Δήλωση – «βόμβα» από τον πρώην πρόεδρο της Αλβανίας, Σαλί Μπερίσα, για τον ρόλο της Τουρκίας στη συμφωνία Ελλάδας – Αλβανίας το 2009, για τα θαλάσσια σύνορα.
Όπως είπε σε συνέντευξή του στο Euractiv ο τότε πρωθυπουργός και πρώην πρόεδρος της Αλβανίας, η Τουρκία δεν ενδιαφέρθηκε ποτέ για τη συμφωνία θαλάσσιων συνόρων μεταξύ Αλβανίας και Ελλάδας, αλλά έκανε μια «πραγματικά ισχυρή παρέμβαση» όταν υπογράφηκε.
Το 2009, Τίρανα και Αθήνα συμφώνησαν για την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών και της υφαλοκρηπίδας τους, παρά τις δυσκολίες που αντιμετώπισαν οι διαπραγματεύσεις μεταξύ των δύο πλευρών.
Η συμφωνία, με τη μεσολάβηση του Δημοκρατικού Κόμματος του Μπερίσα, προέβλεπε την παράδοση περίπου 225 τετραγωνικών χιλιομέτρων αλβανικών χωρικών υδάτων στην Αθήνα.
Ο Έλληνας πρωθυπουργός Κώστας Καραμανλής πραγματοποίησε επίσημη επίσκεψη στα Τίρανα τον Απρίλιο του 2009, συνοδευόμενος από την υπουργό Εξωτερικών Ντόρα Μπακογιάννη, η οποία υπέγραψε τη συμφωνία οριοθέτησης με τον Αλβανό ομόλογό της Λουλζίμ Μπάσα, παρουσία του τότε πρωθυπουργού Σαλί Μπερίσα.
Ήταν η σημαντικότερη συμφωνία που υπογράφηκε μεταξύ των δύο χωρών από την υπογραφή του Συμφώνου Φιλίας το 1996, και ενώ το μελάνι ήταν ακόμη υγρό στη συμφωνία, τα Τίρανα υπέβαλαν επίσημα αίτηση για ένταξη στην ΕΕ με την υποστήριξη της Ελλάδας.
«Ο εταίρος μας, η Ελλάδα, επί 30 χρόνια ήταν πολύ χρήσιμος για την Αλβανία. Υποστήριξε την πορεία της Αλβανίας προς το ΝΑΤΟ και την Ευρώπη, έκανε σοβαρές επενδύσεις στη χώρα», δήλωσε ο Μπερίσα.
Πρόσθεσε ότι «η Ελλάδα υπέγραψε ότι έχει έξι ναυτικά μίλια χωρικών υδάτων για τον εαυτό της. Ο Έντι Ράμα ήταν αυτός που μήνυσε τη συμφωνία στο Συνταγματικό Δικαστήριο. Η Τουρκία δεν ενδιαφέρθηκε ποτέ για αυτή τη συμφωνία και έκανε μια ισχυρή παρέμβαση [μετά την υπογραφή]».
Το δικαστήριο έκρινε ομόφωνα τη συμφωνία άκυρη, επικαλούμενο διαδικαστικές και ουσιαστικές παραβιάσεις που αντιβαίνουν στο Σύνταγμα και το Δίκαιο της Θάλασσας.
«Το Συνταγματικό Δικαστήριο απέρριψε μια πολύ καλή συμφωνία. Μετά την ένσταση του Συνταγματικού Δικαστηρίου, είπα στην [ελληνική] κυβέρνηση ότι είμαι υποχρεωμένος να σεβαστώ την απόφαση. Αλλά είπα ότι πρέπει να πάμε στη Χάγη. Στην αρχή ήταν διστακτικοί, αλλά αργότερα το αποδέχθηκαν καθώς είδαν ότι ήμουν πολύ διαφανής», είπε.
Η ακύρωση της Συμφωνίας και οι αυξανόμενες εντάσεις για τις εθνικές μειονότητες και τα εδάφη και στις δύο χώρες, συνέχισαν να επιδεινώνουν τις σχέσεις που αιωρούνταν σε εμπόλεμη κατάσταση που ίσχυε από το 1940.
«Ο Έντι Ράμα ήρθε στην κυβέρνηση και διαπραγματεύτηκε με την ελληνική κυβέρνηση παραβιάζοντας πλήρως την απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου και ολοκλήρωσαν τη συμφωνία. Στη συνέχεια, η Ελλάδα έφερε το νόμο στο κοινοβούλιο και το έθεσε στα 12 ναυτικά μίλια, όπως είναι το δικαίωμά της βάσει της Συνθήκης του Μοντέγκο Μπέι», δήλωσε ο Μπερίσα και πρόσθεσε: «Δεν ξέρω τι θα πει η Χάγη».
