Αποχαιρετισμός Όστερ στην ύλη

Μόλις κυκλοφόρησε στα ελληνικά το κύκνειο άσμα του συγγραφέα Πολ Όστερ.

Ο Σάι Μπαουμγκάρτνερ είναι ένας 71χρονος καθηγητής Φιλοσοφίας ο οποίος ζει μόνος εδώ και μια δεκαετία, μετά τον πνιγμό της γυναίκας του. Η γνωριμία μας μαζί του ξεκινά κατά τη διάρκεια μιας συνηθισμένης μέρας στο γραφείο του στο Νιου Τζέρσι όπου γράφει τη μονογραφία του πάνω στα ψευδώνυμα του Κίρκεγκορ. Πρόκειται για τον κεντρικό χαρακτήρα του «Μπαουμγκάρτνερ», του δέκατου όγδοου και τελευταίου μυθιστορήματος που έγραψε ο Πολ Όστερ, το οποίο εκδόθηκε λίγους μήνες πριν από τον θάνατό του.

Ο Μπαουμγκάρτνερ, ο οποίος σχεδόν σε όλο το βιβλίο αναφέρεται με το επώνυμό του, αναπολεί το παρελθόν του. Επιστρέφει νοερά στο 1968, στο πρώτο διάστημα του έρωτα που έζησε με τη γυναίκα του την εποχή που ακόμη ήταν φοιτητές. Στο ενδιάμεσο βρίσκει παλιές σημειώσεις της, ανακαλεί το σοκ και τη μοναξιά που νιώθει τον πρώτο καιρό της απώλειάς της, θυμάται τις προσπάθειές του να ξαναμπεί στη ζωή μέσα από το φλερτ με άλλες γυναίκες. Τις σκέψεις του διακόπτουν μια σειρά από διαδρομές, επισκέψεις και τηλεφωνήματα φίλων, συγγενών και αγνώστων οι οποίοι τον απασχολούν κυρίως με θέματα της καθημερινότητας. Σταδιακά οι μνήμες βαθαίνουν και συνδέονται με την οικογενειακή ιστορία. Η πορεία του μοιάζει με κάθοδο σε πηγάδι, σαν μια προσπάθεια να αποκωδικοποιήσει τη δομική του σύσταση. Ο Μπαουμγκάρτνερ, έχοντας μείνει ουσιαστικά μόνος με τις αναμνήσεις του, έχει ανάγκη να ξαναδεί το έργο της ζωής του για να μπορέσει, έχοντας όλα τα δεδομένα πλέον, να προσδιορίσει εκ νέου την ταυτότητά του.

Το «Μπαουμγκάρτνερ» δεν είναι το πιο δυνατό βιβλίο του Πολ Όστερ. Κυλάει αργά, κάποιες φορές ίσως πιο αργά απ’ όσο χρειάζεται. Αποκτά ιδιαίτερη αξία όμως γιατί είναι το τελευταίο έργο του σπουδαίου Αμερικανού μυθιστοριογράφου. Αξίζει να σταθεί κανείς στον τρόπο που ο Όστερ στοχάζεται πάνω στο πένθος και στον θάνατο έχοντας επίγνωση της δικής του σοβαρής ασθένειας. Είναι συγκινητική η ευαλωτότητα μέσα από την οποία ο Μπαουμγκάρτνερ αντιμετωπίζει τη σωματικότητα (παθαίνει εγκαύματα, πέφτει και χτυπάει, μαθαίνει για ένα γνωστό του ότι πάνω σε μια εργασία με πριόνι έχασε δάχτυλά του), μια κατάσταση από την οποία πλέον νιώθει προδομένος. Το «Μπαουμγκάρτνερ» μπορεί να διαβαστεί σαν ένας αποχαιρετισμός στην ύλη, ένας αποχαιρετισμός στη ζωή.


INF0
Το μυθιστόρημα «Μπαουμγκάρτνερ» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μεταίχμιο σε μετάφραση της Ιωάννας Ηλιάδη

Ετικέτες