Η Αναπτυξιακή Τράπεζα αποτελεί το βασικότερο ίσως εργαλείο αναπτυξιακής πολιτικής, η δημιουργία του οποίου προβλέπεται στο αναπτυξιακό σχέδιο που παρουσίασε η ελληνική κυβέρνηση και ενέκριναν οι θεσμοί στην τελευταία συνεδρίαση του Eurogroup. Το Documento παρουσιάζει κατά αποκλειστικότητα τα βασικά σημεία του κυβερνητικού σχεδίου για την Αναπτυξιακή Τράπεζα.
Ρεπορτάζ: Στάθης Σχινάς
Η Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα (Hellenic Development Bank – HDB) θα προέλθει από τη μετεξέλιξη του ΕΤΕΑΝ (Εθνικό Ταμείο Επιχειρηματικότητας και Ανάπτυξης) το οποίο διαθέτει ρευστότητα που κυμαίνεται κοντά στο 1 δισ. ευρώ και μέχρι σήμερα διαχειρίζεται τρία ειδικότερα funds:
1. Ταμείο Επιχειρηματικότητας (Ταμείο Δανειοδοτήσεων και Ταμείο Εγγυήσεων)
2. Ταμείο Εξοικονομώ κατ’ Οίκον (Ταμείο Δανειοδοτήσεων)
3. Ταμείο Ενάλιο (Ταμείο Εγγυήσεων).
Το… μεταλλαγμένο ΕΤΕΑΝ θα αποκτήσει επαγγελματικό τραπεζικό μάνατζμεντ και θα λάβει τεχνική βοήθεια από τις μεγαλύτερες ομοειδείς τράπεζες της ευρωζώνης.
Τα υπάρχοντα funds θα παραμείνουν υπό τη διεύθυνση της τράπεζας. Επίσης θα συνεργαστεί (ή και θα απορροφήσει) με υπάρχοντα funds που έχουν παρεμφερή αποστολή όπως το ΤΑΝΕΟ (Ταμείο Νέας Οικονομίας), αλλά και άλλα ώστε να λειτουργήσει στους κόλπους της ένα fund of funds.
Οι στόχοι
Η Αναπτυξιακή Τράπεζα δεν θα λειτουργήσει ως εμπορική τράπεζα λιανικής και πιθανώς να δραστηριοποιηθεί ως «διαμεσολαβητής χονδρικής» μεταξύ εμπορικών τραπεζών, ιδιωτών επενδυτών και χρηματοοικονομικών μεσιτών (ενδιαμέσων) και θα επικεντρωθεί στη χρηματοδότηση:
- Επιχειρήσεων μικρού και
μεσαίου μεγέθους αλλά και νεοφυών (start-ups) - Συνεταιριστικών και
κοινωνικών επιχειρήσεων - Επιχειρήσεων και ειδικών
εταιρικών οχημάτων (SPV)
που βρίσκονται υπό δημόσιο έλεγχο - Θα εγγυάται επίσης δάνεια
εν μέρει ή εν συνόλω.
Η σχετική με τα ανωτέρω δραστηριότητα της Αναπτυξιακής Τράπεζας θα εστιαστεί μεταξύ άλλων σε:
- Ποιοτικά και καινοτόμα,
στρατηγικού χαρακτήρα σχέδια - Υποδομές και ειδικά όσες
ενισχύουν την ελληνική ανταγωνιστικότητα και την ανάπλαση του αστικού
περιβάλλοντος - Πρότζεκτ κοινού
ενδιαφέροντος Ελλάδας και ΕΕ που συγχρηματοδοτούνται από την Ευρωπαϊκή
Τράπεζα Επενδύσεων ή παρόμοιους ευρωπαϊκούς χρηματοδοτικούς οργανισμούς - Παροχή συμβουλευτικών
υπηρεσιών.
Χρηματοδότηση – λειτουργία
Για τη χρηματοδότησή της, πέρα από την κινητοποίηση των υπαρχόντων κεφαλαίων στο ΕΤΕΑΝ, το ΤΑΝΕΟ και τη χρηματοδότηση των ευρωπαϊκών οργανισμών, η Αναπτυξιακή Τράπεζα θα έχει τη δυνατότητα να εκδίδει τίτλους μακροπρόθεσμης και μεσοπρόθεσμης χρηματοδότησης με σταθερό ή κυμαινόμενο επιτόκιο στην ελληνική και τη διεθνή αγορά. Σύμφωνα με τον κυβερνητικό προγραμματισμό και το σχέδιο που υπεβλήθη στους θεσμούς η έναρξη λειτουργίας της Αναπτυξιακής Τράπεζας τοποθετείται στο δεύτερο εξάμηνο του 2018.
Εργαλεία για ΜμΕ
Ενα σημαντικό κεφάλαιο του σχεδίου για την οικονομική ανάπτυξη της χώρας που κατατέθηκε από την κυβέρνηση στους θεσμούς αφορά τη χρηματοδότηση σημαντικών τομέων της οικονομίας και κυρίως της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας. Ειδικότερα, για τη χρηματοδότηση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων θα δημιουργηθούν διάφορες κατηγορίες ειδικών funds venture capital όπως το ήδη ιδρυθέν EquiFund, το οποίο χρηματοδοτείται από εθνικές και ευρωπαϊκές πηγές με 200 εκατ. ευρώ [Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων (European Investment Fund – EIF), Yunker’s Plan κ.λπ.] και εν συνόλω με 500 εκατ. ευρώ. Τη διαχείριση του συγκεκριμένου fund λόγω αδυναμίας εξεύρεσης Ελλήνων μάνατζερ έχουν αναλάβει στελέχη του EIF κ.λπ.
Το Risk Allocation Fund, αλλά και άλλοι χρηματοοικονομικοί οργανισμοί με εξασφαλισμένα κεφάλαια χρηματοδότησης είναι στα σκαριά αλλά μάλλον δεν θα λειτουργήσουν πριν από το τέλος του 2019.
Μικροχρηματοδότηση
Ο θεσμός της μικροχρηματοδότησης (microfinance) είναι ένα ακόμη νέο εργαλείο που θα εισαχθεί με βάση τα προβλεπόμενα στο κυβερνητικό σχέδιο για να ενισχύσει μικρές επιχειρήσεις και επιχειρηματίες που δεν έχουν πρόσβαση στο τραπεζικό σύστημα ή σε άλλους κλασικούς μηχανισμούς χρηματοδότησης. Στην ΕΕ θεωρείται αποτελεσματικό εργαλείο καταπολέμησης του οικονομικού και κοινωνικού αποκλεισμού. Η κυβέρνηση με τη διαμόρφωση και την εφαρμογή πολιτικών μικροχρηματοδότησης έχει διπλό στόχο:
• Ανάπτυξη των Ιδρυμάτων Μικροχρηματοδοτήσεων ως δευτερογενούς αγοράς χρηματοδότησης.
• Υποστήριξη των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων καθώς και άλλων οικονομικών και κοινωνικών ομάδων.
Τα δίκτυα των Ιδρυμάτων Μικροχρηματοδότησης θα λειτουργήσουν συμπληρωματικά ως προς τις κύριες χρηματοπιστωτικές αγορές με στόχο την κάλυψη των χρηματοδοτικών κενών. Θα είναι σε θέση να παρέχουν δάνεια μέχρι 25.000 ευρώ σε ΜΜΕ, κοινωνικές επιχειρήσεις και άλλες ομάδες-στόχους. Προκειμένου να εξασφαλιστεί η ορθή λειτουργία των ιδρυμάτων αυτών η κυβέρνηση θα θεσπίσει αυστηρό νομικό πλαίσιο για τη ρύθμιση και την επίβλεψή τους καθώς και για την εξασφάλιση επαρκούς προστασίας των καταναλωτών.
Τι είναι το crowdfunding
Το crowdfunding, δηλαδή η χρηματοδότηση μέσω δημόσιας απεύθυνσης προς κάθε ενδιαφερόμενο να επενδύσει σε κάποιο μικρομεσαίου μεγέθους πρότζεκτ μέσω ειδικής έκδοσης αξιογράφων (μετοχές, ομόλογα κ.λπ.), εισήχθη πρόσφατα στο ελληνικό νομικό σύστημα και αποτελεί οργανικό στοιχείο του νέου κυβερνητικού αναπτυξιακού σχεδίου. Ο νόμος προσδιορίζει τα κριτήρια επιλογής των διαχειριστών τέτοιων συστημάτων χρηματοδότησης και τις συνθήκες υπό τις οποίες λειτουργούν. Περιορίζει την αξία των τίτλων σε 500.000 ευρώ ανά εκδότη για περίοδο 12 μηνών, εισάγει περιορισμούς για τη διασφάλιση του επενδυτικού κινδύνου, οργανωτικές απαιτήσεις για διαχειριστές, καθώς και ελάχιστη παροχή πληροφοριών (λεπτομερείς παράγοντες κινδύνου, προειδοποιήσεις για πιθανή απώλεια κεφαλαίου και ούτω καθεξής).
Ηδη κάποιες ελληνικές τράπεζες έχουν αρχίσει να λειτουργούν τέτοιες πλατφόρμες, όμως ο θεσμός είναι σε πρώιμο στάδιο.
