Τι συμβαίνει στο πυρηνικό οπλοστάσιο της Ρωσίας την ώρα που ο πρόεδρος Πούτιν απειλεί τη Δύση; Τα ερωτήματα είναι πολλά από το αν το πυρηνικό οπλοστάσιο της Μόσχας είναι ετοιμοπόλεμο, αν όλα τα όπλα είναι διαθέσιμα ή απαρχαιωμένα ως το εάν είναι πράγματι διατεθειμένος ο Ρώσος πρόεδρος να πατήσει το κουμπί.
Το BBC μίλησε με έναν Ρώσο λιποτάκτη που τα ξέρει από μέσα. Τον λένε Άντον, αν και δεν είναι αυτό το πραγματικό του όνομα:
Την ημέρα της πλήρους κλίμακας της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022, ο Άντον λέει ότι η βάση πυρηνικών όπλων στην οποία υπηρετούσε τέθηκε σε πλήρη ετοιμότητα μάχης.
«Πριν από αυτό, είχαμε μόνο ασκήσεις. Αλλά την ημέρα που ξεκίνησε ο πόλεμος, τα όπλα ήταν πλήρως στη θέση τους», λέει ο πρώην αξιωματικός των ρωσικών πυρηνικών δυνάμεων. «Ήμασταν έτοιμοι να εκτοξεύσουμε τις δυνάμεις στη θάλασσα και στον αέρα και, θεωρητικά, να πραγματοποιήσουμε ένα πυρηνικό χτύπημα».
Συνάντησα τον Άντον σε μια μυστική τοποθεσία έξω από τη Ρωσία. Για τη δική του προστασία, το BBC δεν θα αποκαλύψει πού. Του έχουμε αλλάξει και το όνομά του και δεν δείχνουμε το πρόσωπό του.
Ο Άντον ήταν αξιωματικός σε μια άκρως απόρρητη εγκατάσταση πυρηνικών όπλων στη Ρωσία.
Μας έχει δείξει έγγραφα που επιβεβαιώνουν τη μονάδα, τον βαθμό και τη βάση του.
Το BBC δεν είναι σε θέση να επαληθεύσει ανεξάρτητα όλα τα γεγονότα που περιέγραψε, αν και συμβαδίζουν με τις ρωσικές δηλώσεις εκείνη την εποχή.
Διαβάστε επίσης: Σε ψυχροπολεμικό ρυθμό η Γερμανία: Λίστα με καταφύγια από μετρό έως πάρκινγκ μετά τις απειλές Πούτιν
Τρεις ημέρες αφότου τα στρατεύματα ξεχύθηκαν στα σύνορα της Ουκρανίας, ο Βλαντιμίρ Πούτιν ανακοίνωσε ότι οι δυνάμεις πυρηνικής αποτροπής της Ρωσίας είχαν τεθεί σε «ειδική θέση μάχης».
Ο Άντον λέει ότι ο συναγερμός μάχης ήταν σε ισχύ από την πρώτη ημέρα του πολέμου και ισχυρίζεται ότι η μονάδα του ήταν «έγκλειστη μέσα στη βάση».
«Το μόνο που είχαμε ήταν η ρωσική κρατική τηλεόραση», λέει ο πρώην αξιωματικός, «δεν ήξερα πραγματικά τι σήμαιναν όλα αυτά. Εκτελούσα αυτόματα τα καθήκοντά μου. Δεν πολεμούσαμε στον πόλεμο, απλώς φυλούσαμε τα πυρηνικά όπλα».
Η κατάσταση συναγερμού ακυρώθηκε, προσθέτει, μετά από δύο έως τρεις εβδομάδες.
Η μαρτυρία του Άντον προσφέρει μια εικόνα για τις άκρως απόρρητες εσωτερικές λειτουργίες των πυρηνικών δυνάμεων στη Ρωσία. Είναι εξαιρετικά σπάνιο τα μέλη του στρατού να μιλούν με δημοσιογράφους.
«Υπάρχει μια πολύ αυστηρή διαδικασία επιλογής εκεί. Όλοι είναι επαγγελματίες στρατιώτες – όχι στρατεύσιμοι», εξηγεί.
«Υπάρχουν συνεχείς έλεγχοι και ανιχνευτές ψεύδους για όλους. Η αμοιβή είναι πολύ μεγαλύτερη και τα στρατεύματα δεν στέλνονται στον πόλεμο. Είναι εκεί είτε για να αποκρούσουν, είτε για να πραγματοποιήσουν ένα πυρηνικό χτύπημα».
Σε αυτή τη φωτογραφία που λαμβάνεται από βίντεο που διανεμήθηκε από την Υπηρεσία Τύπου του Ρωσικού Υπουργείου Άμυνας την Τρίτη, 29 Οκτωβρίου 2024, το ρωσικό στρατιωτικό προσωπικό ελέγχει την εκτόξευση ενός διηπειρωτικού βαλλιστικού πυραύλου ως μέρος ασκήσεων της πυρηνικής δύναμης της Ρωσίας. (Η Υπηρεσία Τύπου του Ρωσικού Υπουργείου Άμυνας μέσω AP)
Ο πρώην αξιωματικός λέει ότι η ζωή ήταν αυστηρά ελεγχόμενη.
«Ήταν δική μου ευθύνη να διασφαλίσω ότι οι στρατιώτες κάτω από εμένα δεν θα έβαζαν κανένα τηλέφωνο στην πυρηνική βάση», εξηγεί.
«Είναι μια κλειστή κοινωνία, δεν υπάρχουν ξένοι εκεί. Εάν θέλετε να σας επισκεφτούν οι γονείς σας, πρέπει να υποβάλετε ένα αίτημα στην Υπηρεσία Ασφαλείας της FSB τρεις μήνες νωρίτερα».
Ο Άντον ήταν μέρος της μονάδας ασφαλείας της βάσης – μια δύναμη ταχείας αντίδρασης που φύλαγε τα πυρηνικά όπλα.
«Είχαμε συνεχείς ασκήσεις προπόνησης. Ο χρόνος αντίδρασής μας ήταν δύο λεπτά», λέει, με έναν υπαινιγμό υπερηφάνειας.
Η Ρωσία έχει περίπου 4.380 επιχειρησιακές πυρηνικές κεφαλές, σύμφωνα με την Ομοσπονδία Αμερικανών Επιστημόνων, αλλά μόνο 1.700 είναι «ανεπτυγμένες» ή έτοιμες για χρήση. Όλα τα κράτη μέλη του ΝΑΤΟ μαζί έχουν παρόμοιο αριθμό.
Υπάρχουν επίσης ανησυχίες για το εάν ο Πούτιν θα μπορούσε να επιλέξει να αναπτύξει «μη στρατηγικά», που συχνά αποκαλούνται τακτικά, πυρηνικά όπλα. Αυτοί είναι μικρότεροι πύραυλοι που γενικά δεν προκαλούν εκτεταμένες επιπτώσεις ραδιενέργειας.
Ωστόσο, η χρήση τους θα οδηγούσε σε επικίνδυνη κλιμάκωση του πολέμου.
Το Κρεμλίνο κάνει ό,τι μπορεί για να δοκιμάσει τα νεύρα της Δύσης.
Διαβάστε επίσης: «Πούτιν: «Έχουμε το δικαίωμα να χτυπάμε κράτη που εφοδιάζουν με όπλα την Ουκρανία για να χτυπήσει τη Ρωσία»
Μόλις την περασμένη εβδομάδα ο Πούτιν επικύρωσε αλλαγές στο πυρηνικό δόγμα – τους επίσημους κανόνες που υπαγορεύουν πώς και πότε η Ρωσία μπορεί να εκτοξεύσει πυρηνικά όπλα.
Το δόγμα λέει τώρα ότι η Ρωσία μπορεί να εκτοξευτεί εάν δεχτεί «μαζική επίθεση» από συμβατικούς πυραύλους από ένα μη πυρηνικό κράτος αλλά «με τη συμμετοχή ή την υποστήριξη ενός πυρηνικού κράτους».
Ρώσοι αξιωματούχοι λένε ότι το επικαιροποιημένο δόγμα «εξαλείφει ουσιαστικά» την πιθανότητα ήττας του στο πεδίο της μάχης.
Είναι όμως πλήρως λειτουργικό το πυρηνικό οπλοστάσιο της Ρωσίας;
Ορισμένοι δυτικοί εμπειρογνώμονες υποστηρίζουν ότι τα όπλα του χρονολογούνται κυρίως από τη σοβιετική εποχή και μπορεί να μην λειτουργούν καν.
Ο πρώην αξιωματικός των πυρηνικών δυνάμεων απέρριψε αυτή τη γνώμη ως «πολύ απλουστευμένη άποψη από τους λεγόμενους ειδικούς».
«Μπορεί να υπάρχουν ορισμένοι παλαιοί τύποι όπλων σε ορισμένες περιοχές, αλλά η χώρα έχει ένα τεράστιο πυρηνικό οπλοστάσιο, μια τεράστια ποσότητα κεφαλών, συμπεριλαμβανομένης της συνεχούς περιπολίας μάχης σε ξηρά, θάλασσα και αέρα».
Τα πυρηνικά όπλα της Ρωσίας ήταν πλήρως επιχειρησιακά και έτοιμα για μάχη, υποστήριξε. «Η εργασία για τη διατήρηση των πυρηνικών όπλων διεξάγεται συνεχώς, δεν σταματά ποτέ ούτε για ένα λεπτό».
Λίγο μετά την έναρξη του πολέμου πλήρους κλίμακας, ο Άντον είπε ότι του δόθηκε αυτό που περιγράφει ως «εγκληματική εντολή» – να κάνει διαλέξεις με τα στρατεύματά του χρησιμοποιώντας πολύ συγκεκριμένες γραπτές οδηγίες.
«Είπαν ότι οι Ουκρανοί άμαχοι είναι μαχητές και πρέπει να καταστραφούν!» αναφωνεί. «Αυτή είναι μια κόκκινη γραμμή για μένα – είναι έγκλημα πολέμου. Είπα ότι δεν θα διαδώσω αυτή την προπαγάνδα».
Ανώτεροι αξιωματικοί επέπληξαν τον Άντον μεταφέροντάς τον σε μια τακτική ταξιαρχία εφόδου σε άλλο μέρος της χώρας. Του είπαν ότι θα τον έστελναν στον πόλεμο.
Αυτές οι μονάδες στέλνονται συχνά στη μάχη ως το «πρώτο κύμα» και αρκετοί Ρώσοι λιποτάκτες είπαν στο BBC ότι «οι ταραχοποιοί» που αντιτίθενται στον πόλεμο έχουν χρησιμοποιηθεί ως «τροφή για κανόνια».
Η ρωσική πρεσβεία στο Λονδίνο δεν απάντησε σε αίτημα για σχόλιο.
Πριν προλάβει να σταλεί στην πρώτη γραμμή, ο Άντον υπέγραψε δήλωση με την οποία αρνήθηκε να συμμετάσχει στον πόλεμο και σχηματίστηκε ποινική έκθεση εναντίον του. Μας έδειξε έγγραφα που επιβεβαιώνουν τη μεταφορά του στην ταξιαρχία εφόδου και λεπτομέρειες της ποινικής υπόθεσης.
Στη συνέχεια αποφάσισε να φύγει από τη χώρα με τη βοήθεια μιας εθελοντικής οργάνωσης για λιποτάκτες.
«Αν είχα φύγει από τη βάση των πυρηνικών δυνάμεων, τότε η τοπική Υπηρεσία Ασφαλείας της FSB θα είχε αντιδράσει αποφασιστικά και μάλλον δεν θα μπορούσα να φύγω από τη χώρα», είπε.
Αλλά πιστεύει ότι, επειδή είχε μεταφερθεί πρώτα σε μια συνηθισμένη ταξιαρχία εφόδου, το σύστημα ασφαλείας ανώτατου επιπέδου απέτυχε.
Ο Άντον είπε ότι ήθελε ο κόσμος να μάθει ότι πολλοί Ρώσοι στρατιώτες ήταν κατά του πολέμου.
Η εθελοντική οργάνωση που βοηθά τους λιποτάκτες, “Idite Lesom” είπε στο BBC ότι ο αριθμός των λιποτακτών που ζητούν βοήθεια έχει αυξηθεί στους 350 το μήνα.
Οι κίνδυνοι για όσους διαφεύγουν αυξάνονται επίσης. Τουλάχιστον ένας λιποτάκτης σκοτώθηκε αφού διέφυγε στο εξωτερικό και υπήρξαν αρκετές περιπτώσεις ανδρών που μεταφέρθηκαν αναγκαστικά στη Ρωσία και δικάστηκαν.
Παρόλο που ο Άντον έχει φύγει από τη Ρωσία, λέει ότι οι υπηρεσίες ασφαλείας τον αναζητούν ακόμα εκεί: «Παίρνω προφυλάξεις εδώ και δεν εμφανίζομαι σε κανένα επίσημο σύστημα».
Λέει ότι σταμάτησε να μιλά με τους φίλους του στην πυρηνική βάση γιατί θα μπορούσε να τους βάλει σε κίνδυνο: «Πρέπει να κάνουν τεστ ανιχνευτή ψεύδους και οποιαδήποτε επαφή μαζί μου θα μπορούσε να οδηγήσει σε ποινική υπόθεση».
Αλλά δεν έχει αυταπάτες για τον κίνδυνο στον οποίο βρίσκεται ο ίδιος βοηθώντας άλλους στρατιώτες να διαφύγουν.
«Καταλαβαίνω όσο περισσότερο το κάνω αυτό, τόσο μεγαλύτερες είναι οι πιθανότητες να προσπαθήσουν να με σκοτώσουν».
Πηγή: BBC – Russian deserter reveals war secrets of guarding nuclear base
Διαβάστε επίσης:
Γερμανία: «Μαύρα σύννεφα» για τη ThyssenKrupp – Ετοιμάζεται να απολύσει χιλιάδες εργαζομένους
Σε ψυχροπολεμικό ρυθμό η Γερμανία: Λίστα με καταφύγια από μετρό έως πάρκινγκ μετά τις απειλές Πούτιν
Ουκρανία: Με πρωτοφανείς ρυθμούς η προέλαση των ρωσικών δυνάμεων – 45 μάχες «σε εξέλιξη»
Ο Τραμπ επιβεβαιώνει ότι θα αυξήσει τους δασμούς – Άμεσες αντιδράσεις από Κίνα, Καναδά και Μεξικό
Λίβανος: Στο προσκήνιο η εκεχειρία 60 ημερών υπό τους ήχους… νέων ισραηλινών βομβαρδισμών στη Βηρυτό
