Τη στολή του όψιμου μακεδονομάχου επέλεξε να φορέσει για ακόμη μία φορά ο πρώην πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς στην ομιλία του στη Βουλή την περασμένη Πέμπτη, δηλώνοντας: «Η Μακεδονία είναι μία και είναι ελληνική».
Εσπευσε μάλιστα να υπερασπιστεί αυτόν τον τίτλο βάσει των πεπραγμένων του ως υπουργού Εξωτερικών τονίζοντας: «Εγώ υποστήριζα πάντα αυτό που αποφάσισε το συμβούλιο των πολιτικών αρχηγών του 1992. Οτι δεν μπορούμε να αναγνωρίσουμε χώρα με το όνομα Μακεδονία, ούτε παράγωγα ή σύνθετα».
Το 1991 άλλα έκανε ο Αντώνης Σαμαράς
Η πραγματικότητα όμως τον διαψεύδει. Στις 2 Δεκεμβρίου 1991, με αφορμή την αναγνώριση της διάλυσης της Γιουγκοσλαβίας, το Συμβούλιο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων –συγκροτούνταν από τους υπουργούς Εξωτερικών των κρατών-μελών της τότε ΕΟΚ, μεταξύ των οποίων ήταν και ο Αντ. Σαμαράς– εξέδωσε τον κανονισμό 3567/91 «Περί του καθεστώτος που εφαρμόζεται στις εισαγωγές προϊόντων καταγωγής των Δημοκρατιών της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης, της Κροατίας, της Μακεδονίας και της Σλοβενίας». Ενώ ο πρώην πρωθυπουργός διαρρηγνύει τα ιμάτιά του ότι δεν δεχόταν χώρα με το όνομα Μακεδονία, στην επίμαχη εμπορική συμφωνία –την οποία συναποφάσισαν όλοι οι υπουργοί Εξωτερικών, και ο ίδιος– όχι μόνο εμφανίζεται καταγραμμένη η ονομασία «Μακεδονία» αλλά δεν υπάρχει καν γεωγραφικός ή οποιοδήποτε άλλος προσδιορισμός.
Σε δελτίο Τύπου που δημοσιεύθηκε από την επίμαχη σύσκεψη των υπουργών Εξωτερικών –αναφέρεται το όνομα του Αντ. Σαμαρά ως παρευρισκόμενου– γίνεται και πάλι αναφορά στη χώρα «Μακεδονία», στο πλαίσιο «θετικών μέτρων» που θα δίνονταν στις χώρες της πρώην Γιουγκοσλαβίας. Δέκα ημέρες αργότερα, στις 12 Δεκεμβρίου 1991, εκδόθηκε συμπληρωματικό διορθωτικό κείμενο –με αριθμό 31991R3567R(01)– στον κανονισμό σχετικά με τις εισαγωγές προϊόντων, όπου το νεοσύστατο κράτος αναγραφόταν πάλι ως «Μακεδονία».
«Είχε δεχθεί το όνομα Μακεδονία ο Σαμαράς»
Πρόκειται άλλωστε για αδιαμφισβήτητο γεγονός, το οποίο είχε αποκαλύψει και ο ίδιος ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης όταν το 1993 από το βήμα της Βουλής στηλίτευε τη στάση του Αντ. Σαμαρά ως υπουργού Εξωτερικών στο λεγόμενο μακεδονικό ζήτημα.
Ανέφερε συγκεκριμένα ο Κων. Μητσοτάκης: «Πριν ξεκινήσει (σ.σ.: ο Σαμαράς) από τις ΗΠΑ όπου ήμαστε μαζί για να πάει στις Βρυξέλλες, του είπα να αντιταχθεί στη Γερμανία· εάν όμως δεν μπορέσεις να υποχωρήσεις, να επιμείνεις στην άποψη της μη διάλυσης της Γιουγκοσλαβίας, κοίταξε –τώρα που έχει τόσο μεγάλη ανάγκη η Γερμανία– μπορείς να πετύχεις πλήρη ικανοποίηση των ελληνικών θέσεων στο θέμα των Σκοπίων. Και δεν το επέτυχε ο κ. Σαμαράς. Δεν τον κατηγορώ γιατί δεν το επέτυχε. Νέος ήταν, αδύνατος ήταν, αλλά ήταν ανάγκη από εκεί και πέρα να προχωρήσει εκεί που προχώρησε;
Και θα πω και κάτι άλλο ακόμα: δεν μου κάνει και πάρα πολλή εντύπωση γιατί δεν έδωσε τη μάχη εκείνη, γιατί 12 μέρες πριν, στις 2 Δεκεμβρίου, στο ίδιο το συμβούλιο των υπουργών Εξωτερικών είχε δεχθεί κατά τη συζήτηση του κανονισμού να αναφερθεί η δημοκρατία αυτή με σκέτο το όνομα Μακεδονία! Κι είχε απλώς διατυπώσει επιφύλαξη, αλλά είχε δεχθεί να μπει στο κείμενο!».
Τέσσερις ημέρες αργότερα, στις 16 Δεκεμβρίου 1991, πραγματοποιήθηκε η σύνοδος κορυφής που δημιούργησε τετελεσμένα για την Ελλάδα αναφορικά με την ονομασία της πΓΔΜ. Σε αυτήν οι υπουργοί Εξωτερικών της ΕΟΚ –στους οποίους και πάλι συμπεριλαμβανόταν ο Αντ. Σαμαράς– αναγνώρισαν επίσημα τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας. Ο ίδιος ο Κων. Μητσοτάκης αποκάλυψε μετέπειτα ότι την ημέρα της διαπραγμάτευσης ο υπουργός Εξωτερικών δεν απαντούσε στα τηλεφωνήματά του ως τη στιγμή που βγήκε η απόφαση της συνόδου. Αργότερα, στη σύνοδο της Λισσαβώνας ο Κων. Μητσοτάκης κατάφερε να επιβάλει τον συμβιβαστικό όρο να αποκαλούνται τα Σκόπια FYROM. Στις 13 Απριλίου 1992 ο τότε πρωθυπουργός καρατομεί τον Αντ. Σαμαρά από το υπουργείο Εξωτερικών, θεωρώντας ότι υλοποιεί τη δική του ατζέντα εξωτερικής πολιτικής.
«Οχι κλάματα, επιχειρήματα»
Ενδεικτική της έλλειψης ουσιαστικής διαπραγμάτευσης από πλευράς Αντ. Σαμαρά για το συγκεκριμένο ζήτημα –για την οποία σήμερα ο ίδιος επαίρεται– αποτέλεσε συνέντευξη της γνωστής καθηγήτριας Βυζαντινής Ιστορίας Ελένης Γλύκατζη-Αρβελερ στο «ΒΗΜΑgazino» τον περασμένο Μάιο. Οπως περιγράφει γλαφυρά η πρώην πρύτανης στη Σορβόννη, ο Αντ. Σαμαράς όχι μόνο δεν ήταν «μακεδονομάχος» υπουργός Εξωτερικών αλλά αντιθέτως… έκλαιγε!
«Το βράδυ όταν φτάσαμε (σ.σ.: στην Πορτογαλία), ύστερα από πρόσκληση του τότε προέδρου της χώρας Μάριο Σοάρες, μας έκανε το τραπέζι ο Ζοζέ Πινέιρο, ως υπουργός των Εξωτερικών. Λοιπόν, καθόμαστε στο τραπέζι. Την επόμενη ημέρα ετοιμαζόταν να γίνει η μεγάλη διαδήλωση στη Θεσσαλονίκη για το Μακεδονικό. Αρχίζουμε την κουβέντα για το Μακεδονικό, εξηγώ λίγο στον Πινέιρο τι γίνεται, αν η Μακεδονία είναι ελληνική, και όλα αυτά. Γυρίζει μετά από λίγο ο Πινέιρο και μου λέει: “Μα πώς τα ξέρετε τόσο καλά, κυρία Αρβελέρ, αυτά τα πράγματα;”. Του δίνει μια σκουντιά η Σιμόν Βέιλ που καθόταν δίπλα του και του απαντά: “Η κυρία Αρβελέρ είναι βυζαντινολόγος” κι απέφυγε να του πει ότι είμαι και Ελληνίδα. “Μα καλά”, λέει ο Πινέιρο, “γιατί δεν μας τα λέει αυτά και ο υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδος;”. “Τι σας λέει δηλαδή;” τον ρωτώ. “Τίποτα… Μόλις πούμε το όνομα Μακεδονία κλαίει και ο Γκένσερ την προηγούμενη βδομάδα χτύπησε και τα δυο του χέρια πάνω στο τραπέζι και του είπε: Οχι κλάματα, επιχειρήματα. Τα περιμένουμε ακόμη».
