Αντίστροφα μετράει πλέον ο χρόνος για την κορύφωση των εορτασμών των Απόκρεων και της Καθαράς Δευτέρας. Από περιοχή σε περιοχή, η Ελλάδα γιορτάζει με πολλούς και διαφορετικούς τρόπους τη μετάβασή μας στην περίοδο της Σαρακοστής: «Καρναβάλια», «γάμοι», «αλευρομουτζουρώματα», «μπούλες» και «μπουλούκια».
Πατρινό Καρναβάλι
Με το κλασικό σλόγκαν «Πατρινό Καρναβάλι για πάντα!», ο Νο1 καρναβαλικός προορισμός μας καλεί και φέτος να αποδράσουμε στον μαγικό του κόσμο, με πολύ κέφι, χορό, τραγούδι και μεγάλα άρματα με επίκαιρο και περιπαιχτικό θέμα.
Από τις πολλές παράλληλες εκδηλώσεις ξεχωρίζουν, όπως πάντα, τα Μπουρμπούλια: χοροί όπου οι άνδρες είναι αμεταμφίεστοι και διαλέγουν τη ντάμα τους χωρίς να την ξέρουν, αφού οι γυναίκες φορούν ένα μαύρο ντόμινο και μια μαύρη μάσκα. Πήραν το όνομά τους στον μεσοπόλεμο από τον θεατρώνη Ανδρέα Λοβέρδο, που τα παρομοίασε με το «μπουρμπούλι» (μεζές από κρέας που βράζει), γιατί δεν απαιτούσαν κάποια ιδιαίτερη προετοιμασία.
Ξεχωριστή καρναβαλική θέση επίσης κατέχουν το Κυνήγι του Κρυμμένου Θησαυρού και φυσικά το Καρναβάλι των Μικρών. Όλα αυτά βέβαια μέχρι να έρθει η στιγμή για τη Νυχτερινή Παρέλαση του Σαββάτου της Αποκριάς και την κορύφωση του καρναβαλιού με τη Μεγάλη Παρέλαση της Κυριακής, που καταλήγει στο κάψιμο του Καρνάβαλου, στον μόλο του Αγίου Νικολάου, στο λιμάνι, στις 21.00.
Η τελετή θα αρχίσει με 20λεπτο μουσικό πρόγραμμα σε ρυθμούς λάτιν, σάμπας, τζαζ και ντίσκο από τη νεοσύστατη 35μελή ορχήστρα πνευστών «Πατρεύς», την καλλιτεχνική διεύθυνση της οποίας έχουν οι Ευρυσθένης Χατζηγιάννης και Παναγιώτης Ζαφειρόπουλος.
Οι παρουσιαστές της τελετής, η δημοσιογράφος Νατάσα Τραγουστή και ο ηθοποιός Γιώργος Λογαράς, θα υποδεχτούν τους χιλιάδες καρναβαλιστές και τους θεατές και θα καλέσουν τον δήμαρχο Πατρέων Κώστα Πελετίδη να κηρύξει τη λήξη του πατρινού Καρναβαλιού 2017. Αμέσως μετά, ο καρνάβαλος θα παραδοθεί στις φλόγες, ενώ ο ουρανός της πόλης αναμένεται να φωτιστεί από χιλιάδες πυροτεχνήματα. Θα ακολουθήσει συναυλία από το συγκρότημα των Boney M, ενώ η Maizie Williams θα δώσει το έναυσμα για το τελευταίο μεγάλο πάρτι του πατρινού καρναβαλιού του 2017.
Ρεθεμνιώτικο καρναβάλι
Πάει σχεδόν ένας αιώνας από τότε που οι Ρεθεμνιώτες υποδέχονταν με τις δέουσες τιμές την «Αυτού Εξοχότητα Βασιλέα Καρνάβαλο μέσα στην αταξία του ακράτητου γέλιου». Απόκριες μιας άλλης εποχής, που έχει αφήσει το νοσταλγικό της άρωμα διάχυτο να μοσχοβολά ακόμη, με χορούς ρομαντικούς και φήμη που φτάνει σε ολόκληρη την Κρήτη. Ήδη από νωρίς, ο ντελάλης, ο «προπομπός» του καρναβαλιού, όπως τον αποκαλούν οι ντόπιοι, έχει ξεκινήσει τις εξορμήσεις στα χωριά του νομού για να φτάσει ως την αγορά, και το Παλιό λιμάνι, προετοιμάζοντας τους Κρητικούς για την επίσημη έναρξη του Καρναβαλιού.
Από το απόγευμα της Παρασκευής όλη η πόλη πλημμυρίzει από κρητικές καντάδες, ενώ το επόμενο βράδυ πραγματοποιείται η νυχτερινή παρέλαση που καταλήγει στην πλατεία Μικρασιατών. Όλοι περιμένουν τη Μεγάλη Παρέλαση των αρμάτων και των πληρωμάτων, που ξεκινά στις 2 το μεσημέρι της Κυριακής, από τον Κόμβο Θεοτοκοπούλου για να λήξει μετά από πέντε ώρες, με το Κάψιμο του Βασιλιά Καρνάβαλου στην Ελευθερίου Βενιζέλου, στην ανατολική παραλία της Παλιάς Πόλης.
Ξανθιώτικο καρναβάλι
Ένα από τα μεγαλύτερα καρναβάλια της Ελλάδας, το Ξανθιώτικο καρναβάλι με τις Θρακικές Λαογραφικές γιορτές, σε περιμένει με μουσική, χορό, θέατρο, εικαστικές εκθέσεις και πολλές άλλες εκδηλώσεις. Το καρναβάλι της Ξάνθης είναι το μεγαλύτερο καρναβάλι της Βόρειας Ελλάδας, προσελκύοντας επισκέπτες από όλη την Ελλάδα αλλά και τα Βαλκάνια.
Κάθε χρόνο, τα γραφικά σοκάκια της Παλαιάς Πόλης υποδέχονται χιλιάδες κόσμου για ένα ξέφρενο γλέντι. Κατά τη διάρκεια της εορταστικής περιόδου, η κεντρική πλατεία της πόλης γίνεται τόπος συγκέντρωσης, διασκέδασης και οργάνωσης αυθόρμητων γλεντιών που περιλαμβάνουν παραδοσιακούς χορούς και αναβίωση παλιών εθίμων. Ο θεσμός θα κλείσει με τη θεαματική καρναβαλική παρέλαση και το έθιμο της καύσης του Τζάρου, την Κυριακή το απόγευμα στη γέφυρα του ποταμού Κόσυνθου.
Ο Βλάχικος Γάμος στη Θήβα
Σε απόσταση μικρότερη από εκατό χιλιόμετρα από την Αθήνα, η Θήβα αποτελεί το «καταφύγιο» των πιο παραδοσιακών τύπων, που θέλουν τις Απόκριες… όπως παλιά. Εδώ, η διονυσιακή λατρεία συναντά τα πατροπαράδοτα ήθη, με αποτέλεσμα το λαϊκό έθιμο του «Βλάχικου Γάμου», που «σπέρνει» χορούς και πανηγύρια στην πόλη κατά τη διάρκεια τεσσάρων γιορτινών ημερών: Την Τσικνοπέμπτη, την Κυριακή της Αποκριάς, την Καθαρή Δευτέρα και την ημέρα των Αγίων Θεοδώρων.
Πρόκειται για σατυρική παραλλαγή τέλεσης ποιμενικού γάμου, με ρίζες στα μέσα του 19ου αιώνα, και περιλαμβάνει ομαδικό μεθύσι, πομπή, πυρρίχιους χορούς, φλάμπουρα με γαρυφαλλοστόλιστα πορτοκάλια, φαλλούς και ακατάσχετη αισχρολογία από τους λεγόμενους «γελοίους».
Αλευρομουτζουρώματα στο Γαλαξίδι
Οι Απόκριες στο Γαλαξίδι είναι περισσότερο γνωστές για το έθιμο – θεσμό του Αλευρομουτζουρώματος, το οποίο «κρατάει» εδώ και τρεις αιώνες, μιας και έχει ξεκινήσει ως παράδοση από το 1801.
Το έθιμο είναι απλό, αφού πρόκειται στην ουσία για αλευροπόλεμο. Έχει τις καταβολές του στην Τουρκοκρατία, καθώς εκείνα τα χρόνια, παρόλο που το Γαλαξίδι τελούσε υπό τουρκική κατοχή, οι κάτοικοι περίμεναν τις Αποκριές για να διασκεδάσουν και να χορέψουν σε κύκλους. Φορούσαν μάσκες ή απλώς έβαφαν τα πρόσωπά τους με κάρβουνο και στη συνέχεια προστέθηκε το αλεύρι, το λουλάκι, το βερνίκι των παπουτσιών και η ώχρα.
Στον «αλευροπόλεμο» συμμετέχουν όλοι, ανεξαρτήτως ηλικίας. Ο δήμος συνήθως μοιράζει αλεύρι στους συμμετέχοντες, οι οποίοι εξοπλίζονται με σχετικές στολές προστασίας, γυαλιά και σκουφάκια, ενώ χρώμα στην τελετή δίνει το φούμο, το οποίο επίσης χρησιμοποιείται ως πολεμοφόδιο.
Συριανό Καρναβάλι
Η πρωτεύουσα των Κυκλάδων, η Σύρος, μπαίνει δυναμικά στο Καρναβάλι με μία σειρά από καρνιβαλικές εκδηλώσεις στους δρόμους της Ερμούπολης, στα σοκάκια της Άνω Σύρου και στα υπέροχα χωριά του νησιού. Οι εκδηλώσεις απευθύνονται σε μικρούς και μεγάλους, ενώ παντρεύουν με ιδιαίτερο τρόπο το παραδοσιακό με το μοντέρνο. Από τα Ζεϊμπέκια και τους παραδοσιακούς χορούς στα γραφικά στενά της Άνω Σύρου και τη μεγάλη παρέλαση στο ιστορικό κέντρο της Ερμούπολης μέχρι τα παραδοσιακά Κούλουμα στις εξοχές του νησιού.
Πρώτη ξεκινά η Άνω Σύρος τις εκδηλώσεις το Σάββατο, με την αναβίωση του εθίμου «Ζεϊμπέκια» στα σοκάκια της. Τα Ζεϊμπέκια είναι ένας πολεμικός χορός που χόρευαν αντρικά ζευγάρια και θέμα έχει την απαγωγή της Νύφης, γυναίκας του πρώτου Καπετάνιου. Τραγούδια, χοροί, έξαλλη ατμόσφαιρα και ζεστή παραδοσιακή φασολάδα με άφθονο κρασί. Το βράδυ στα στενά της Άνω Σύρου γίνεται και η πρώτη παρέλαση των καρναβαλικών ομάδων για να πάρει τη σκυτάλη η Ερμούπολη την επόμενη ημέρα με τη μεγάλη παρέλαση των καρναβαλιστών και των αρμάτων.
Το ραντεβού δίνεται στο Λιμάνι και, αφού διασχίσουν την παραλία και τους εμπορικούς δρόμους, καταλήγουν στην πλατεία Μιαούλη. Τα πνιγμένα στα λουλούδια χωριά περιμένουν υπομονετικά να τελειώσει το γλέντι στην πόλη για να υποδεχτούν τον κόσμο για τα Κούλουμα, αφού Λαζαρέτα, Αζόλιμνος και Γαλησσάς στρώνουν τα καλύτερα αυτοσχέδια τσιμπούσια με νηστίσιμα καλούδια.
Οι Μπούλες της Νάουσας
Εκτός από το εκλεκτό κρασί -που φυσικά παίζει με την σειρά του τον ρόλο του στο γλέντι της Αποκριάς- η πόλη της Νάουσας φημίζεται επίσης για τις καρναβαλικές εκδηλώσεις της, και ιδιαίτερα για ένα έθιμο… αποκλειστικά για άνδρες! Μιλάμε φυσικά για το έθιμο με τις «Μπούλες», τις νύφες δηλαδή, που στην ουσία πρόκειται για μασκαρεμένους νεαρούς, τους οποίους «μαζεύουν» τα χορευτικά μπουλούκια (αποτελούμενα επίσης από νέους άνδρες και μόνο) από τα σπίτια τους.
Επί δύο ημέρες ο χορός δεν σταματά, με τελικό «προορισμό», την μύηση της Μπούλας στον κόσμο των ανδρών, ώστε να πετάξει την μάσκα και τα γυναικεία ρούχα της και να ανδρωθεί (πρόκειται ουσιαστικά για αναφορά σε αρχαίες τελετές ενηλικίωσης αγοριών). Καθ’ όλη τη διάρκεια του δημόσιου αυτού χορευτικού εθίμου, ρέει άφθονο ξινόμαυρο κρασί Νάουσας και στο εμπορικό κέντρο της πόλης προσφέρονται κεράσματα και τοπικά εδέσματα.
Τα μπουλούκια στη Λάρισα
Με στοιχεία βγαλμένα από τα σπλάχνα της παράδοσης από κάθε γωνία της Ελλάδας, πραγματοποιούνται το Σάββατο, οι αποκριάτικες εκδηλώσεις στην πόλη της Λάρισας. Πρόκειται για την αναβίωση των «μπουλουκιών», έθιμο σύμφωνα με το οποίο μεταμφιεσμένες χορευτικές ομάδες με παραδοσιακές στολές, θα πορευτούν στο κέντρο της πόλης, συνοδεία παραδοσιακών οργάνων, δημιουργώντας μια μοναδική ατμόσφαιρα.
Ξεκινώντας από διαφορετικά σημεία – γειτονιές, τραγουδώντας και χορεύοντας, θα κάνουν μια 20λεπτη στάση στην πλατεία Ταχυδρομείου της πόλης και θα καταλήξουν στην κεντρική πλατεία της Λάρισας, όπου θα στηθεί μεγάλο παραδοσιακό αποκριάτικο γλέντι.
Πλακιώτικη Αποκριά στην Αθήνα – Κούλουμα στου Φιλοπάππου
Στο λόφο Φιλοπάππου, όπως κάθε χρόνο, θα γιορτάσει και φέτος παραδοσιακά τα Κούλουμα, την Καθαρά Δευτέρα, ο δήμος Αθηναίων με τη συμμετοχή της Φιλαρμονικής Ορχήστρας και του Εργαστηρίου Ελληνικής Μουσικής του δήμου Αθηναίων και του Λάκη Χαλκιά.
Την Κυριακή, θα γίνει και η Πλακιώτικη Αποκριά με παρέλαση καρναβαλιστών, η οποία θα ξεκινήσει στις 12 το μεσημέρι από τον Σταθμό του Μετρό στην Ακρόπολη. Θα πρόκειται για έναν «πανηγυρικό και μεθυστικό περίπατο» στα στενά της Πλάκας με μουσικά όργανα, χορό και αποκριάτικα τραγούδια από τις Μορφές Έκφρασης. Δυο ώρες νωρίτερα, με σημείο εκκίνησης το εστιατόριο «Διόνυσος» στην Ακρόπολη, θα διοργανωθεί το 7ο Κυνήγι Θησαυρού στην περιοχή γύρω από την Ακρόπολη και την Πλάκα.
