«Αγωνίζομαι κατά των απατεώνων που βρίσκονται στην πολιτική σκηνή της Ρωσίας» διακηρύσσει ο ίδιος. Είναι ένα αμφιλεγόμενο πρόσωπο, το όνομά του έρχεται όλο και πιο τακτικά στη δημοσιότητα και παρουσιάζεται ως ο άνθρωπος που μπορεί να απειλήσει τον πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν θέτοντας υποψηφιότητα στις εκλογές του 2018.
Ο 40χρονος δικηγόρος και ακτιβιστής Αλεξέι Ναβάλνι έχει βάλει στο κέντρο του στόχου τον ίδιο τον «τσάρο» και τους διεφθαρμένους συνεργάτες του. «Είναι ο άνθρωπος που φοβάται περισσότερο ο Πούτιν» έγραψε η αμερικανική εφημερίδα «Wall Street Journal»
Την περασμένη Κυριακή συνελήφθη σε διαδήλωση που έγινε στη Μόσχα κατά της διαφθοράς. Οι κατηγορίες που τον βάρυναν ήταν οργάνωση διαδήλωσης χωρίς νόμιμη άδεια και αντίσταση κατά της αρχής. Καταδικάστηκε σε ολιγοήμερη φυλάκιση και μικρό χρηματικό πρόστιμο.
Δεξιοτέχνης της διαδικτυακής επικοινωνίας
Από το 2000 μέχρι σήμερα χίλιες φορές, που λέει ο λόγος, έχει προσαχθεί, συλληφθεί και δικαστεί. Αλλες τόσες έπεσε στα μαλακά με μικροποινές, καταδίκες με αναστολή, ολιγοήμερη κράτηση. Κάποιες φήμες λένε ότι είναι κατασκεύασμα των ρωσικών μυστικών υπηρεσιών, ένας αντίπαλος κομμένος και ραμμένος στα μέτρα του Πούτιν. Αλλες, ότι είναι πράκτορας των Αμερικανών ή των φιλοδυτικών Ουκρανών. Το μόνο σίγουρο είναι ότι πρόκειται για έναν δεξιοτέχνη της διαδικτυακής επικοινωνίας. Μέσα από το μπλογκ του κινητοποιεί χιλιάδες ανθρώπους πάνω από μια δεκαετία.
«Πολλοί ψηφοφόροι στηρίζουν το πρόγραμμά μας για τη μάχη κατά της διαφθοράς. Ζητούν πολιτική εκπροσώπηση κι εγώ αγωνίζομαι να είμαι ο εκπρόσωπός τους» δηλώνει ο ίδιος.
«Ο Ναβάλνι παραμένει ακόμη ο μοναδικός άνθρωπος στη Ρωσία ο οποίος μπορεί να κατεβάσει χιλιάδες ανθρώπους στους δρόμους και να κάνει ηλεκτρονική εκστρατεία κατά της κυβέρνησης, παίρνοντας εκατομμύρια likes» έγραψε η ιταλική εφημερίδα «La Stampa» μετά το επεισόδιο της περασμένης Κυριακής.
Χρησιμοποιεί διάφορα μέσα. Εχει φτάσει στο σημείο να αγοράζει μετοχές από μεγάλες εταιρείες στις οποίες βασικός μέτοχος είναι το ρωσικό δημόσιο, προκειμένου να αποκτήσει νόμιμη πρόσβαση στους ισολογισμούς τους. Οσα στοιχεία βρίσκει τα βγάζει στη φόρα στο διαδίκτυο. Το 2012 το περιοδικό «Time» τον είχε συμπεριλάβει στους 100 ανθρώπους με τη μεγαλύτερη επιρροή στον κόσμο.
Εχθρός του Πούτιν από τα αριστερά; Κάθε άλλο. Δηλώνει οπαδός του «δημοκρατικού εθνικισμού», εξηγώντας τον νεολογισμό ως «ταυτόχρονο αγώνα για τη δημοκρατία και για το έθνος των Ρώσων». Από τη μια στήνει συμμαχίες με ακροδεξιά κόμματα (όπως το Ρωσικό Εθνικό Κίνημα το 2008) και κατεβαίνει σε πορείες μαζί με νεοναζί, από την άλλη διαχωρίζει τη θέση του από τους σκίνχεντ. Πότε ζητάει «να απελαθούν από τη Ρωσία όλοι οι Γεωργιανοί, αυτά τα τρωκτικά», πότε δηλώνει «πρέπει να δώσουμε ένα δυο μαθήματα στους αυθάδεις φιλελεύθερους», εννοώντας τους κεντροαριστερούς.
«Οχι στα ψέματα, όχι στην κλοπή δημόσιου χρήματος»
Οι συντηρητικές-εθνικιστικές ιδέες του απέχουν όμως από αυτές του Πούτιν, καθώς δεν περιλαμβάνουν νοσταλγία για το τσαρικό καθεστώς ή την ΕΣΣΔ. Ο Ναβάλνι ήταν σύμφωνος με τον πόλεμο κατά της Γεωργίας το 2008, αλλά –έχοντας ουκρανική καταγωγή από τον πατέρα του– το 2014 τάχθηκε υπέρ της παραμονής της Κριμαίας στην Ουκρανία, «φτάνει να γίνονται σεβαστά τα δικαιώματα των ρωσόφωνων και να έχει απερίσπαστος εκεί την έδρα του ο ρωσικός στόλος της Μαύρης θάλασσας».
Το πεδίο που έχει επιλέξει να δώσει την πολιτική μάχη είναι η «αδικία κατά των φτωχών» και «ο αγώνας κατά της διαφθοράς». Τώρα δηλώνει έτοιμος να κατέβει στις προεδρικές εκλογές τον Μάρτιο του 2018, ως αντίπαλος του ισχυρού άνδρα του Κρεμλίνου. Το πρόγραμμά του; Λίγα λόγια, ένα σύνθημα: «Οχι στα ψέματα, όχι στην κλοπή δημόσιου χρήματος».
Αιφνίδιοι θάνατοι, σκοτεινές δολοφονίες
Στα ψιλά των εφημερίδων πέρασε η είδηση του θανάτου του Ρώσου πρόξενου στην Αθήνα Αντρέι Μαλανίν στις 9 Ιανουαρίου, από παθολογικά αίτια, όπως ανακοινώθηκε. Αντίθετα, η εν ψυχρώ δολοφονία του Ρώσου πρέσβη στην Αγκυρα Αντρέι Καρλόφ από Τούρκο αστυνομικό, η οποία είχε γίνει 20 μέρες νωρίτερα, εξακοντίστηκε στα πρωτοσέλιδα του διεθνούς Τύπου.
Οι περιπτώσεις ξαφνικών θανάτων ή σκοτεινών δολοφονιών Ρώσων διπλωματών και πολιτικών αντιπάλων του Πούτιν τους τελευταίους πέντε μήνες δεν είναι λίγες. Κανείς δεν ξέρει αν κάποιο μυστικό νήμα συνδέει ορισμένους από αυτούς.
Ο «ενοχλητικός» πρώην βουλευτής Ντένις Βορονένκοφ δολοφονήθηκε έξω από ξενοδοχείο στο Κίεβο. Είχε καταγγείλει την εμπλοκή της Μόσχας στον ουκρανικό εμφύλιο και είχε εγκατασταθεί στην Ουκρανία. Οι ρωσικές αρχές αρνήθηκαν κάθε ανάμειξη στη δολοφονία.
Ο πρέσβης της Ρωσίας στον ΟΗΕ Βιτάλι Τσούρκιν πέθανε ξαφνικά στο γραφείο του από καρδιακή προσβολή.
Εκπρόσωπος της ρωσικής πρεσβείας στο Νέο Δελχί ανακοίνωσε ότι ο διπλωμάτης Αλεξάντερ Καντάκιν «πέθανε έπειτα από σύντομη ασθένεια».
Ρώσος αξιωματούχος στη Νέα Υόρκη βρέθηκε νεκρός την ημέρα διεξαγωγής των αμερικανικών εκλογών. Αρχικά υπάλληλος της πρεσβείας είπε στην αστυνομία ότι ο Σεργκέι Κριβόφ έπεσε από τον δεύτερο όροφο, στην πρώτη της ανακοίνωση η αστυνομία ανέφερε «χτύπημα στο κεφάλι», ενώ ο ιατροδικαστής στην έκθεσή του αναφέρει αιμορραγία στον θώρακα.
Ο Ρώσος διπλωμάτης Πετρ Πολσίκοφ βρέθηκε νεκρός στο σπίτι του στη Μόσχα με ένα μαξιλάρι στο πρόσωπο και μια πληγή στο πίσω μέρος του κεφαλιού. Στην ανακοίνωση του υπουργείου Εξωτερικών αναφέρεται «πιθανό ατύχημα».
Τέλος, ο Ολεκ Εροβίνκιν, υψηλόβαθμο στέλεχος των ρωσικών μυστικών υπηρεσιών, βρέθηκε νεκρός στο αυτοκίνητό του σε κεντρικό δρόμο της Μόσχας. Η υπηρεσία του ακόμη δεν έχει εκδώσει ανακοίνωση για τα αίτια του θανάτου του.
