Η κυβέρνηση αγνόησε τους χάρτες του κίνδυνου

Ενώ ήταν ενήμερη από έκθεση της Κομισιόν του 2021 ότι οι βροχοπτώσεις απειλούσαν ολόκληρη την επικράτεια, έβγαλε αντιπλημμυρικά 110 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης

 

Εκθεση της Κομισιόν για την Ελλάδα που δημοσιεύτηκε τον Δεκέμβριο του 2021 καταδεικνύει ότι η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη είχε απόλυτη επίγνωση των τρομερών κινδύνων που διατρέχει η χώρα από ισχυρές βροχοπτώσεις, ενώ ιδιαίτερη αξία έχει το γεγονός ότι οι πλημμύρες των προηγούμενων ετών είναι λεπτομερώς καταγραμμένες, γεγονός το οποίο δείχνει ότι υπήρχε επίγνωση των περιοχών που ήταν ευπρόσβλητες για χρόνια από τέτοια φαινόμενα.

Το έγγραφο που τιτλοφορείται «Εκτίμηση Δεύτερου Κύκλου: Προκαταρκτική Εκτίμηση Κινδύνου Πλημμυρών και Ταυτοποίηση Πιθανών Σημαντικών Πλημμυρικών Κινδύνων υπό την Οδηγία για τις Πλημμύρες» καταγράφει σε 50 σελίδες όλα τα ιστορικά δεδομένα που έχει συλλέξει η Ελλάδα, αλλά και τις εκτιμήσεις του ελληνικού κράτους για επικείμενους πλημμυρικούς κινδύνους.

Ο βαθμός πληροφόρησης πάντως που φαίνεται να έχει η Ελλάδα δεν ταιριάζει καθόλου με την ανετοιμότητα που επέδειξε ο κρατικός μηχανισμός να αντιμετωπίσει την κατάσταση που διαμορφώθηκε στη Θεσσαλία κατά το πέρασμα της κακοκαιρίας Ντάνιελ που οδήγησε σε πλήρη καταστροφή τον πλούσιο Θεσσαλικό Κάμπο, ενώ προκάλεσε σοβαρότατες ζημιές και στο Πήλιο και τον Βόλο.

Κίνδυνος πλημμύρας σε όλη τη χώρα

Στην έκθεση που φέρει την υπογραφή της Κομισιόν υπάρχουν πίνακες καταγραφής δεδομένων, όπου αναφέρεται και το κατά πόσο τα δεδομένα αυτά βασίζονται σε ελλιπείς ή σε ισχυρές αποδείξεις.

Στο τμήμα που τιτλοφορείται «Μελλοντικές πλημμύρες με δυνητικά σοβαρές δυσμενείς συνέπειες» αναφέρεται ότι, σύμφωνα με «ισχυρές αποδείξεις» «η Ελλάδα έχει χαρακτηρίσει ως APSFR (Περιοχές Πιθανού Σημαντικού Πλημμυρικού Κινδύνου) όλες τις UoM (Υδατικά Διαμερίσματα)».

Τα υδατικά διαμερίσματα αντιστοιχούν στις 14 γεωγραφικές περιοχές διαχείρισης υδάτων στις οποίες είναι χωρισμένη η Ελλάδα. Αυτές είναι: δυτική Πελοπόννησος, βόρεια Πελοπόννησος, ανατολική Πελοπόννησος, δυτική Στερεά Ελλάδα, Ηπειρος, Αττική, ανατολική Στερεά Ελλάδα, Θεσσαλία, δυτική Μακεδονία, κεντρική Μακεδονία, ανατολική Μακεδονία, Θράκη, Κρήτη, νήσοι Αιγαίου.

Το παραπάνω στοιχείο δηλαδή υποδηλώνει ότι η χώρα έχει εντοπίσει εδώ και χρόνια τον κίνδυνο σοβαρών πλημμυρών σε όλη την επικράτεια σε περίπτωση εκδήλωσης ισχυρών καιρικών φαινομένων.

Εκατοντάδες πλημμύρες τα προηγούμενα χρόνια

Στην αναφορά τονίζεται ότι μεταξύ των ετών 1986 έως 2009 στην Ελλάδα έχουν καταγραφεί 106 ιστορικές πλημμύρες. Από το 2012 έως το 2018 η Ελλάδα έχει αναφέρει 249 πλημμυρικά φαινόμενα, τα οποία έχουν επηρεάσει συνολικά 2.368 περιοχές της χώρας.

Τονίζεται το γεγονός πως στην εξαετία 2012-18 έχουν καταγραφεί περισσότερα πλημμυρικά φαινόμενα απ’ ό,τι κατά τα 23 χρόνια της περιόδου 1986-2009, καθώς τα σύγχρονα εργαλεία διαχείρισης και καταγραφής είναι πολύ πιο αναπτυγμένα. Ωστόσο ξεκαθαρίζεται ότι κάποια περιστατικά έχουν «διπλοκαταγραφεί» επειδή έχουν επηρεάσει περισσότερα υδατικά διαμερίσματα.

Στον χάρτη που δημοσιεύει το Documento έχουν επισημανθεί όλα τα σημεία όπου έχουν σημειωθεί πλημμυρικά φαινόμενα έως το 2018, με τα κόκκινα στίγματα να υποδηλώνουν τις «σημαντικές» πλημμύρες, ενώ τα πράσινα αποτελούν καταγραφή όλων των πλημμυρικών φαινομένων. Οπως προκύπτει από χαρτογραφικά δεδομένα του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, ολόκληρη η χώρα έχει σημεία που έχουν υποστεί πλημμυρικά φαινόμενα στο πρόσφατο παρελθόν.

Αφαιρούσαν αντιπλημμυρικά από περιοχές που πνίγονταν

Οπως είχε αποκαλύψει στο προηγούμενο φύλλο του το Documento, η κυβέρνηση Μητσοτάκη λίγες μόλις ημέρες πριν από την καταστροφική πλημμύρα στη Θεσσαλία είχε αιτηθεί στην Κομισιόν να αφαιρεθούν από τις προϋποθέσεις του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας αντιπλημμυρικά έργα αξίας 110 εκατ. ευρώ. Πρόκειται για έργα προστασίας από πλημμύρες που είχαν ενταχθεί στο αρχικό πλάνο και αφορούν τέσσερις περιοχές σε όλη την Ελλάδα που σύμφωνα με τα στοιχεία του χάρτη του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας πλήττονται σταθερά από πλημμύρες: το Λασίθι Κρήτης, την Αμβρακία – Αμφιλοχία, το Λουτράκι και το Ωραιόκαστρο.

Η απένταξη των αντιπλημμυρικών έργων έγινε με στόχο να επεκταθούν δήθεν τα προγράμματα «Anti-Nero», «Εξυπνες γέφυρες» και «Σπίτι μου», ενώ παράλληλα προβλέπονται μεταρρυθμίσεις στο πεδίο των ηλεκτρονικών πληρωμών, ψηφιακών σφραγίδων και λειτουργίας των εφοριών. Η κυβέρνηση δηλαδή έλαβε αποφάσεις σε σχέση με το Ταμείο Ανάκαμψης βασιζόμενη στο επικοινωνιακό και μικροπολιτικό συμφέρον της. Αύξησε ετεροχρονισμένα το αντιπυρικό πρόγραμμα την ίδια στιγμή που ακόμη έκαιγε η φωτιά στη Δαδιά, δίνοντας βάση σε προγράμματα που θα προωθούσε σαν παροχή ή σαν επιτυχία του «ψηφιακού κράτους».

Παραδοχή από τον Μητσοτάκη

Μάλιστα ο πρωθυπουργός κατά τη συνέντευξη Τύπου στη ΔΕΘ την περασμένη Κυριακή προχώρησε με δυσθυμία στην πλήρη επιβεβαίωση της αποκάλυψης του Documento,
παρά το γεγονός ότι για πέμπτη χρονιά δεν έδωσε στην εφημερίδα το δικαίωμα να του θέσει ερώτημα.

Στην απάντησή του σε άλλο Μέσο, όμως, ο Κυρ. Μητσοτάκης έσπευσε αρχικά να επικαλεστεί τα σφιχτά χρονοδιαγράμματα του Ταμείου Ανάκαμψης, προδικάζοντας ότι τα αντιπλημμυρικά δεν θα κατάφερναν να ολοκληρωθούν εντός χρονοδιαγράμματος. «Αν δεν είμαστε βέβαιοι ότι ένα έργο μπορεί να ολοκληρωθεί εντός αυτού του χρονοδιαγράμματος, είναι πολύ καλύτερο να επιτύχουμε χρηματοδότηση από άλλους πόρους» υποστήριξε, πασχίζοντας να δικαιολογήσει τα αδικαιολόγητα.

Το δεδομένο όμως είναι ότι η κυβέρνησή του γνώριζε πολύ καλά πως ολόκληρη η χώρα βρίσκεται στο έλεος των πλημμυρών. Ο μοναδικός καθοριστικός παράγοντας για το ποια περιοχή θα πλημμυρίσει φαίνεται ότι είναι το πού θα χτυπήσει η επόμενη κακοκαιρία και πόσο ισχυρή θα είναι.