Αρκετές από τις συμβάσεις των μουσικών της Εθνικής Συμφωνικής Ορχήστρας που προσλήφθηκαν μετά τις ακροάσεις του 2014 στην ορχήστρα της τότε ΝΕΡΙΤ λήγουν στο τέλος του έτους και δεν θα ανανεωθούν. Ανάμεσά τους βρίσκονται και πολλοί μουσικοί που ήδη εργάζονται με συμβάσεις ορισμένου χρόνου για πάνω από 15 χρόνια. Η διοίκηση με το πρόσχημα της «δικαιότερης κατανομής» του αριθμού των συμβάσεων μεταξύ των τριών συνόλων παρέχει ελάχιστες θέσεις στη Χορωδία και την Ορχήστρα Σύγχρονης Μουσικής και επιβάλλει μείωση του αριθμού των συμβασιούχων στην Εθνική Συμφωνική Ορχήστρα. Την ίδια στιγμή σχεδιάζει μικρότερο αριθμό παραγωγών ανά έτος και επιχειρεί να δημιουργήσει ένα μητρώο «συνεργατών» με μουσικούς που θα εργάζονται περιστασιακά και θα αμείβονται με μπλοκάκι.
Το νεοφιλελεύθερο «όραμα» του Κωνσταντίνου Ζούλα
Η ιστορία των Μουσικών Συνόλων –έχουν ιδρυθεί το 1938– μόνο αμελητέα δεν είναι. Στο παρελθόν με τη συμβολή του Μάνου Χατζιδάκι, του Μίκη Θεοδωράκη και του μαέστρου Μιλτιάδη Καρύδη έγιναν σημαντικές κινήσεις για την ενίσχυση και την ισχυροποίησή τους. Αυτήν τη στιγμή υποβαθμίζονται όσο ποτέ άλλοτε η συμβολή και η παρουσία τους στο μουσικό τοπίο με ευθύνη της διοίκησης της ΕΡΤ και της κυβέρνησης.
«Χωρίς αυτές τις θέσεις η ορχήστρα αποδεκατίζεται τη στιγμή που είναι ήδη εξαιρετικά αποδυναμωμένη» λέει στο Documento ο πρόεδρος του Σωματείου Εργαζομένων Καλλιτεχνών Ορχηστρών & Χορωδίας ΕΡΤ Τάσος Γρατσίας. Οι συγκεκριμένοι μουσικοί αποτελούν κρίσιμο κομμάτι του έμψυχου δυναμικού της ορχήστρας, με σημαντική συμβολή στο καλλιτεχνικό αποτέλεσμα που παράγει. Οπως καταγγέλλει το σωματείο, ο πρόεδρος της ΕΡΤ Κωνσταντίνος Ζούλας αποφάσισε «κατόπιν εισηγήσεων των συμβούλων του» μια «αναδιάταξη» που πραγματοποιείται με τεχνοκρατικά κριτήρια, χωρίς κανένα σχέδιο και όραμα. Σε συνάντηση μάλιστα με μέλη του σωματείου και της καλλιτεχνικής επιτροπής ο Κωνσταντίνος Ζούλας ανέφερε ότι «η ΕΡΤ δεν είναι ούτε ΚΟΑ ούτε Λυρική Σκηνή» και ουσιαστικά προέτρεψε τους μουσικούς να αλλάξουν φορέα για να λύσουν μόνοι τους τα προβλήματά τους.
Σύμφωνα με ανακοίνωση που δημοσιοποιήθηκε από τον Πανελλήνιο Μουσικό Σύλλογο, η διοίκηση της ΕΡΤ αποφάσισε και τη δημιουργία ενός μητρώου που θα υποβαθμίσει ακόμη περισσότερο τα εργασιακά δικαιώματα. «Με αυτό τον τρόπο εργαζόμενοι με σταθερές εργασιακές σχέσεις θα μετατραπούν σε “συνεργάτες” που θα καλούνται όποτε τα Σύνολα της ΕΡΤ έχουν συναυλία σαν αυτοαπασχολούμενοι με τιμολόγιο παροχής υπηρεσιών χωρίς τα δικαιώματα που προκύπτουν από την εργατική νομοθεσία» αναφέρει η ανακοίνωση.
Τεχνοκρατικά κριτήρια και στον πολιτισμό
Από τις 105 ψηφισμένες οργανικές θέσεις της ΕΣΟ αυτήν τη στιγμή είναι καλυμμένες από τακτικούς υπαλλήλους μόλις οι 51 –δηλαδή λιγότερες από τις μισές– και από τις υπολειπόμενες 54 οι συμβασιούχοι καλύπτουν 22 θέσεις. «Η ορχήστρα δεν μπορεί να αντιμετωπίζεται με τεχνοκρατικά κριτήρια. Οι μουσικοί πρέπει να παίζουν ομαδοποιημένα για μεγάλο χρονικό διάστημα προκειμένου να ανταποκριθούν με επιτυχία στις υποχρεώσεις τους. Οι συγκεκριμένοι συνάδελφοι βρίσκονται εδώ και πολλά χρόνια στην ορχήστρα και αξιολογούνται καθημερινά. Θα έπρεπε λοιπόν να τους δοθεί κάποια στιγμή η ευκαιρία να γίνουν τακτικά μέλη» επισημαίνει o Τάσος Γρατσίας.
«Δεν φαίνεται να υπάρχουν καλλιτεχνικός σχεδιασμός και πλάνο πίσω από αυτές τις αποφάσεις. Το οικοδόμημα έχει κενά και δεν γίνεται να λειτουργήσει με αυτό τον τρόπο» τονίζει από την πλευρά του ο γραμματέας του σωματείου Νικόλας Ζαγουράκης και προσθέτει: «Οι άνθρωποι αυτοί θα μείνουν στον δρόμο και δεν θα έχουν το δικαίωμα να δώσουν εξετάσεις από τη στιγμή που δεν προκηρύσσονται νέες θέσεις. Οι περισσότεροι ωθούνται έξω από την ορχήστρα, ενώ ελάχιστοι θα έχουν την ελπίδα να διαγωνιστούν ξανά. Στο τέλος θα καταλήξουν να αμείβονται με μπλοκάκι και θα εργάζονται σε πολύ χειρότερες συνθήκες απ’ ό,τι σήμερα».
Επιπλέον η διοίκηση κουτσουρεύει τις συμβάσεις που περιλαμβάνουν μικρότερο αριθμό παραγωγών ανά έτος –αφού από 33 θα γίνονται πλέον στην καλύτερη περίπτωση 24– και επιβάλλει καλλιτεχνική παραγωγή με το σταγονόμετρο. Αυτό πρακτικά σημαίνει περιορισμένη παρουσία των συνόλων στην πολιτιστική ζωή αλλά και δραματική μείωση στις απολαβές των εναπομείναντων συμβασιούχων. «Ζούμε σε μια πρωτοφανή συνθήκη. Οι εργαζόμενοι παρακαλούνε τον εργοδότη τους για να δουλέψουν. Ο καλλιτεχνικός κλάδος προσπαθεί να αφήσει πίσω του μια πολύ δύσκολη διετία με κλειστά θέατρα και αίθουσες συναυλιών και είναι σημαντικό να στηριχτεί σε αυτήν τη φάση αντί να υπονομεύεται» τονίζει ο κ. Ζαγουράκης.
«Το δικό μας αίτημα είναι να εξασφαλίσουμε περισσότερες συμβάσεις και να καλυφτούν οι οργανικές θέσεις για την εύρυθμη λειτουργία των συνόλων. Είναι σημαντικό να αντιληφθούμε ότι στο δικό μας επάγγελμα εάν λείψουν ένα βιολί, ένα φλάουτο ή ένα κλαρινέτο, η ορχήστρα δεν μπορεί να λειτουργήσει. Δεν γίνεται να επιτελέσουμε πολιτιστικό έργο με τέτοιους όρους. Το λιγότερο που μπορούμε να απαιτήσουμε για τους συναδέλφους μας είναι να αντιμετωπίζονται με αξιοπρέπεια. Είναι ανεπίτρεπτος ο ευτελισμός στον οποίο υποβάλλεται η δουλειά μας και δεν μπορεί να γίνει ανεκτός από ανθρώπους που γνωρίζουν τις ιδιαίτερες συνθήκες με τις οποίες λειτουργεί το επάγγελμά μας» αναφέρει με τη σειρά του ο κ. Γρατσίας.
