηρετήσει εγκαίρως την πληρωμή 500 εκατ. δολαρίων στους διεθνείς πιστωτές της. Η κυβέρνηση επιδόθηκε σε συνεχείς διαπραγματεύσεις για να καταφέρει να αναδιαρθρώσει 66 δισ. από το εξωτερικό χρέος της, πράγμα που κατάφερε τον Αύγουστο του ίδιου έτους.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο προκάτοχος του Φερνάντες, ο νεοφιλελεύθερος Μάκρι (όταν ανέλαβε το τιμόνι της χώρας χαιρετίστηκε από τον δυτικό Τύπο ως φορέας αλλαγής από το λαϊκιστικό παρελθόν), εκτός από το να χρεώσει ακόμη περισσότερο μια ήδη υπερχρεωμένη χώρα, επιδείνωσε ακόμη περισσότερο την αγοραστική δύναμη των Αργεντινών, αφού ένα από τα πρώτα οικονομικά μέτρα που έλαβε ήταν η απελευθέρωση της ισοτιμίας του αργεντίνικου πέσο, η οποία ήταν «κλειδωμένη» με το δολάριο. Ετσι, εν μια νυκτί η αξία του έπεσε κατά σχεδόν 30%, καταβαραθρώνοντας την αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών.
Ελπίδες για ένα φωτεινό μέλλον
Η νίκη στον τελικό του Μουντιάλ είναι απίθανο να φέρει οικονομική άνοιξη σε μια χώρα όπου υπολογίζεται ότι τέσσερις στους δέκα πολίτες ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας. Η νίκη όμως αυτή έρχεται σε μια συγκυρία που μπορεί να εξελιχθεί σε κομβική για την οικονομία και την κοινωνία της.
Η Αργεντινή έχει μπροστά της δυνατότητες ανάπτυξης στον τομέα της ενέργειας: από τη μία πλευρά μπορεί να εκμεταλλευτεί το κενό που δημιουργήθηκε στον τομέα των ορυκτών καυσίμων μετά τον αποκλεισμό της Ρωσίας από τις αγορές της Δύσης, αφού στην Παταγονία βρίσκεται το δεύτερο μεγαλύτερο απόθεμα σχιστολιθικού αερίου. Η προοπτική αυτή αφορά το άμεσο μέλλον, καθώς οι χώρες της υφηλίου κάνουν προσωρινά τα στραβά μάτια στις επενδύσεις σε ορυκτά καύσιμα που συμβάλλουν στους ρύπους του θερμοκηπίου.
Από την άλλη πλευρά, στο υπέδαφός της βρίσκονται μεγάλα αποθέματα λιθίου, ορυκτού που χρησιμοποιείται κατά κόρον στις μπαταρίες ηλεκτρονικών αυτοκινήτων και εν γένει των ηλεκτρικών συσκευών. Για τους φυσικούς αυτούς πόρους έχει ήδη δείξει ενδιαφέρον ο Γερμανός καγκελάριος Ολαφ Σολτς, ο οποίος έχει ανάγκη να διαφοροποιήσει το ενεργειακό «χαρτοφυλάκιό» του μετά την αποκοπή των ροών ρωσικού πετρελαίου και αερίου προς τη χώρα, ενώ η αναπτυσσόμενη βιομηχανία ηλεκτρικών αυτοκινήτων αποζητά όλο και περισσότερο λίθιο.
Επιπλέον, το 2023 αναμένεται να υλοποιηθεί η συμφωνία ΕΕ – Mερκοσούρ –που περιλαμβάνει την Αργεντινή, τη Βραζιλία, την Ουρουγουάη και την Παραγουάη– η οποία τώρα φαίνεται πιο πιθανή καθώς ο νέος πρόεδρος της Βραζιλίας Λούλα ντα Σίλβα έχει υποσχεθεί μεγαλύτερη προστασία για το τροπικό δάσος του Αμαζονίου.
Η αισιοδοξία για τη συμφωνία έχει επίσης αυξηθεί καθώς ο πόλεμος της Ρωσίας εναντίον της Ουκρανίας και οι αυξανόμενες εντάσεις με την Κίνα έκαναν πολλούς Ευρωπαίους πολιτικούς που αντιτίθεντο στη συμφωνία να αλλάξουν γνώμη, καθώς τώρα νιώθουν την ανάγκη να σφυρηλατήσουν στενότερους δεσμούς με τη Νότια Αμερική.
