Οι συνταξιούχοι και οι ελεύθεροι επαγγελματίες θα είναι οι μεγάλοι χαμένοι της νέας χρονιάς
Αρνητικό πρόσημο τίθεται μπροστά από τις αλλαγές στο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης για το 2023. Οπως προκύπτει από τις τροποποιήσεις που φέρνουν στο ασφαλιστικό σύστημα της χώρας προηγούμενοι νόμοι, οι συνταξιούχοι και οι ελεύθεροι επαγγελματίες είναι οι μεγάλοι χαμένοι της νέας χρονιάς.
Από τη μια η απώλεια εισοδήματος που φέρνει η ακρίβεια ήδη απαξιώνει την αύξηση στις συντάξεις. Από την άλλη η αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών σε συνδυασμό με τη μείωση του τζίρου λόγω της επερχόμενης μείωσης της ιδιωτικής κατανάλωσης καθιστά «πνιγηρή» την αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών για 1,8 εκατ. επαγγελματίες που ανήκουν στις τάξεις των επιστημόνων (υγειονομικοί, μηχανικοί, νομικοί), των ελεύθερων επαγγελματιών, βιοτεχνών και εμπόρων αλλά και των αγροτών.
Αύξηση-σταγόνα στον ωκεανό
Για να καταλάβουμε την οριακή κατάσταση που βιώνουν αυτοί οι επαγγελματίες αρκεί να αναφέρουμε ότι το 85% αυτών ασφαλίζεται στη χαμηλότερη κλάση των 210 ευρώ. Ολοι αυτοί με τον νόμο Κατρούγκαλου πλήρωναν 167 ευρώ ασφαλιστικές εισφορές ανά μήνα κι έχουν εξαναγκαστεί με τον νόμο Βρούτση από το 2020 να καταβάλλουν αυξημένα ασφάλιστρα κατά 20,5% σε σχέση με όσα κατέβαλλαν από το 2016 έως το 2019!
Το 2023 λοιπόν φέρνει αυξήσεις συντάξεων, αυξήσεις σε εισφορές, νέο ποσό εθνικής σύνταξης, κατάργηση της ειδικής (φορολογικής) εισφοράς αλληλεγγύης, δυσμενείς αλλαγές στα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης στο δημόσιο κ.λπ. Ολα αυτά, που φέρνουν μεταβολές με αρνητικό πρόσημο στο εισόδημα ασφαλισμένων και συνταξιούχων, μπορούν να επιμεριστούν ως εξής:
• Αυξήσεις στις συντάξεις. Εχουν περισσέψει ήδη από τον Σεπτέμβριο οι κυβερνητικές θριαμβολογίες για την αύξηση στις συντάξεις. Πρόκειται για αύξηση που είχε θεσμοθετηθεί με τον νόμο Κατρούγκαλου και συνεπεία τροποποίησης επί υπουργίας Εφης Αχτσιόγλου είχε μετατεθεί η καταβολή της για τα 2023. Αυτή η αύξηση προέρχεται από τον μέσο όρο της ετήσιας αύξησης του ΑΕΠ και του πληθωρισμού και θα αφορά αρχικά τόσο την εθνική (θα ανέλθει σε περίπου 410 ευρώ) όσο και την ανταποδοτική, της τάξης του 7,75%. Ωστόσο, λόγω του θεσμού της προσωπικής διαφοράς που καθιέρωσε ο νόμος Κατρούγκαλου, 910.000 σε σύνολο 2,4 εκατ. συνταξιούχων, το 38% δηλαδή, δεν θα δουν αύξηση στον συντάξιμο μισθό.
Ομως αυτή η αύξηση ενόσω τα πάντα ακριβαίνουν μοιάζει με σταγόνα στον ωκεανό. Σύμφωνα με τους εμπειρογνώμονες του ΙΝΕ ΓΣΕΕ ο συνδυασμός αύξησης των τιμών κυρίως σε ενέργεια και τρόφιμα και τα πολύ χαμηλά εισοδήματα εκτινάσσουν την απώλεια αγοραστικής δύναμης των νοικοκυριών με μηνιαίο εισόδημα χαμηλότερο των 750 ευρώ έως και 40%. Στις τάξεις των συνταξιούχων, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία, 1.108.843 συνταξιούχοι σε σύνολο 2.465.975, που αντιστοιχούν σε ποσοστό 45%, λαμβάνουν κύρια σύνταξη που δεν υπερβαίνει τα 700 ευρώ μεικτά (658 ευρώ καθαρά).
Δεν αναπληρώνεται το απολεσθέν εισόδημα
Τα στοιχεία δείχνουν επίσης ότι 910.620 άτομα (ποσοστό 37%, δηλαδή πάνω από ένας στους τρεις) έλαβαν κύρια σύνταξη έως 600 ευρώ μεικτά (564 ευρώ καθαρά), ενώ 657.619 άτομα (ποσοστό 26,6%, δηλαδή ένας στους τέσσερις) εισέπραξαν ως κύρια σύνταξη έως 500 ευρώ μεικτά (470 ευρώ καθαρά). Συνολικά περί το 1,5 εκατ. συνταξιούχων λαμβάνει καθαρό συντάξιμο μισθό περί τα 750 ευρώ. Αυτό στην πράξη σημαίνει ότι η αύξηση στον συντάξιμο μισθό κατά 7,5% δεν αναπληρώνει το απολεσθέν λόγω ακρίβειας εισόδημα.
• Κατάργηση ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης. Παρότι ουδείς το διευκρινίζει, δεν καταργείται η εισφορά αλληλεγγύης που επιβλήθηκε το 2010 αλλά η ειδική εισφορά αλληλεγγύης του 2011 (άρθρο 29 του ν. 3986/2011), που είναι φορολογική. Αυτή η εισφορά υπολογίζεται κλιμακωτά σε όλα τα εισοδήματα άνω των 12.000 ευρώ με συντελεστές από 2,2% έως 10%. Για να καταλάβουμε, η συντριπτική πλειονότητα των συνταξιούχων άνω των 1.000 ευρώ θα δει αύξηση στις συντάξεις τής τάξης του 1,8 ευρώ μηνιαίως! Στην ίδια κατηγορία ανήκει και η κατάργηση της ειδικής εισφοράς 1% των ασφαλισμένων του Ταμείου Πρόνοιας Δημοσίων Υπαλλήλων. Στην πράξη οι δημόσιοι υπάλληλοι θα δουν αυξήσεις 7-23 ευρώ στον βασικό τους μισθό.
• Αυξήσεις στις εισφορές.
Σύμφωνα με τον νόμο Βρούτση, αυτή η αύξηση θα διαμορφωθεί στα επίπεδα του πληθωρισμού. Αυτό σημαίνει πρακτικά ότι αναμένεται στη ζώνη 9,4-9,9%. Αν λοιπόν προστεθεί η αύξηση αυτή σ’ αυτήν του 2020, τότε 1,5 εκατ. ασφαλισμένοι σε καθεστώς μη μισθωτής εργασίας θα πληρώνουν ασφάλιστρα αυξημένα κατά 30% σε σχέση με το 2019!
• Επικουρική ασφάλιση. Ηδη 140.000 άνθρωποι υποχρεούνται να παίζουν τα χρήματά τους στον χρηματιστηριακό τζόγο μέσω του νέου Ταμείου Επικουρικής Κεφαλα ι ο ποιητικής Ασφάλισης( Τ ΕΚ Α ). Από την 1η Ιανουαρίου 2023 δίνεται η δυνατότητα προαιρετικής ασφάλισης στο ΤΕΚΑ σε όσους καταβάλλουν ασφαλιστικές εισφορές επικουρικής ασφάλισης αλλά και σε όσες κατηγορίες δεν υπάγονται σε υποχρεωτικό καθεστώς( π. χ. ελεύθεροι επαγγελματίες, αγρότες, αυτοαπασχολούμενοι υγειονομικοί ).
• Ορια ηλικίας συνταξιοδότησης. Με βάση διάταξη του τελευταίου νόμου (Χατζηδάκη) καταργείται η δυνατότητα μειωμένης συνταξιοδότησης στο δημόσιο πριν από το 62ο έτος της ηλικίας. Οσοι συμπληρώνουν τις ηλικίες των 55 έως 60 ετών από την 1η Ιανουαρίου 2023 θα πάρουν μειωμένη στα 62.
• Ενστολοι και πλασματικά έτη ασφάλισης. Δίνεται η δυνατότητα στο σύνολο των ενστόλων να αναγνωρίσουν έως και πέντε πλασματικά έτη, τα οποία και θα αναγνωρίζονται ως πραγματικά. Αυτό σημαίνει ότι θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν τόσο για τη θεμελίωση όσο και για την προσαύξηση του συντάξιμου μισθού. Η εξαγορά γίνεται σε ποσοστό 6,67% επί των συντάξιμων αποδοχών τη στιγμή υποβολής της σχετικής αίτησης.
