Το Δικαστήριο της ΕΕ αποφάνθηκε σήμερα ότι η βρετανική κυβέρνηση μπορεί μονομερώς να ανατρέψει την απόφασή της για έξοδο από το μπλοκ χωρίς να συμβουλευτεί τις άλλες χώρες μέλη, προσφέροντας μια νίκη στους Βρετανούς που είναι αντίθετοι στο Brexit.
Με μια επείγουσα απόφασή του, η οποία εκδόθηκε μόλις μια ημέρα πριν από την προγραμματισμένη ψηφοφορία του βρετανικού κοινοβουλίου για τη συμφωνία για το Brexit ανάμεσα στην ΕΕ και την πρωθυπουργό Τερέζα Μέι που συνήφθη τον Νοέμβριο έπειτα από διαπραγματεύσεις 17 μηνών, το Δικαστήριο της ΕΕ έκρινε: “Το Ηνωμένο Βασίλειο είναι ελεύθερο να ανακαλέσει μονομερώς τη γνωστοποίηση για την πρόθεσή του να αποσυρθεί από την ΕΕ”.
“Δεν θέλουμε να παραμείνουμε στην ΕΕ (…) Η ψήφος μας είναι σαφής”, αντέδρασε ο Βρετανός υπουργός Περιβάλλοντος Μάικλ Γκόουβ σε δηλώσεις που έκανε στον ραδιοφωνικό σταθμό του BBC, σημειώνοντας ότι η κρίσιμη ψηφοφορία στο βρετανικό κοινοβούλιο θα γίνει όπως είναι προγραμματισμένο αύριο Τρίτη και ότι η Μέι μπορεί να την κερδίσει.
Η σημερινή απόφαση του Δικαστηρίου της ΕΕ ευθυγραμμίζεται με την γνωμοδότηση που εκδόθηκε την περασμένη εβδομάδα νομικού συμβούλου του δικαστηρίου, ο οποίος απεφάνθη ότι η Βρετανία θα μπορούσε απλώς να σταματήσει την αποχώρησή της χωρίς να χρειάζεται την έγκριση των άλλων χωρών μελών, ενισχύοντας τις ελπίδες αυτών που θέλουν να σταματήσει η διαδικασία.
“Μια τέτοια ανάκληση”, προσθέτει το Δικαστήριο της ΕΕ, “η οποία θα αποφασιστεί σε σεβασμό των δικών της συνταγματικών κανόνων, θα έχει ως αποτέλεσμα να παραμείνει το Ηνωμένο Βασίλειο στην Ένωση με αμετάβλητους όρους όσον αφορά το καθεστώς του κράτους μέλους”.
Η προσφυγή στο Δικαστήριο της ΕΕ, το οποίο εδρεύει στο Λουξεμβούργο, είχε γίνει από την σκωτσέζικη δικαιοσύνη.
Όπως διευκρινίζει το δικαστήριο στην σημερινή του απόφαση, το Ηνωμένο Βασίλειο μπορεί να απαρνηθεί μονομερώς το Brexit “εφόσον μια συμφωνία αποχώρησης (…) δεν έχει τεθεί σε ισχύ ή ελλείψει μιας τέτοιας συμφωνίας, όσο η διορία των δύο ετών από τη γνωστοποίηση της πρόθεσης αποχώρησης από την ΕΕ, που έχει ενδεχομένως παραταθεί, δεν έχει εκπνεύσει”, δηλαδή ως τις 29 Μαρτίου του 2019, που είναι η προβλεπόμενη ημερομηνία αποχώρησης των Βρετανών.
Μια τέτοια ανάκληση “θα πρέπει να αποφασιστεί έπειτα από μια δημοκρατική διαδικασία με σεβασμό των συνταγματικών κανόνων” του Ηνωμένου Βασιλείου, προσθέτει το δικαστήριο.
Η απόφαση αυτή μπορεί να ενθαρρύνει τους Βρετανούς που εξακολουθούν να ελπίζουν ότι το Ηνωμένο Βασίλειο θα μπορούσε να απαρνηθεί την έξοδό του από την ΕΕ.
Το ερώτημα αυτό για την ανάκληση της απόφασης για το Brexit τέθηκε στο Δικαστήριο της ΕΕ στο πλαίσιο μιας προσφυγής σκωτσέζων αιρετών αξιωματούχων, οι οποίοι κρίνουν ότι το βρετανικό κοινοβούλιο θα μπορούσε να αναστρέψει την διαδικασία που είναι γνωστή ως ενεργοποίηση του “άρθρου 50”.
Αυτό το άρθρο της συνθήκης της ΕΕ επιτρέπει σε ένα κράτος μέλος να γνωστοποιήσει στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ότι επιθυμεί να εγκαταλείψει την ΕΕ και είναι επίσης αυτό που ορίζει τα στάδια μιας τέτοιας διαδικασίας.
Εννέα μήνες μετά το δημοψήφισμα στη Βρετανία, με το οποίο αποφασίστηκε το Brexit, και για πρώτη φορά στην ιστορία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το Ηνωμένο Βασίλειο ενεργοποίησε το άρθρο 50 της συνθήκης της ΕΕ στις 29 Μαρτίου του 2017, εκκινώντας επισήμως την διαδικασία προετοιμασίας της εξόδου σε δύο χρόνια.
