Η Τουρκία χτίζει θετική ατζέντα, η Ελλάδα μένει σε ευχές και πανηγυρισμούς για την πρόσκληση Μητσοτάκη στις ΗΠΑ.
Με τα μάτια στραμμένα στην Τουρκία και τις επόμενες κινήσεις του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν βρίσκεται η ελληνική διπλωματία παρά την κυβερνητική «ικανοποίηση» από το κείμενο συμπερασμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τα ευρωτουρκικά και την τηλεφωνική επαφή Μητσοτάκη – Μπάιντεν.
Ο λόγος είναι διότι στο υπουργείο Εξωτερικών γνωρίζουν καλά ότι ο απρόβλεπτος Τούρκος πρόεδρος κάθε φορά που κερδίζει χρόνο δοκιμάζει «στο πεδίο», όπως αρέσκεται να λέει, τις διεκδικήσεις της χώρας του φορτώνοντας παράλληλα την ελληνοτουρκική ατζέντα με νέες διεκδικήσεις. Άλλωστε η απόσυρσή του από τις προκλήσεις στη ΝΑ Μεσόγειο οφείλεται κυρίως στην εσωτερική πολιτική κατάσταση στην Τουρκία, η οποία αναγκάζει τον Ερντογάν να στρέψει εκεί την προσοχή του.
Ζητάει και παίρνει
Όλο το προηγούμενο διάστημα, με την ανοχή των Βρυξελλών αλλά δυστυχώς και της Αθήνας, ο Ερντογάν «φόρτωσε» την ατζέντα των διεκδικήσεών του με το ενεργειακό στη ΝΑ Μεσόγειο (αξιώσεις για τα κοιτάσματα της Κύπρου και υπέρ δύο ξεχωριστών κρατών στο νησί!), έβαλε για τα καλά τη χώρα του, ως κυρίαρχο παίκτη, σε Συρία, Λιβύη, Καύκασο και έθεσε ακόμη και θέμα αποστρατιωτικοποίησης των ελληνικών νησιών, ενώ στο κυπριακό άλλαξε τα μέχρι τώρα δεδομένα τασσόμενος υπέρ της λύσης των δύο ξεχωριστών κρατών, αφού πρώτα μετέβαλε το πολιτικό στάτους στα κατεχόμενα με την εκλογή του εκλεκτού του.
Η ΕΕ, δηλαδή η Γερμανία, για έκτη φορά μεταθέτει μια ουσιαστική απάντηση –κυρώσεις– προς την Τουρκία. Τώρα την ορίζει για την επόμενη Σύνοδο Κορυφής στις 24 Ιουνίου. Μόνο που αυτήν τη φορά άφησε στο τραπέζι και το «τυράκι» της λεγόμενης θετικής ατζέντας. Τι σημαίνει αυτό; Καταρχάς, την αναθεώρηση της τελωνειακής σύμβασης ΕΕ – Τουρκίας του 1995 αλλά και της συμφωνίας για το προσφυγικό – μεταναστευτικό όπου η Τουρκία ζητά (και η Γερμανία συμφωνεί) περισσότερα χρήματα απευθείας στην ίδια και όχι σε ΜΚΟ. Φυσικά στο κείμενο συμπερασμάτων δεν γίνεται καμία αναφορά σε προκλητικές συμπεριφορές, για παράδειγμα στις τουρκικές παραβιάσεις στο Αιγαίο.
Μάλιστα η στάση της ΕΕ έρχεται τη στιγμή κατά την οποία η Τουρκία αποχώρησε από την ευρωπαϊκή Συνθήκη της Κωνσταντινούπολης για τη βία κατά των γυναικών, ετοιμάζεται να θέσει εκτός νόμου το φιλοκουρδικό κόμμα HDP, του οποίου τον ηγέτη Σελαχατίν Ντεμιρτάς έχει φυλακισμένο αλλά και τον επιχειρηματία και ακτιβιστή των ανθρώπινων δικαιωμάτων Οσμάν Καβαλά. Την ίδια ώρα η Ευρώπη επιβάλλει κυρώσεις στη Ρωσία για τον Αλεξέι Ναβάλνι.
Εν τω μεταξύ η κυβέρνηση της Αθήνας χαιρετίζει τη διττή προσέγγιση των Βρυξελλών στα ευρωτουρκικά (καρότο και μαστίγιο) και «πανηγυρίζει» για το τηλεφώνημα του Αμερικανού προέδρου Τζο Μπάιντεν στον Κυριάκο Μητσοτάκη και το ταξίδι του τελευταίου στις ΗΠΑ όταν το επιτρέψει η πανδημία.
Αντιδρά η αντιπολίτευση
Από την πλευρά του ΣΥΡΙΖΑ μιλούν για απουσία εθνικής στρατηγικής, ωστόσο δείχνουν να αποδέχονται τη διττή ευρωπαϊκή προσέγγιση. Ο τομεάρχης εξωτερικών του κόμματος Γιώργος Κατρούγκαλος δήλωσε ότι το κόμμα του έχει διάθεση να υποστηρίξει μια εθνική στρατηγική στα εθνικά θέματα αλλά τόνισε ότι «η βασική μας κριτική προς την κυβέρνηση είναι ακριβώς ότι απουσιάζει αυτή η εθνική στρατηγική».
«Σε πολλά από τα πεδία συζήτησης είμαστε απόντες. Για παράδειγμα σε σχέση με την εξέλιξη του ευρωτουρκικού διαλόγου. Ανακοινώθηκε οδικός χάρτης για τις σχέσεις ΕΕ – Τουρκίας από τον κ. Μισέλ και τον κ. Τσαβούσογλου κι εμείς απουσιάζαμε εντελώς από τη διαμόρφωσή του. Ήμασταν απόντες και από τη συνάντηση που έγινε έναν χρόνο πριν και μάλιστα την επαύριο της εργαλειοποίησης από την Τουρκία του μεταναστευτικού στον Εβρο, από την αντίστοιχη τηλεδιάσκεψη Μακρόν – Ερντογάν – Μέρκελ και Μισέλ» επισήμανε ο Γ. Κατρούγκαλος.
Αντιδρώντας ο πρώην ΥΠΕΞ Νίκος Κοτζιάς σχολίασε ότι η κυβέρνηση στηρίζει τις ευρωπαϊκές κυρώσεις στην Κίνα για καταπίεση μουσουλμάνων και όχι στην Τουρκία για τις φυλακίσεις Κούρδων. Στηρίζει της κυρώσεις στην Κίνα για τη Νότια Σινική Θάλασσα, αλλά όχι στην Τουρκία για τις παραβιάσεις στο Αιγαίο, στην Κίνα για το Χονγκ Κονγκ αλλά όχι στην Τουρκία για την παράνομη κατοχή της Κύπρου. «Πλήρης αποπροσανατολισμός» ήταν η χαρακτηριστική αναφορά του κ. Κοτζιά.
Κυπριακό και Μπάιντεν
Σε όλο το παραπάνω σκηνικό πρέπει να προστεθεί η σύνοδος (5+1) για το κυπριακό στη Γενεύη τον ερχόμενο Απρίλιο όπου η Τουρκία αλλάζει εντελώς τα έως τώρα δεδομένα (ΟΗΕ και Κραν Μοντανά) και συζητά πλέον μόνο για χαλαρή συνομοσπονδία, δύο κράτη που το ένα, το τουρκικό, θα βάλει χέρι στα υποθαλάσσια κοιτάσματα του άλλου (Κυπριακή Δημοκρατία) ή τίποτε. Είναι απορίας άξιο τι ακριβώς θα συζητήσουν στη Γενεύη η Αθήνα και η Λευκωσία.
Εντός αυτού του πλαισίου ο νέος ένοικος του Λευκού Οίκου Τζο Μπάιντεν, κατά τη διάρκεια διαδικτυακής εκδήλωσης για τον εορτασμό των 200 χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση που οργάνωσε ο Λευκός Οίκος την Τετάρτη, στην οποία συμμετείχαν περισσότερα από 100 μέλη της ελληνοαμερικανικής κοινότητας, αναφέρθηκε στο κυπριακό με τη φράση «δεν το έχω εγκαταλείψει ακόμη». Το τι ακριβώς εννοούσε ο Αμερικανός πρόεδρος ενόψει της Γενεύης θα το μάθουμε σύντομα. Οπως και το αν ρωτήθηκε από τον Ελληνα πρωθυπουργό στην τριαντάλεπτη τηλεφωνική τους συνομιλία, από την οποία το Μαξίμου διέρρευσε μόνο ότι ο Κυρ. Μητσοτάκη δέχτηκε πρόσκληση να επισκεφτεί την Ουάσινγκτον.