Τι συμβαίνει στην Ευρώπη σε περιπτώσεις πολυϊδιοκτησίας, τι υποστηρίζει η UEFA και πώς η ίδια ντριμπλάρει τον κανονισμό της
Η πολύκροτη υπόθεση Ολυμπιακού – ΠΑΟΚ – Ξάνθης με την καταγγελία των «ερυθρόλευκων» περί πολυϊδιοκτησίας του «δικεφάλου του βορρά» –και ενώ η ακριτική ομάδα ερευνάται αυτές τις μέρες από τις αρμόδιες ελληνικές πειθαρχικές επιτροπές–, η οποία έχει ξεσηκώσει το ελληνικό ποδόσφαιρο και όχι μόνο, δεν αποκλείεται να καταλήξει στο CAS. Στο Αθλητικό Διαιτητικό Δικαστήριο της Λωζάνης κρίνονται στον ανώτατο βαθμό πολλές υποθέσεις του ποδοσφαίρου αλλά και του αθλητισμού γενικότερα…
Ομως, τι συμβαίνει στην Ευρώπη σε ανάλογες περιπτώσεις και τι ακριβώς προβλέπει ή έχει πράξει σε ανάλογες περιπτώσεις η UEFA, που υποτίθεται ότι απαγορεύει ρητά και κατηγορηματικά (στα χαρτιά) να μετέχουν στις δικές της διοργανώσεις ομάδες με τον ίδιο ιδιοκτήτη;
Καταρχάς να επισημάνουμε ότι πρωτοπόρος στην πολυϊδιοκτησία ομάδων στο ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο υπήρξε η βρετανική επενδυτική εταιρεία ENIC, η οποία τη σεζόν 1997-98 είχε στην κατοχή της το πλειοψηφικό πακέτο μετοχών τριών συλλόγων: της ΑΕΚ, της ιταλικής Βιτσέντσα και της τσεχικής Σλάβια Πράγας, οι οποίες μάλιστα έφτασαν στους 8 του Κυπέλλου Κυπελλούχων.
Γεγονός που όχι μόνο δεν πέρασε απαρατήρητο αλλά δημιούργησε πολλά ερωτήματα σχετικά με την αξιοπιστία της διοργάνωσης. Η συγκυρία θορύβησε την UEFA, η οποία θέσπισε τότε τον κανόνα-ορόσημο κατά της πολυϊδιοκτησίας και υπέρ της ανεξαρτησίας των ομάδων, τον περίφημο «50+1».
Οπως ανέφεραν ειδικοί αναλυτές, το βασικό νόημα του κανόνα ήταν και παραμένει ότι όταν δύο ή περισσότερες ομάδες ανήκουν στον ίδιο ιδιοκτήτη και προκρίνονται στην ίδια διοργάνωση της UEFA, μόνο μία από αυτές θα μπορεί να αγωνίζεται σ’ αυτή. Δεν αποβάλλονται αδιακρίτως όλες οι ομάδες της πολυϊδιοκτησίας από τη διοργάνωση, δεν «τιμωρείται» δηλαδή η πολυϊδιοκτησία, απλώς επιλέγεται και συμμετέχει στη διοργάνωση μόνο μία ομάδα απ’ αυτές, συγκεκριμένα η «ποδοσφαιρικά καλύτερη», για την αποφυγή σύγκρουσης συμφερόντων.
Οπως ήταν φυσικό, η ENIC αντέδρασε και προσέφυγε στο CAS, με βασικό επιχείρημα ότι ο κανόνας έπληττε τον ελεύθερο ανταγωνισμό και παραβίαζε την τότε συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, τη σημερινή συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
Το CAS με την οριστική απόφασή του το καλοκαίρι του 1999 έκρινε ότι πράγματι η συμμετοχή δύο ή περισσότερων ομάδων του ίδιου ιδιοκτήτη στην ίδια διοργάνωση της UEFA δημιουργεί πρόσφορο έδαφος για σύγκρουση συμφερόντων. Ο κανόνας της UEFA κατά της πολυϊδιοκτησίας ομάδων τέθηκε σε ισχύ αμέσως μετά, την αγωνιστική περίοδο 2000-2001.
Σύμφωνα με τους μεταγενέστερους κανόνες για τις διοργανώσεις της UEFA, όπως είναι το άρθρο 5 του κανονισμού του Champions League, τεκμαίρεται ότι ένα φυσικό ή νομικό πρόσωπο έχει υπό τον έλεγχό του δύο ποδοσφαιρικές ομάδες όχι μόνο όταν είναι νόμιμος και φανερός ιδιοκτήτης τους (50+1) αλλά και όταν δεν φαίνεται μεν ότι είναι νόμιμος ιδιοκτήτης αλλά είναι σε θέση να ασκεί με οποιονδήποτε τρόπο αποφασιστική επιρροή σ’ αυτές. Ομως δεν ορίζεται επακριβώς τι θεωρείται «αποφασιστική επιρροή» στους κανονισμούς του ποδοσφαίρου.
Υπόθεση Λειψίας – Σάλτσμπουργκ
Τον Μάιο του 2017 προέκυψε μια νέα υπόθεση πολυϊδιοκτησίας, μεταξύ Λειψίας και Σάλτσμπουργκ, από την εταιρεία Red Bull. Η εταιρεία αγόρασε το 2005 την αυστριακή ομάδα και το 2009 τον γερμανικό σύλλογο. Υπήρχαν σαφείς ενδείξεις ότι η εταιρεία Red Bull ασκούσε αποφασιστική επιρροή και στις δύο ομάδες, οι οποίες θα αγωνίζονταν στο Champions League. Ομως το σώμα οικονομικού ελέγχου της UEFA έκρινε ότι δεν αποδείχθηκε αποφασιστική επιρροή της Red Bull στις δύο ομάδες και ότι επρόκειτο απλώς για τυποποιημένη σχέση χορηγίας.
Με λίγα λόγια δέχτηκε ότι οι δύο ομάδες δεν ανήκουν στη Red Bull αλλά ότι η αυστριακή εταιρεία είναι ιδιοκτήτρια μόνο της Λειψίας, ενώ στη Σάλτσμπουργκ είναι μόνο… βασικός χορηγός! Κι όλα αυτά τη στιγμή που η μεν Λειψία έπαιρνε δάνεια από τη Red Bull με πολύ ευνοϊκούς όρους, η δε Σάλτσμπουργκ νοίκιαζε το γήπεδο και τα γραφεία της από θυγατρική εταιρεία της Red Bull!
Παράλληλα δεκαπέντε ποδοσφαιριστές μεταγράφηκαν από τη Σάλτσμπουργκ στη Λειψία και το αντίστροφο. Ομως η… πολυμήχανη UEFA για να δείξει ότι επιβάλλει τη νομιμότητα ανάγκασε την αυστριακή ομάδα να προβεί σε απομάκρυνση ορισμένων προσώπων της διοίκησής της συνδεδεμένων με την πολυεθνική εταιρεία και όλα καλά…
«Η επιτροπή διαπίστωσε ότι κανένα φυσικό ή νομικό πρόσωπο δεν έχει καθοριστική επιρροή σε πάνω από έναν συλλόγους που συμμετέχουν στην ίδια διοργάνωση της UEFA» ανέφερε η σχετική ανακοίνωση της ευρωπαϊκής ομοσπονδίας, βάζοντας ταφόπλακα στα περί διαφάνειας, ίσης μεταχείρισης και αξιοπιστίας. Είναι πολλά τα λεφτά γαρ.