Οι προτάσεις του Εργατοϋπαλληλικού Κέντρου Αθήνας για την αντιμετώπιση του προβλήματος της απλήρωτης εργασίας
Η απλήρωτη εργασία είναι ένα ακόμη σοβαρό πρόβλημα στον καιρό των μνημονίων και της οικονομικής κρίσης. Γι αυτό και το Εργατοϋπαλληλικό Κέντρο Αθήνας προτείνει μία δέσμη μέτρων για την καταπολέμησή της.
Παράλληλα τα μέλη του ΕΚΑ θα συναντηθούν με τις κοινοβουλευτικές ομάδες του δημοκρατικού τόξου και την ηγεσία του Υπουργείου Εργασίας, με στόχο οι προτάσεις τους να ενταχθούν στο νομοθετικό πλαίσιο που ετοιμάζεται να καταθέσει η κυβέρνηση.
Είναι χαρακτηριστικά τα παραδείγματα που έχουν καταγγελθεί στο ΕΚΑ και μεταφέρουν στο Documentonews.gr τα μέλη του, όπως:
- Έγκυος κοπέλα όπου ο εργοδότης της για να την πιέσει να παραιτηθεί, αργεί να την πληρώσει και τη βάζει μόνη της σε ένα διαμορφωμένο γκαράζ, με κάμερα και με άδειο γραφείο
- Άλλος εργοδότης εξαναγκάζει δύο εργαζόμενες να συνεχίσουν να δουλεύουν ενώ απολύθηκαν για να μαζέψουν την αποζημίωση τους με τηλεπωλήσεις
- Εργαζόμενη παραμένει εγκλωβισμένη μετά από δύο χρόνια, ενώ η εταιρία δε λειτουργεί (αλλά δεν έχει κλείσει φορολογικά). Η συγκεκριμένη εργαζόμενη έχει χτυπηθεί, έχει απειληθεί προκειμένου να παραιτηθεί και ακόμη προσπαθεί να πληρωθεί τα δεδουλευμένα της και να αποζημιωθεί
- Έτερος επιχειρηματίας προσλαμβάνει και απολύει ανά δύο μήνες εργαζόμενους και μετά τους απειλεί με μπράβους προκειμένου να υπογράψουν ότι παραιτούνται, χωρίς φυσικά να τους πληρώσει ποτέ.
- 62άχρονη εργαζόμενη σε εταιρία καθαρισμού, ενώ βρισκόταν σε άδεια, ο εργοδότης της δήλωσε οικιοθελή αποχώρηση
Την ίδια ώρα τα φαινόμενα ηθικής παρενόχλησης (mobbing) στο χώρο εργασίας, έχουν πολλαπλασιαστεί και συνοδεύονται από ευθείες απειλές για μη καταβολή ούτε ένα ευρώ, φθάνοντας, σε κάποιες περιπτώσεις-ευτυχώς λίγες ακόμα-, σε απειλές κατά της σωματικής ακεραιότητας του εργαζόμενου.
Σύμφωνα με το εργατοϋπαλληλικό κέντρο Αθήνας σήμερα στην Ελλάδα της κρίσης εργαζόμενοι που εργάζονται ως δίωροι, τετράωροι ή εξάωροι είναι σύνηθες να είναι απλήρωτοι για αρκετούς μήνες και όταν διεκδικούν τα χρήματα τους να απολύονται.
Για πολλές από αυτές τις περιπτώσεις το κόστος της προσφυγής στη δικαιοσύνη, σε συνδυασμό με την αυτονόητη χρονική καθυστέρηση στην απονομή της, καθιστά ασύμφορη την προσφυγή σε αυτή.
Η απλήρωτη εργασία όμως είναι σύνηθες φαινόμενο και σε εργαζόμενους πλήρους απασχόλησης. Σύμφωνα με το ΕΚΑ το ποσοστό των εργαζομένων που λαμβάνει το μισθό εκτός της προκαθορισμένης από το νόμο ή τη σύμβαση εργασίας ημέρα, έστω και κατά μία ημέρα, είναι πάνω από τους μισούς!
Μεγάλο πρόβλημα υπάρχει και με επιχείρησης, που έχουν σταματήσει τις εργασίες τους, δεν έχουν όμως κλείσει και δεν απολύουν τους εργαζόμενους με αποτέλεσμα οι τελευταίοι να είναι όμηροι μιας διαδικασίας που δεν είναι ούτε εργαζόμενοι ούτε άνεργοι.
Οι προτάσεις του ΕΚΑ
Για όλα τα παραπάνω το ΕΚΑ σημειώνει ότι το πρώτο ανάχωμα στην εργοδοτική αυθαιρεσία και το μοναδικό άμεσα παρεμβατικό εργαλείο που μένει στα Συνδικάτα είναι η Επιθεώρηση Εργασίας.
Επειδή όμως τα διοικητικά πρόστιμα ή μια σύσταση ή ακόμα και η ποινική διαδικασία που είναι οι δυνατότητες της υπηρεσίας, δε οδηγούν πληρωμή των δεδουλευμένων προτείνει:
- Την ενίσχυση του ρόλου της Επιθεώρησης Εργασίας ώστε να έχει πιο αποφασιστικό και άμεσα εκτελεστό χαρακτήρα.
- Την ενίσχυσή της με νέο προσωπικό ώστε και οι έλεγχοι να αυξηθούν, αλλά και οι διαδικασίες να είναι πιο άμεσες
Για την αποτελεσματική παρέμβαση των τοπικών Επιθεωρήσεων Εργασίας το ΕΚΑ προτείνει:
- Οι καταγγελίες για απλήρωτη εργασία να εξετάζονται κατ’ απόλυτη προτεραιότητα από το ΣΕΠΕ.
- Με το πέρας της διαδικασίας ενώπιον του Επιθεωρητή και εφόσον δεν έχει τακτοποιηθεί η διαφορά, να ζητείται η προσκομιδή απόδειξης τραπεζικής κατάθεσης του μισθού, με βάση και την Κ.Υ.Α. 22528/430 /17-05-2017, εντός δύο (2) ημερών, σε αντίθετη περίπτωση να επιβάλλεται πρόστιμο τουλάχιστον ίσο με τον μικτό οφειλόμενο μισθό στον εργαζόμενο.
- Τα μη αμφισβητηθέντα (ή αυτά τα οποία έχουν κριθεί τελεσίδικα νόμιμα από τα Διοικητικά Δικαστήρια) Δελτία Εργατικής Διαφοράς ή οι Πράξεις Επιβολής Προστίμου να αποτελούν τεκμήρια βασιμότητας της αξίωσης του εργαζομένου ενώπιον των αρμοδίων Δικαστηρίων.
- Να θεσμοθετηθεί η δημιουργία συλλογικών οργάνων επίλυσης εργατικών διαφορών τριμερούς εκπροσώπησης στο ΣΕΠΕ, κατά το πρότυπο των Τοπικών Διοικητικών Επιτροπών του ΙΚΑ.
- Να θεσμοθετηθεί η ουσιαστική παρουσία συνδικαλιστικών εκπροσώπων των εργαζομένων (επιχειρησιακού και κλαδικού πρωτοβάθμιου σωματείου, Ομοσπονδιών ή Εργατικών Κέντρων) σε ελέγχους των Επιθεωρητών Εργασίας, με ορισμό εκ των προτέρων από τα συνδικάτα πιστοποιημένων εκπροσώπων τους με αποφασιστικές αρμοδιότητες (επιλογή ελεγκτέου, διατύπωση γνώμης για το αποτέλεσμα και το τυχόν επιβληθησόμενο πρόστιμο κλπ.).
- Να επεκταθεί ο θεσμός της Νομικής Συνδρομής του Ν. 3226/2004 σε πολίτες χαμηλού εισοδήματος, με τη διεύρυνση των οικονομικών κριτηρίων των δικαιούχων νομικής βοήθειας, σε όσους το ετήσιο οικογενειακό εισόδημα δεν υπερβαίνει το σύνολο των κατώτατων ετήσιων ατομικών αποδοχών που προβλέπει η Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας και όχι των 2/3 όπως ισχύει σήμερα.
- Να προβλεφθεί κονδύλι ενίσχυσης των Συνδικάτων, για παροχή δωρεάν νομικής συνδρομής στους ανωτέρω δικαιούχους, με απόδοση λογαριασμού.
Επίσης το ΕΚΑ προτείνει μια σειρά από μέτρα που αφορούν την Κεντρική Διοίκηση και τη Δικαιοσύνη όπως:
- Να προβλεφθεί αντίστοιχη διάταξη με αυτή που ψηφίστηκε πρόσφατα στο άρθρο 20 του ν. 4472/2017, (για τις εργοδοτικές αξιώσεις σύμφωνα με το άρθρο 656 του Αστικού Κώδικα), έτσι ώστε διαφορές που να έχουν ως βάση την απλήρωτη εργασία να εκδικάζονται εντός 30 ημερών από τα αρμόδια δικαστήρια.
- Οι εργαζόμενοι εταιριών που έχουν κατ’ουσίαν διακόψει τη δραστηριότητά τους χωρίς να έχουν καταγγείλει τη σύμβασή τους και που είναι απλήρωτοι τουλάχιστον έξι μήνες να θεωρούνται από τον ΟΑΕΔ άνεργοι, λαμβάνοντας όλα τα ωφελήματα, χωρίς να χάνουν τα δικαιώματα αποζημιώσεων απόλυσης.
- Να μη γίνονται αποδεκτές οικειοθελείς αποχωρήσεις χωρίς την υπογραφή εργαζομένου ή τουλάχιστον αυτές να συνοδεύονται υποχρεωτικά από εξώδικη προειδοποίηση με προθεσμία αντίστοιχη με αυτή της τακτικής καταγγελίας της σύμβασης εργασίας εκ μέρους του εργοδότη.
- Να καταργηθεί το τέλος δικαστικού ενσήμου και το τέλος απογράφου από τις εργατικές διαφορές για απλήρωτη εργασία στα πολιτικά δικαστήρια
- Το έγκλημα της μη καταβολής των αποδοχών να θεωρείται διαρκές αυτόφωρο έγκλημα.
- Σε περίπτωση καταδίκης του εργοδότη για τη μη καταβολή της μισθοδοσίας με αυτόφωρη διαδικασία, η έφεση που τυχόν ασκηθεί να μην έχει ανασταλτικό αποτέλεσμα μέχρι την πλήρη και ολοσχερή εξόφληση των καθυστερούμενων αποδοχών.
Επίσης με την τροποποίηση του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας με το Ν. 4335/2015, άλλαξε άρδην ο τρόπος και η σειρά ικανοποίησης των πιστωτών σε περίπτωση πλειστηριασμού καθώς και σε περίπτωση εκποίησης μέσω πτωχευτικής διαδικασίας της περιουσίας του οφειλέτη-εργοδότη. Πρώτα ικανοποιούνται οι απαιτήσεις των δανειστών της πτωχής για τις οποίες υπάρχει ενέχυρο ή υποθήκη ή προσημείωση υποθήκης. Εφόσον πρόκειται για ακίνητο ικανοποιούνται κατά τα 2/3 οι απαιτήσεις των εμπραγμάτως εξασφαλισμένων δανειστών και κατά το 1/3 οι εργατικές απαιτήσεις μαζί με τις απαιτήσεις του Δημοσίου και των φορέων κοινωνικής ασφάλισης. Ήδη βέβαια από τον Απρίλιο 2013, οι απαιτήσεις του Δημοσίου για ΦΠΑ με τις προσαυξήσεις είχαν αποκτήσει υπερπρονόμιο έναντι όλων των απαιτήσεων, των εργατικών και των φορέων κοινωνικής ασφάλισης συμπεριλαμβανομένων.
Στα πλαίσια αυτά και προκειμένου να αποκατασταθεί η ισορροπία στην ικανοποίηση των πιστωτών, δεδομένου ότι οι εργαζόμενοι, καθόλη τη διάρκεια ύπαρξης της επιχείρησης του εργοδότη τους, δεν έχουν καμία ουσιαστική δυνατότητα είσπραξης των οφειλών από απλήρωτη εργασία, σε αντίθεση με τις τράπεζες και το Δημόσιο (άμεσες κατασχέσεις, ατομική ευθύνη, ποινική ευθύνη εκπροσώπων κλπ.), το ΕΚΑ προτείνει:
- Να καταργηθεί η άδικη και αντισυνταγματική διάταξη του άρθρ. 33 Ν. 4141/5-4-2013 με την οποία το Δημόσιο για τις απαιτήσεις του από ΦΠΑ απέκτησε ξαφνικά και αναδρομικά υπερπρονόμιο έναντι των εργατικών απαιτήσεων και των φορέων κοινωνικής ασφάλισης, στους πίνακες κατάταξης σε πλειστηριασμούς και πτωχεύσεις εργοδοτών που έγιναν μέχρι την εισαγωγή της νέας πολιτικής δικονομίας (31-12-2015).
- Να επαναφερθεί το σύστημα προνομίων (του Ν. 1565/85), με το οποίο οι οφειλόμενες αποδοχές της τελευταίας διετίας και η αποζημίωση απόλυσης, κατατάσσονται στην Τρίτη τάξη των προνομίων, πριν τη διαίρεση του πλειστηριάσματος.
Επιπροσθέτως το ΕΚΑ μεταξύ άλλων προτείνει να ξεκινήσει και η λειτουργία του Μητρώου Παραβατών του άρθρ. 68 του Ν. 3863/2010 και να επεκταθεί σε όλα τα είδη εργολαβικών αναθέσεων.
Τέλος τα μέλη του Εργατοϋπαλληλικού Κέντρου Αθήνας θεωρούν ότι οι προτάσεις τους είναι εφικτές και δηλώνουν «ανοιχτοί» σε οποιαδήποτε άλλη προσθήκη, διόρθωση ή βελτίωση.
(Δήλωση στο Documentonews.gr του προέδρου του ΕΚΑ Γιώργου Μυλωνά)
ΤΑ ΣΥΝΔΙΚΑΤΑ ΑΓΩΝΙΖΟΝΤΑΙ ΚΑΙ ΠΡΟΤΕΙΝΟΥΝ
Το τελευταίο ανάχωμα απέναντι στη νεοφιλελεύθερη επικράτηση των μνημονιακών χρόνων, μπορεί να είναι μόνο το συνδικαλιστικό κίνημα και οι εργαζόμενοι. Είναι αυτοί που σηκώνουν το βάρος όλα αυτά τα χρόνια και βλέπουν τους μισθούς τους να συρρικνώνονται, τις συντάξεις τους να χάνονται και η ευέλικτη μορφή εργασίας διαρκώς να καλπάζει.
Τα συνδικάτα είναι αυτά που παλεύουν, διεκδικούν και προστατεύουν τα εργασιακά δικαιώματα των εργαζομένων. Ταυτόχρονα πρέπει να προτείνουν και να πιέζουν την κάθε κυβέρνηση για τη διόρθωση και την επαναφορά των χαμένων κεκτημένων.
Δεν είναι φετίχ κάποιων συνδικαλιστών η επαναφορά των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας. Είναι ανάγκη των εργαζόμενων να προστατευτούν και να μπουν κανόνες σε αυτή την εργασιακή ζούγκλα που μας επέβαλλαν. Δεν είναι φιλολογική συζήτηση η απλήρωτη, αδήλωτη και ανασφάλιστη εργασία. Είναι καθεστώς που το βιώνουν στο πετσί τους όλες σχεδόν οι ελληνικές οικογένειες.
Το Εργατοϋπαλληλικό Κέντρο της Αθήνας μαζί με άλλα συνδικάτα παίρνει αυτήν την πρωτοβουλία και κάνει προτάσεις για τη βελτίωση των εργασιακών συνθηκών και την ανακούφιση χιλιάδων εργαζομένων. Δε νομοθετούμε εμείς, αλλά διεκδικούμε και αγωνιζόμαστε για κάθε εργαζόμενο, άνεργο και συνταξιούχο. Η συσπείρωση στα σωματεία και η ενότητα του συνδικαλιστικού κινήματος είναι ίσως η τελευταία μας ελπίδα.