Απόφαση – σταθμός για το «φακέλωμα» προσώπων στην Ελλάδα

Ιστορικού χαρακτήρα απόφαση θα πρέπει να θεωρείται το πρόστιμο 20 εκατ. ευρώ που επέβαλε (με την υπ’ αριθμ. 35/2022 απόφασή της) η Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα (ΑΠΔΠΧ) στην εταιρεία Clearview AI για τις παρεμβατικές πρακτικές της.

Η απόφαση έρχεται έναν χρόνο μετά τη σχετική καταγγελία που είχε καταθέσει η μη κυβερνητική οργάνωση που υπερασπίζεται τα δικαιώματα χρηστών του Διαδικτύου, Homo Digitalis, τον Μάιο του 2021, και το πρόστιμο αποτελεί το μεγαλύτερο που έχει επιβάλει η Αρχή έως σήμερα, ενώ εξίσου σημαντικό θα πρέπει να θεωρείται πως απαγορεύεται πλέον στην εταιρεία να συλλέγει και να επεξεργάζεται προσωπικά δεδομένα υποκειμένων ευρισκόμενων στην ελληνική επικράτεια, με τη χρήση μεθόδων αναγνώρισης προσώπου, ενώ η Αρχή την καλεί να διαγράψει αμέσως όσα δεδομένα έχει ήδη συγκεντρώσει.

Αξίζει να σημειωθεί πως η Clearview AI είναι αμερικανική εταιρεία που ιδρύθηκε το 2017 και αναπτύσσει λογισμικό αναγνώρισης προσώπου και ισχυρίζεται ότι διαθέτει «τη μεγαλύτερη γνωστή βάση δεδομένων με περισσότερες από 10 δισεκατομμύρια εικόνες προσώπου» τις οποίες συλλέγει (web scraping) από δημόσιες διαδικτυακές πηγές, περιλαμβανομένων ειδήσεων, ιστοσελίδων, φωτογραφιών σήμανσης, βίντεο, δημόσιων μέσων κοινωνικής δικτύωσης και άλλων δημόσιων πηγών.

Τον Φεβρουάριο του 2020 η ενημερωτική ιστοσελίδα BuzzFeed news δημοσίευσε έναν παγκόσμιο χάρτη από εσωτερικά έγγραφα της Clearview στον οποίο εμφανίζονταν οι χώρες με τις οποίες φερόταν να έχει ήδη συνεργαστεί ή στις οποίες σκόπευε άμεσα να επεκταθεί. Η Ελλάδα ήταν μία εξ αυτών, αλλά η εταιρεία τότε το αρνούνταν. Τον Απρίλιο του ίδιου έτους η Ελληνική Αστυνομία απάντησε σε αίτημα της Homo Digitalis, αναφέροντας ότι δεν χρησιμοποιεί το συγκεκριμένο λογισμικό. Xρειάστηκε η συντονισμένη προσπάθεια μιας συμμαχίας οργανώσεων στην Ελλάδα και στο εξωτερικό (Homo Digitalis, Privacy International, Hermes Center και noyb) οι οποίες τον Μάιο του 2021 υπέβαλαν καταγγελίες ενώπιον των αρμόδιων αρχών σε Ελλάδα, Ηνωμένο Βασίλειο, Ιταλία, Αυστρία και Γαλλία, κατά της Clearview AI για πρακτικές μαζικής παρακολούθησης μέσω αναγνώρισης προσώπου.

Οι προσπάθειες απέδωσαν καρπούς και νωρίτερα μέσα στο 2022 η Ιταλική Αρχή Προστασίας Δεδομένων αποφάσισε την επιβολή προστίμου 20 εκατομμυρίων ευρώ στην εταιρία, ενώ η αντίστοιχη Αρχή του Ηνωμένου Βασιλείου τής επέβαλε πρόστιμο 7,5 εκατομμυρίων λιρών.

Πριν από τις καταδίκες, πάντως, η Clearview AI έδειχνε πως δεν πτοείται από τις μαζικές καταγγελίες. Σύμφωνα με αποκαλύψεις της Washington Post, η εταιρεία ανακοίνωσε στο πλαίσιο της ενημέρωσης των μετόχων της πως όχι μόνο δεν θα σταματήσει τη συλλογή τους, αλλά σκοπεύει να φτάσει τα 100 δισεκατομμύρια φωτογραφίες για να διασφαλίσει πως σχεδόν όλοι οι άνθρωποι της Γης συμπεριλαμβάνονται στη βάση της! «Τα πάντα στο μέλλον, ψηφιακά και στην πραγματική ζωή, θα είναι προσβάσιμα μέσα από το πρόσωπό σας», έλεγε η παρουσίαση της εταιρείας στους μετόχους της.

Ήδη Facebook, Google, Twitter και YouTube έχουν απαιτήσει από την Clearview AI να σταματήσει τη συλλογή φωτογραφιών και να διαγράψει ό,τι έχει πάρει στα χέρια της, ωστόσο η τελευταία αντιτείνει πως η βάση της προστατεύεται από την Πρώτη Τροπολογία του Συντάγματος των ΗΠΑ. Δεν είναι τυχαίο πως ενδιαφέρον για την τεχνολογία της Clearview έχουν εκφράσει εταιρείες όπως οι Airbnb, Lyft και Uber.

Διαβάστε επίσης:

Οι σκοτεινές μπίζνες της «Google των μυστικών υπηρεσιών»