Η είδηση της ανανέωσης της σύμβασης παραχώρησης των ελληνικών Patriot στη Σαουδική Αραβία, κατά τη διάρκεια της επίσκεψης του πρωθυπουργού στο πλαίσιο της συνεδρίασης του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας (ΑΣΣ) της Ελλάδας με το βασίλειο των Σαούντ, συνοδεύεται από ενδείξεις αδιαφάνειας και πιθανής διαφθοράς, οι οποίες θα πρέπει να διερευνηθούν και να δοθούν επαρκείς εξηγήσεις από την κυβέρνηση.
Σύμφωνα με την αρμόδια Επιτροπή Ασφαλείας και Αμυνας που συνεδρίασε στο πλαίσιο του ΑΣΣ Ελλάδας – Σαουδικής Αραβίας, «τα δύο μέρη επιβεβαίωσαν τη δέσμευσή τους για ενίσχυση της συνεργασίας στους τομείς της άμυνας και της ασφάλειας, μέσω της δημιουργίας μιας μακροπρόθεσμης στρατιωτικής εταιρικής σχέσης». Η βάση αυτής της σχέσης οικοδομήθηκε πάνω στην αποστολή των ελληνικών Patriot στη Σαουδική Αραβία, στις 14 Σεπτεμβρίου 2021, μια απόφαση η οποία λήφθηκε από τον υπουργό Εθνικής Αμυνας χωρίς να συνεδριάσει και να αποφασίσει το ΚΥΣΕΑ, ενώ η σύμβαση που υπογράφηκε δεν έχει περάσει ποτέ από την ελληνική Βουλή. Εκτοτε η Ελλάδα συμμετέχει στη διεθνή πρωτοβουλία με μια συστοιχία πυραύλων Patriot και 120 άτομα προσωπικό για την προστασία των εγκαταστάσεων της πετρελαϊκής Aramco της Σαουδικής Αραβίας.
Η αρχική σύμβαση
Σύμφωνα με πληροφορίες, η αρχική σύμβαση προέβλεπε την αναβάθμιση των ελληνικών Patriot έτσι ώστε να ενταχθούν στο σύστημα αεράμυνας της Σαουδικής Αραβίας, κάτι που εξυπηρετούσε την ελληνική πλευρά, καθώς το οικονομικό σκέλος θα βάρυνε το Ριάντ, ενώ η Ελλάδα θα απαλλασσόταν από το κόστος αυτής της αναγκαίας αναβάθμισης. Παράλληλα, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, στη συμφωνία υπήρχε όρος ανανέωσης των ελληνικών πυραύλων που χρησιμοποιούνταν στο πλαίσιο της αποστολής, με ισάριθμους πυραύλους που θα παραχωρούσε η αραβική πλευρά. Οι πύραυλοι αυτοί, σύμφωνα με τις πληροφορίες του Documento, επρόκειτο να λήξουν και η αντικατάστασή τους εξυπηρετούσε και τις δυο πλευρές. Η Σαουδική Αραβία θα είχε αεράμυνα και η Ελλάδα θα γλίτωνε το κόστος αντικατάστασης των ληγμένων πυραύλων τα επόμενα χρόνια.
Από την πλευρά της η Ελλάδα θα αναλάμβανε το έξοδο της μισθοδοσίας του προσωπικού, το οποίο υπολογίζεται ότι φτάνει τα 4,5 εκατ. ευρώ κάθε χρόνο, καθώς το ελληνικό απόσπασμα παραμένει για τρεις μήνες έξω από την πόλη Γιανμπού όπου έχει αναπτυχθεί το ελληνικό σύστημα Patriot και αντικαθίσταται στη συνέχεια από άλλα στελέχη. Πηγαίνουν δηλαδή τέσσερις φορές τον χρόνο 120 στελέχη που εναλλάσσονται.
Η ελληνική πλευρά καταβάλλει λοιπόν τακτικά το τίμημα της μισθοδοσίας, ενώ οι πληροφορίες αναφέρουν ότι η πλευρά της Σαουδικής Αραβίας δεν έχει ακόμη αναβαθμίσει το ελληνικό σύστημα Patriot, το οποίο δρα αυτόνομα και δεν «συνεργάζεται» με τα υπόλοιπα συστήματα στην αραβική χώρα.
Σύμφωνα μάλιστα με δημοσιεύματα στον φιλοκυβερνητικό Τύπο, η νέα συμφωνία θα περιλαμβάνει πάλι το θέμα της αναβάθμισης των Patriot, η οποία δεν έχει υλοποιηθεί με τις προηγούμενες συμφωνίες. Επιπλέον οι πληροφορίες του Documento αναφέρουν ότι ούτε οι πύραυλοι έχουν αντικατασταθεί, για τον απλό λόγο ότι δεν έχουν εκτοξευτεί.
Αναπάντητα ερωτήματα
Σε αυτά τα δεδομένα έρχονται να προστεθούν και τα ερωτήματα σχετικά με το περιεχόμενο της σύμβασης και τα οφέλη για την Ελλάδα, που έχουν μείνει αναπάντητα στη Βουλή, με την επίκληση του απορρήτου για τα επιχειρησιακά θέματα.
Για παράδειγμα, ο υπουργός Εθνικής Αμυνας Νίκος Δένδιας,ο οποίος ανανέωσε το 2023 τη σύμβαση για την παρουσία της ελληνικής δύναμης στη Σαουδική Αραβία, δεν έχει απαντήσει στο ερώτημα ποια είναι τα ανταλλάγματα χάριν των οποίων παραχωρήθηκαν οι ως άνω πύραυλοι του αμυντικού συστήματος Patriot στη Σαουδική Αραβία. Δεν γνωρίζουμε επίσημα ούτε πόσα χρήματα έχουν ξοδευτεί μέχρι στιγμής από τον κρατικό προϋπολογισμό από τις 14 Σεπτεμβρίου 2021, που ήταν η πρώτη αποστολή των πυραύλων στην Σαουδική Αραβία μέχρι σήμερα, για τη λειτουργία και την υποστήριξή τους από την άποψη του κόστους υλικών και αμοιβών προσωπικού και τι έχει εισπραχθεί γι’ αυτή την παραχώρηση, ως αντισταθμιστικό όφελος, σε χρήμα ή σε είδος.
Τα ερωτήματα που παραμένουν αναπάντητα είχαν τεθεί μετά την αποκάλυψη της ανοικτής επιστολής προς τον πρωθυπουργό του πρέσβη ε.τ. Νίκου Βαμβουνάκη, που εντόπισε μια περίεργη δωρεά 10 εκατ. δολαρίων από τη Σαουδική Αραβία στην Ελλάδα την περίοδο του κορονοϊού, η οποία κατατέθηκε σε τραπεζικό λογαριασμό της ιδιωτικής εταιρείας Pricewaterhouse and Coopers (PwC) αντί να διοχετευτεί μέσω της Τραπέζης της Ελλάδος ή άλλου κρατικού μηχανισμού.
Το ερώτημα εάν το ποσό αυτό αποτελούσε ευχαριστήριο αντάλλαγμα για την ελληνική συνεισφορά στην προστασία των πετρελαϊκών εγκαταστάσεων της Σαουδικής Αραβίας και γιατί η διαδικασία έγινε μέσω ιδιωτικής εταιρείας και όχι μέσω των προβλεπόμενων κρατικών διαύλων παραμένει αναπάντητο. Ποιο ήταν το πραγματικό κίνητρο πίσω από τη δωρεά; Ηταν πράγματι μια ανιδιοτελής συνεισφορά για την καταπολέμηση της πανδημίας ή μήπως αποτελεί μέρος ενός μεγαλύτερου σχεδίου ανταλλαγής υπηρεσιών και χρημάτων; Γιατί δεν υπάρχει καμία καταγραφή στη Διαύγεια; Και αν υπήρξε διαφθορά, ποιοι είναι οι υπεύθυνοι; Πειστικές και αιτιολογημένες απαντήσεις ωστόσο δεν έχουν δοθεί μέχρι σήμερα. Μήπως ήρθε η ώρα να πιέσει η αντιπολίτευση για απαντήσεις και διαφάνεια;
Διαβάστε επίσης
Έγκλημα Τέμπη: Δύο χρόνια πριν ο Κυριάκος Μητσοτάκης παρίστανε τον… εμπειρογνώμονα (Video)