Εξέτασε την υπόθεση σαν ένα απλό… τροχαίο.
Δεκαεφτά μήνες μετά την ελληνική ανθρωπιστική «αποστολή θανάτου» στη Λιβύη τον Σεπτέμβριο του 2023, όπου σκοτώθηκαν πέντε μέλη της, (τρεις Έλληνες στρατιωτικοί και δύο πολίτες), μια εισαγγελέας Πρωτοδικών που εξέτασε την υπόθεση σαν… να ήταν ένα απλό τροχαίο δυστύχημα -και ενώ εκκρεμούν μηνύσεις επιζώντων σε στρατιωτική και ποινική Δικαιοσύνη-, ζήτησε την αρχειοθέτηση της, αίτημα το οποίο και έγινε δεκτό από την εισαγγελία εφετών.
Παρά τις σοκαριστικές μαρτυρίες των επιζώντων μελών της αποστολής που καταδεικνύουν ότι η τραγική αυτή κατάληξη οφείλεται στην ανυπαρξία σχεδιασμού και προετοιμασίας της αποστολής, στο πλαίσιο της οποίας στείλαμε τότε 16 ανθρώπους με ένα ακατάλληλο μέσο, χωρίς κανενός είδους υποστήριξη, συνοδεία προσώπων που δεν είχαν κανενός είδους στρατιωτική εκπαίδευση, σε έναν τόπο επικίνδυνο όπου λίγες μέρες πριν είχαν γίνει μεγάλες συμπλοκές (και ενώ επιζήσαντες της αποστολής ζητούν από την στρατιωτική Δικαιοσύνη την κακουργηματική δίωξη του τότε αρχηγού ΓΕΕΘΑ, Κωνσταντίνου Φλώρου, και έξι ακόμη αξιωματικών), η εισαγγελέας πρωτοδικών που εξέτασε αυτεπαγγέλτως την υπόθεση έκρινε ότι:
«Ο θάνατος των πέντε στρατιωτικών -ιδιωτών πρέπει να αποδοθεί στο τροχαίο δυστύχημα που έλαβε χώρα την 15.20 της 17-09-2023 στην περιοχή Malawa της Ανατολικής Λιβύης, το οποίο προκάλεσε ο θανών Λίβυος πολίτης».
Διαβάστε σχετικά: «Αποστολή θανάτου» με 5 νεκρούς στη Λιβύη: Αποκαλυπτικά στοιχεία για τις ευθύνες και το τι συνέβη
Μάλιστα, ενώ αναφέρεται στην «σαφώς διαπιστούμενη πλημμελή εκπλήρωση των καθηκόντων του διπλωματικού υπαλλήλου Βενιζέλου Σταύρου, Γενικού Προξένου Βεγγάζης και γενικού συντονιστή της επιχείρησης (ο οποίος «κατά την κρίση μας δεν μερίμνησε να συνοδεύσει την ελληνική αποστολή μέχρι τον προορισμό της, να προβεί στις κατάλληλες συνεννοήσεις ώστε να εξασφαλίσει την εντός του λυβικού εδάφους ασφαλή διέλευση και παραμονή και να συνδράμει ως γνώστης των επικρατουσών συνθηκών στον τόπο αυτό στην ασφαλή μετάβαση της αποστολής στην πόλη της Ντέρνα ούτε και διατήρησε καμία επαφή με την αποστολή ώστε σε περίπτωση οιουδήποτε ατυχούς συμβάντος να είναι σε θέση να αποκριθεί άμεσα προς υποβοήθηση των μελών της»), αξιολογεί ότι αυτή του η συμπεριφορά «δεν μπορεί να συνδεθεί αιτιωδώς με τον θάνατο και τραυματισμό αντιστοίχως των μελών της αποστολής, καθώς τα αποτελέσματα αυτά προκλήθηκαν συνεπεία τροχαίου ατυχήματος του οποίου οι συνέπειες ήταν ασυνήθιστα σφοδρές».
Δικαιολογώντας εξάλλου και την «καθυστέρηση στην ενημέρωση και παροχή βοηθείας» η εισαγγελέας αναφέρει ότι «δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι συνέτεινε στο αποτέλεσμα το οποίο επήλθε για όλους τους παθόντες ακαριαία».
«Κατόπιν των ανωτέρω», καταλήγει η εισαγγελέας που ζήτησε την αρχειοθέτηση με το αίτημα της να γίνεται δεκτό από την Εισαγγελία Εφετών, «η υπό κρίση υπόθεση χρήζει αρχειοθετήσεως λόγω θανάτου του υπαιτίου της κατ’ εγγύτερο νομικό χαρακτηρισμό της διερευνηθείσας αξιόποινης πράξεως της ανθρωποκτονίας από αμέλεια κατά συρροή και της σωματικής βλάβης από αμέλεια κατά συρροή και μη προκυπτουσών ενδείξεων επαρκών για την άσκηση ποινικής διώξεως σε βάρος άλλου τινός».
Δίωξη Φλώρου και άλλων 6 αξιωματικών ζητούν επιζήσαντες
Υπενθυμίζεται ότι με υπόμνημα τους στην Εισαγγελία Στρατοδικείου Αθηνών επιζήσαντες από την αποστολή θανάτου στη Λιβύη έχουν προσωποποιήσει τα αδικήματα για τα οποία είχαν καταθέσει μηνυτήρια αναφορά στα πρόσωπα του τότε αρχηγού ΓΕΕΘΑ, Κωνσταντίνου Φλώρου, και έξι ακόμη αξιωματικών.
Οι επιζήσαντες της αποστολής, ζητούν τη δίωξη -εκτός του πρώην αρχηγού ΓΕΕΘΑ- του τότε υπαρχηγού ΓΕΕΘΑ, αντιναύαρχου Φραγκίσκο Λελούδα, του τότε διοικητή της Διοίκησης Ειδικού Πολέμου και νυν αρχηγό ΓΕΕΘΑ Δημήτριου Χούπη, του τότε αρχηγού του Γενικού Επιτελείου Στρατού (Α/ΓΕΣ), αντιστράτηγου Άγγελου Χουδελούδη, του τότε επικεφαλής του Α’ Κλάδου επιχειρήσεων του ΓΕΕΘΑ, υποστράτηγου Προκόπη Μαυραγάνη, και δύο ανώτερων αξιωματικών που είχαν εμπλοκή στον σχεδιασμό της αποστολής και στην αναζήτηση τυχόν πειθαρχικών ευθυνών μετά την τραγωδία.
Κατονομάζουν αυτά τα πρόσωπα ως υπεύθυνα για διάπραξη κακουργήματος, εγκαλώντας τους για ελλιπή σχεδίαση και αποσιώπηση των κινδύνων της αποστολής, υπερέκθεση της αποστολής και των μελών της στα ΜΜΕ κατά την αναχώρηση, παράλειψη συλλογής πληροφοριών για τον εχθρό και το έδαφος, μηδενική εκπαίδευση και ενημέρωση του προσωπικού, μηδενική μέριμνα για την καταλληλότητα του μέσου κίνησης που θα μετέφερε την αποστολή, μηδενική μέριμνα και μάλιστα εγκληματική αποδοχή της συνοδείας του μέσου κίνησης από πρόσωπα ανεπαρκή και ανεκπαίδευτα. Επισημαίνουν δε ότι μετά το τραγικό αποτέλεσμα της αποστολής, οι εγκαλούμενοι ενδιαφέρονταν μόνο «να κατευθύνουν τα εν ζωή θύματα, δηλαδή τους τραυματίες, με έμμεσο σκοπό στην απόσειση των δικών τους ευθυνών».
Σημειώνεται ότι ο νομικός παραστάτης τους, Κωνσταντίνος Μορτόπουλος αρχικά είχε καταθέσει στην Εισαγγελία Στρατοδικείου Αθηνών μήνυση κατά παντός υπευθύνου για λογαριασμό των εντολέων του, ζητώντας την ποινική δίωξη τυχόν υπευθύνων για το κακουργηματικού χαρακτήρα αδίκημα της θανατηφόρας έκθεσης σε κίνδυνο και τα πλημμελήματα της παράνομης απεικόνισης μεταφορών στρατού, της παράβασης καθήκοντος, της απιστίας και της παραβίασης απορρήτων.
Με το υπόμνημα που υποβλήθηκε αργότερα προσωποποιήθηκαν οι ευθύνες των εμπλεκόμενων.
Οι άνθρωποι που σκοτώθηκαν
Υπενθυμίζεται ότι στην αποστολή στη Λιβύη, στα μέσα Σεπτεμβρίου 2023, έχασαν τη ζωή τους πέντε άνθρωποι, τρεις αξιωματικοί και δύο πολίτες, ενώ τραυματίστηκαν ακόμη έξι. Νεκροί ήταν η αντιπλοίαρχος (ΥΝ) Γλυκερία Μεμεκίδου της Διεύθυνσης Υγειονομικού του ΓΕΕΘΑ, 46 ετών, η επισμηναγός (ΥΝ) Ευαγγελία Ανδρεαδάκη της Διεύθυνσης Υγειονομικού του ΓΕΕΘΑ, 40 ετών, ο αρχιλοχίας (ΠΖ) Γεώργιος Βούλγαρης της Διοίκησης Ειδικού Πολέμου του ΓΕΕΘΑ, 27 ετών, και οι πολίτες Φίλιππος Μανδαλιός, 34 ετών, και Άντζελα Μανδαλιού, 33 ετών, αδέρφια.
Μορτόπουλος: «Τους έστειλαν ως πρόβατα επί σφαγή»
Ο Κωνσταντίνος Μορτόπουλος, δικηγόρος των επιζώντων που έχουν καταθέσει μηνύσεις σε στρατιωτική και ποινική Δικαιοσύνη (για τους εμπλεκόμενους πολίτες), δήλωσε στο documentonews.gr για την αρχειοθέτηση της δικογραφίας που είχε σχηματιστεί αυτεπαγγέλτως από την εισαγγελία πρωτοδικών Αθήνας:
«Πληροφορηθήκαμε κι εμείς με δυσφορία, αλλά χωρίς μεγάλη έκπληξη, την απόφαση της Εισαγγελίας Εφετών Αθηνών να εγκρίνει τη θέση της ποινικής δικογραφίας στο αρχείο για την περίπτωση ευθυνών προσωπικού του Υπουργείου Εξωτερικών στην τραγική σύγκρουση που συνέβη στη Λιβύη στα μέσα Σεπτεμβρίου 2023, η οποία κόστισε τη ζωή σε πέντε ανθρώπους και τη σωματική ακεραιότητα σε άλλους έξι. Η ομάδα των δεκαέξι που διατάχθηκαν και στάλθηκαν ως πρόβατα επί σφαγή, συμμετείχε εν τέλει σε μια αποστολή παράδειγμα παράβασης όλων των κανόνων μιας στρατιωτικής επιχείρησης.
Με ικανοποίηση είδαμε τις ευθύνες που καταλογίζονται από την Εισαγγελία σε συγκεκριμένο πρόσωπο του ΥΠΕΞ για πλημμελέστατη εκτέλεση των καθηκόντων του, αλλά -καθώς φαίνεται- η δικαιϊκή μέγγενη δεν κατόρθωσε να τον φέρει προ των ευθυνών του, ούτε ποινικά, ούτε διοικητικά καθώς δεν έγινε καν ΕΔΕ στο ΥΠΕΞ.
Προκαλεί στενοχώρια, αν όχι δίκαιη αγανάκτηση, των εντολέων μας το γεγονός ότι η Εισαγγελία χειρίστηκε αυτό το μοιραίο περιστατικό ως τυπικό τροχαίο ατύχημα, περιοριζόμενη σε ερωτήματα που σχετίζονται με εξ αμελείας ανθρωποκτονίες. Δεν την απασχόλησε το εάν ένα πεδίο μάχης είναι γεμάτο με τροποποιημένα οχήματα με εξωτερικές δεξαμενές καυσίμων, με χείριστο οδικό δίκτυο και με πλήθος ανόμων οδηγών που κατασφάζονται και κάποιοι τους έστειλαν εκεί ελαφρά τη καρδία.
Εάν ο οποιοσδήποτε από εμάς κλείσει έναν άνθρωπο σε ένα όχημα και το αφήσει στη μέση της Εθνικής Οδού με αποτέλεσμα να συγκρουστεί με επερχόμενο όχημα, είναι ένοχος θανατηφόρας έκθεσης. Εάν στείλουμε δεκαέξι ανθρώπους σε μια αρένα τροποποιημένων οχημάτων σε μια εμπόλεμη ζώνη, δεν υπάρχει άραγε κανένα νομικό ζήτημα;
Είναι νομικά απογοητευτικό το ότι η Εισαγγελία δεν έδειξε να απασχολείται με το ότι άλλες υπηρεσίες αρνήθηκαν την εκτέλεση αυτής της αποστολής ως αποστολή τεράστιου κινδύνου και απαίτησαν θωράκιση.
Δεν έδειξε να απασχολείται με το ότι κάθε χώρα που συμμετέχει σε επιχειρήσεις στην περιοχή είναι οπλισμένη και μετακινείται με θωρακισμένα οχήματα.
Δεν έδειξε να απασχολείται με το ότι η Λιβύη περιλαμβάνεται σε κάθε πίνακα εμπολέμων περιοχών με μεγάλο κίνδυνο.
Δεν έδειξε καν να απασχολείται με το ότι δύο αγροτικά οχήματα με οπλοπολυβόλα δήθεν συνόδευαν το λεωφορείο (αν και τούτα λόγω ασχετοσύνης των πληρωμάτων τους έσπασαν τη φάλαγγα και χάθηκαν πολύ πριν την σύγκρουση).
Το πλέον απογοητευτικό, ωστόσο, είναι ότι τέθηκε στο αρχείο μια αυτεπάγγελτη έρευνα, ενώ συντρέχουν εγκλήσεις των παθόντων, χωρίς αυτές οι δικογραφίες να συσχετιστούν ποτέ.
Έτσι, ενώ υπάρχει πλήθος στοιχείων σε προκαταρκτικές που συνεχίζονται, η Εισαγγελία άνοιξε φάκελο δικογραφίας, ερεύνησε ό,τι έκρινε σκόπιμο να ερευνήσει, δεν συσχέτισε τις δικογραφίες, έκλεισε το φάκελο δικογραφίας και τώρα έχουμε ένα οιονεί δεδικασμένο στο οποίο δεν δόθηκε ποτέ η ευκαιρία στους παθόντες, ουσιαστικά και δικονομικά, να εκθέσουν την αλήθεια.
Ως πρώην Αξιωματικός με εμπειρία από το Κοσσυφοπέδιο και το Αφγανιστάν, καλώ τον καθένα να αναλογιστεί την δική του αντίδραση στην είδηση ότι η Ελλάδα απέστειλε σε εμπόλεμη ζώνη το δικό του παιδί, άοπλο, μέσα σε ένα όχημα τουριστικού τύπου και η Δικαιοσύνη απεφάνθη ότι κανείς δεν φέρει καμία ευθύνη».
Διαβάστε επίσης
Για τον Οικονόμου φταίνε οι πεζοί και οι οδηγοί στις αφύλακτες διαβάσεις των τρένων (Video)
Πολάκης στηρίζει Καρυστιανού: Σάπιες οι ανώτερες βαθμίδες της Δικαιοσύνης
