Η ομάδα χάκερ Anonymous (Ανώνυμοι) στις 5 Νοεμβρίου 2018 δημοσιοποίησε αρχεία που αφορούσαν τη βρετανική μη κυβερνητική οργάνωση Integrity Initiative. Γιατί όμως οι Anonymous να χακάρουν μια οργάνωση με τον βαρύγδουπο τίτλο «Πρωτοβουλία Ακεραιότητα»;
Η απάντηση που δίνουν οι ίδιοι οι χάκερ μοιάζει βγαλμένη από κατασκοπευτικό θρίλερ του Ψυχρού Πολέμου.
Ρεπορτάζ: Κώστας Βαξεβάνης, Αντιγόνη Μιχοπούλου, Βαγγέλης Τριάντης, Νίκος Σπυρόπουλος, Λαμπρινή Παπαδοπούλου
Η μη κυβερνητική οργάνωση είναι τόσο κυβερνητική που στην πραγματικότητα αποτελεί το μακρύ χέρι του Φόρεϊν Οφις, του βρετανικού υπουργείου Εξωτερικών, στην Ευρώπη. Με την επίκληση της δράσης ενάντια στη ρωσική διείσδυση (όπως κάποτε ενάντια στον σοβιετικό κίνδυνο), η Βρετανία έχει δημιουργήσει ένα δίκτυο επιστημόνων, παραγόντων και δημοσιογράφων οι οποίοι παίρνουν οδηγίες για το πώς θα συντονίσουν τη δράση τους κάτω από την ομπρέλα της συγκεκριμένης οργάνωσης, υπό τις εντολές πάντα των κατά τόπους βρετανικών πρεσβειών.
Στο δίκτυο ανήκουν και Ελληνες δημοσιογράφοι και πανεπιστημιακοί που φαίνεται να έχουν συντονιστή αλλά και σύνδεσμο στην πρεσβεία στην Αθήνα. Η Πρωτοβουλία Ακεραιότητας, όπως παραδέχθηκε μετά την αποκάλυψη των Anonymous (δείτε αναλυτικά ρεπορτάζ στις σελίδες 6-10), χρηματοδοτείται από το Φόρεϊν Οφις, αν και εμφανίζει τη δράση της ως υπεράσπιση της δημοκρατίας.
Από τα νέα στοιχεία που δημοσιοποίησαν οι χάκερ την Παρασκευή 30 Νοεμβρίου προκύπτει ότι γνωστοί δημοσιογράφοι, μέλη του ΕΛΙΑΜΕΠ και μια ιστοσελίδα που προκάλεσε πρόσφατα θόρυβο με «έρευνα για τα τρολ της κυβέρνησης» είναι σε επικοινωνία με το δίκτυο, ενώ από τους Anonymous παρουσιάζονται ως «η ομάδα της Αθήνας». Η σχέση των δημοσιογράφων με τη συγκεκριμένη οργάνωση θα μπορούσε να αποτελεί απλώς την απόφασή τους για μαχητική έκφραση γνώμης ενάντια στη ρωσική διείσδυση αν δεν είχε το στοιχείο του συντονισμού από ξένες κυβερνητικές δυνάμεις και της δημοσιογραφίας κατά παραγγελία. Από τα έγγραφα που έχουν διαρρεύσει προκύπτει ακόμη πως οι αναφορές από –και προς– την Αθήνα είναι γεμάτες πληροφορίες για άτομα και φακέλωμα που είναι ασυνήθιστο για μια οργάνωση καλών και κυρίως δημοκρατικών προθέσεων. Αν σήμερα η πρόφαση είναι ο «ρωσικός κίνδυνος», αύριο τι μπορεί να είναι;
Στα έγγραφα της Πρωτοβουλίας Ακεραιότητα περιγράφεται αναλυτικά μια ανατριχιαστική επιχείρηση ανατροπής πολιτικών επιλογών που έγινε στην Ισπανία από τη νόμιμα εκλεγμένη κυβέρνηση, στο όνομα πάντα της αντιμετώπισης του ρωσικού κινδύνου. Με συντονισμένη χρήση των ισπανικών ΜΜΕ, η Πρωτοβουλία Ακεραιότητα στράφηκε ενάντια στον διορισμό του πρώην στρατιωτικού Πέδρο Μπάνιος στην Υπηρεσία Εθνικής Ασφάλειας. Είναι προφανές ότι στόχος δεν είναι η φλογερή αρθρογραφία που εκθέτει τα ρωσικά σχέδια, αλλά δράση με όχημα τον Τύπο και φυσικά κέντρο-εντολέα.
Η Ελλάδα αποκτά ενδιαφέρον για την Πρωτοβουλία Ακεραιότητα ιδιαίτερα το 2017. Στην ανάλυση που γίνεται στην εμπιστευτική «Εκθεση προόδου για την ίδρυση εθνικών ομάδων» αναφέρεται:
«Η Ελλάδα είναι μία εξαιρετικά ευαίσθητη χώρα για να επιχειρεί κανείς, δεδομένων των πολιτικών και οικονομικών προκλήσεων που αντιμετωπίζει. Αυτές, μαζί με την πρόσφατη ιστορία της, την κάνουν επίσης ιδιαίτερα ευάλωτη στη ρωσική επιρροή και τις απόπειρες παραπληροφόρησης.
Συνεπώς η δική μας Ομάδα Ελλάδας αναπτύσσεται με μοναδικό τρόπο. Διαθέτουμε δύο απολύτως διαφορετικές ομάδες ειδικών οι οποίες συντονίζονται από το Λονδίνο.
Η Ομάδα της Αθήνας αποτελείται από δημοσιογράφους που λειτουργούν πολύ διακριτικά και τα κύρια μέσα που διαθέτουν είναι άρθρα και ένας ιστότοπος. Εχουν κάνει καλή μελέτη της ρωσικής επιρροής στην Ελλάδα μέσα από τις διόδους της ολιγαρχίας.
Μία δεύτερη Ομάδα έχει έδρα στο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης όπου ο καθηγητής έχει ιδρύσει ένα Παρατηρητήριο ΜΜΕ που εντοπίζει άρθρα για τη ρωσική επιρροή και καταγράφει την τάση των μέσων και του κοινού ως προς τη Ρωσία. Το πρώτο τους προϊόν ήταν μία μελέτη για τις αντιδράσεις στην Ελλάδα ως προς την υπόθεση Σκρίπαλ. Τα μέσα που διαθέτουν είναι ακαδημαϊκές δημοσιεύσεις και μαθήματα».
Η περιγραφή της «διακριτικής δράσης» των δημοσιογράφων σε αντιδιαστολή με τον δημόσιο ρόλο τους και τη δημόσια αρθρογραφία τους γεννά ερωτήματα για το ποια ακριβώς πλευρά της δραστηριότητας περιγράφουν ως διακριτική και μη ανακοινώσιμη.
Δημοσιογράφοι προπαγάνδας ενάντια στην… προπαγάνδα
Στα έγγραφα που δημοσίευσαν οι Anonymous εμφανίζεται μια ομάδα επιστημόνων και δημοσιογράφων να αποτελούν την Ομάδα Ελλάδας. Η εν λόγω ομάδα φαίνεται να παίρνει εντολές από τον συντονιστή στη βρετανική πρεσβεία. Σύμφωνα με τα χακαρισμένα έγγραφα, επικεφαλής της είναι η δημοσιογράφος Δέσποινα Αφεντούλη (πρόκειται για την Ινώ Αφεντούλη), η οποία υπηρετεί στο γραφείο Δημοσίων Σχέσεων του ΝΑΤΟ.
Το ίδρυμα ΕΛΙΑΜΕΠ φαίνεται να είναι στην επιρροή της οργάνωσης, με τους επιστήμονες Θάνο Ντόκο, Ιωάννη Αρμακόλα και Γιώργο Τζογόπουλο να έχουν άμεση επαφή ως μέλη της Ομάδας Ελλάδας. Ιδιαίτερες σχέσεις φαίνεται να υφίστανται και με το σάιτ insidestory.gr και τον ιδιοκτήτη του Δημήτρη Ξενάκη, με δύο δημοσιογράφους, την Κατερίνα Οικονομάκου και τον Γιάννη Γορανίτη, να καταγράφονται και αυτοί από τους Anonymous ως μέλη της ομάδας της Αθήνας. Στην ομάδα εμφανίζεται να ανήκει και ο γνωστός δημοσιογράφος του Σκάι και του insidestory.gr Τάσος Τέλλογλου. Στην «Εκθεση προόδου» της οργάνωσης ο Τ. Τέλλογλου αξιολογείται ότι έχει σχέσεις με τη γερμανική πρεσβεία στην Αθήνα, ενώ γράφεται γι’ αυτόν συγκεκριμένα ότι «έχει άμεση επαφή και ευθυγράμμιση με τη γερμανική πρεσβεία της Αθήνας». Ακόμη δύο μέλη εμφανίζονται να στελεχώνουν την ομάδα δράσης, η πρώην δημοσιογράφος της «Ελευθεροτυπίας» Σίσσυ Αλωνιστιώτου και η μεταφράστρια Κατερίνα Χρυσανθοπούλου, οι οποίες δραστηριοποιούνται μέσα από την οργάνωση Journalists about Journalism.
Εκτός από τους πανεπιστημιακούς που δραστηριοποιούνται στο ΕΛΙΑΜΕΠ και εμφανίζονται ως μέλη της ομάδας δράσης, ο πανεπιστημιακός Παναγιώτης Πασχαλίδης και ο γνωστός για τις δημοσκοπήσεις του Πανεπιστημίου Μακεδονίας Νίκος Μαρατζίδης φαίνεται πως εξυπηρετούν τους σκοπούς της οργάνωσης. Ο Μαραντζίδης μάλιστα φαίνεται ότι συνάπτει συμφωνία με ίδρυμα που σχετίζεται με την Πρωτοβουλία Ακεραιότητα για μελέτες αντί αμοιβής. Στα έγγραφα τη συμφωνία υπογράφει το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, αλλά σε άλλα έγγραφα ο Μαραντζίδης φαίνεται να ζητά 25 χιλιάδες για να πραγματοποιήσει αυτό που θέλει η οργάνωση.
Την επόμενη μέρα της δημοσιοποίησης των στοιχείων από τους Anonymous η Πρωτοβουλία Ακεραιότητα παραδέχτηκε τη χρηματοδότησή της από το βρετανικό υπουργείο Εξωτερικών αλλά παρουσίασε τη δράση της ως δημοκρατικό ακτιβισμό, παραλείποντας να δώσει εξηγήσεις για το πώς και γιατί δίνει οδηγίες σε δημοσιογράφους που οφείλουν να δρουν αυτόβουλα. Στην ανακοίνωσή της κάλυψε τα άτομα τα οποία φαίνονται να αποτελούν τις εθνικές ομάδες δράσης, λέγοντας πως δεν γνωρίζει αν τα ονόματα που διέρρευσαν ανήκουν στις ομάδες της ή σε ανθρώπους που απλώς είχαν επαφές μαζί της.
Σχεδόν το σύνολο των ατόμων που εμφανίζονται ότι αποτελούν την Ομάδα Ελλάδας, στα οποία απευθύνθηκε το Documento, παραδέχονται ότι είχαν επαφές με την οργάνωση, τις οποίες όμως ονομάζουν τυπικές. Ευθυγραμμίζονται δηλαδή με το επιχείρημα της Πρωτοβουλίας Ακεραιότητα ότι αρκετοί έκαναν επαφές αλλά δεν ήταν μέλη. Ωστόσο οι Anonymous επιμένουν ότι αυτοί αποτελούν το εθνικό προσωπικό.
Φλογερή αρθρογραφία για τον ρωσικό κίνδυνο
Πέρα από όσα περιγράφουν τα έγγραφα, το ερώτημα είναι αν τελικά η δράση των δημοσιογράφων και των επιστημόνων που εμφανίζονται να ταυτίζονται με την Πρωτοβουλία Ακεραιότητα έχει άμεση συνάφεια με τις επιδιώξεις της οργάνωσης. Εκτός λοιπόν από την κοινή παραδοχή που κάνουν όλοι οι κατονομαζόμενοι από τους Anonymous πως είχαν έστω τυπικές σχέσεις με την οργάνωση, έχουν ακόμη ένα κοινό στοιχείο. Τη φλογερή τοποθέτησή τους ενάντια σε αυτό που αποκαλούν ρωσική διείσδυση και ρωσική προπαγάνδα.
Ο Τ. Τέλλογλου με εκτεταμένη αρθρογραφία κυρίως στο insidestory ασχολείται με τον ρωσικό κίνδυνο, τον οποίο εντοπίζει σε διάφορες μορφές και με διάφορους τρόπους. Μερικά από τα άρθρα που δημοσιεύτηκαν το τελευταίο διάστημα στο insidestory είναι τα «Αντιπαράθεση Πούτιν Κυπριακής Δημοκρατίας για τους λογαριασμούς του Μπράουνερ», «Το ρωσικό χέρι στην Κύπρο» (δημοσίευμα σε δύο μέρη), «Η ρωσική επιρροή στην Αλεξανδρούπολη», «Η πιστολιά του Ιβάν Σαββίδη», «Λιθουανικά ξωτικά ενάντια σε ρωσικά τρολ», «Η Ρωσία διαιρεί και βασιλεύει στην Ευρώπη», «Οι ψηφιακοί πράκτορες του 21ου αιώνα και οι ρωσικές αρκούδες» και άλλα πολλά σε διάστημα μόλις μερικών μηνών.
Αναμφίβολα ο καλός δημοσιογράφος παράγει περισσότερα δημοσιεύματα ρωσικού ενδιαφέροντος από όσα μπορεί να καταναλώσει το ελληνικό κοινό. Με τη σειρά της η Κ. Οικονομάκου είναι επίσης ρωσοκεντρική στα αρθρογραφικά της ενδιαφέροντα. Παραθέτουμε μερικούς από τους τίτλους των δημοσιευμάτων της, επίσης στο insidestory: «Ξυλοδαρμός: μια παραδοσιακή αξία της ρωσικής οικογένειας», «Τα ρωσικά τρολς και η “πόρνη των μίντια”», «Ζουν οι πάπιες του Μεντβέντεφ καλύτερα από τους Ρώσους πολίτες;», «Πατριάρχης Κύριλλος και πρόεδρος Πούτιν» και άλλα. Η Κ. Οικονομάκου μαζί με τη Σ. Αλωνιστιώτου και την Κ. Χρυσανθοπούλου δραστηριοποιούνται στην οργάνωση Journalists about Journalism, για την οποία, όπως φαίνεται και από το σάιτ της, τα προβλήματα της δημοσιογραφίας αφορούν πάντα τη… Ρωσία.
«Ποιοι αμφιβάλλουν για τις σχέσεις του Ασάνζ με τους χάκερς του Κρεμλίνου;» αναρωτιέται η ιστοσελίδα, ενώ σε άλλο άρθρο διαβάζουμε «Οι παρεμβάσεις της Ρωσίας στις εκλογές και η απάντηση της Δύσης». Οι αρθρογράφοι του σάιτ συνεχίζοντας να ξεδιπλώνουν την επιμονή τους γύρω από τη ρωσική πραγματικότητα ενημερώνουν επίσης για τις «Παραδοσιακές σχέσεις της ρωσικής εκκλησίας με την KGB».
Η Σ. Αλωνιστιώτου ανάμεσα στις δραστηριότητές της φαίνεται πως επιμελείται τη live μετάδοση της εκδήλωσης που έκανε η Πρωτοβουλία Ακεραιότητα στη Θεσσαλονίκη μέσω Facebook. Από τα βίντεο που έχουν αναρτηθεί φαίνεται ο προσανατολισμός της οργάνωσης στην αντιμετώπιση όχι της προπαγάνδας απ’ όπου κι αν προέρχεται, αλλά της ρωσικής προπαγάνδας.
Η αναζήτηση στο διαδίκτυο εμφανίζει και τους επιστήμονες που κατά τους Anonymous συνδέονται με την Πρωτοβουλία Ακεραιότητα να έχουν επίσης εκτεταμένη αρθρογραφία για τη ρωσική διεισδυτικότητα. Προφανώς και έχουν δικαίωμα στην άποψη και την επιλογή. Αρκεί να μην καταθέτουν στο πλαίσιο κάποιου σχεδιασμού τρίτων.
Διαβάστε ακόμα: Λιβάνης: Συκοφαντίες τα περί χρηματοδότησης από τους Ρώσους
Διαβάστε ακόμα: Το φακέλωμα και ο ρόλος του Τέλλογλου (έγγραφα-PDF)
